2010 ilerleme raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

ibirlii zayftr. Halk sal konusunda mevzuat uyumu bakmndan iyi düzeyde ilerleme
kaydedilmitir. Ancak, tütün dndaki konularda uygulama kapasitesi hâlâ yetersizdir. ç hukuka
aktarlan mevzuatn uygulanmas ve ilerlemenin izlenmesi amacyla idari yaplarn ve uygulama
yetkilerinin güçlendirilmesi gerekmektedir. Tüketicinin ve saln korunmas alanndaki
hazrlklar olumlu yönde ilerlemektedir.
4.29. Fasl 29: Gümrük Birlii
Gümrük mevzuatna ilikin olarak baz ilerlemeler kaydedilmitir.
Türkiye, yeni Gümrük Kanunu çerçevesinde yönetmelikler kabul ederek gümrük kurallarn AB
müktesebatyla daha fazla uyumlu hale getirmitir. Gümrük Müstearl, bata zorunlu
laboratuvar testine tabi ürünleri ithal edenler olmak üzere, giriimcilerin balayc tarife bilgisi
verilmesi için bavuruda bulunma haklarn snrlayan balayc tarife bilgisi yönetmeliini kabul
etmitir. Müstearlk, zorunlu laboratuvar kontrollerini sadece dökme halde ithal edilen veya
gümrük tarafndan tarife snflandrmas tespit edilemeyen ürünlerle snrlandrmak amacyla
ilenmi tarm ürünlerine yönelik laboratuvar kontrolleri hakkndaki yönetmelikte deiiklik
yapmtr. Gümrük mevzuat konusundaki AB müktesebatna genel uyum seviyesi, AB ile
Türkiye arasndaki gümrük birliinin de etkisiyle yüksektir. Ancak, fikri mülkiyet haklar
konusundaki ve D Ticaret Müstearl’nn sorumluluundaki serbest bölgelerde kullanlan veya
tüketilen mallara tannan muafiyetler konusundaki gümrük kurallarnn daha fazla
uyumlatrlmas gerekmektedir. Giri noktalarnda gümrüksüz sat maazalarna izin veren Türk
vergi muafiyeti mevzuat Türkiye’nin gümrük birlii yükümlülükleriyle uyumlu deildir.
Mal ithalat ve ihracatnn gözetimine ve tarife kotalarna ilikin kurallara uyum salanmamtr.
Özellikle ilenmi tarm ürünleri için öngörülen tarife kotalarna ilikin mevzuat bulunmamaktadr
ve az saydaki mevcut tarife kotalarnn yönetimi AB standartlaryla uyumlu deildir. AB meneli
olmayan ve AB’de serbest dolamda olan ürünler, AB’de gümrüklenmi olmalarna, CE iareti
tamalarna ve ATR dolam belgesine sahip olmalarna ramen, Türkiye’de hâlâ ürün güvenlii
denetimine tabi tutulmaktadr. Bu denetimler çerçevesinde giriimciler, gümrüklenmeden önce
mene beyan sunmaya sistematik olarak mecbur edilmektedir. Giriimcilerin gümrükleme
öncesinde ürünlerin meneini beyan etmeye mecbur tutulmas gümrük birliinin ihlali
niteliindedir.
dari ve operasyonel kapasite konusunda baz ilerlemeler kaydedilmitir. Müstearlk, araç takip
sistemini ve mobil denetim birimlerini güçlendirmitir. Türk özel sektör kurulular ile imzalanan
kamu-özel ibirlii sözlemeleri yoluyla Müstearlk, baz snr geçi noktalarndaki gümrük
muhafaza kapasitesini daha fazla artran tarayclar tedarik etmitir. Müstearlk, riske dayal
analizleri, tüm gümrük birimlerinde salkl ve yeknesak ekilde uygulanmasn hedefleyerek
gelitirmelidir. Müstearln merkez risk analiz birimleri ile bölgesel gümrük ekipleri arasndaki
geri bildirim raporlama mekanizmalar güçlendirilmelidir. Snrlarda gümrük muhafaza birimleri
ve dier kolluk kuvvetleri arasndaki koordinasyonun gelitirilmesine ihtiyaç vardr. Fiziksel
denetimleri azaltmak suretiyle yasal ticareti kolaylatrmay amaçlayan basitletirilmi usullerin
uygulanmas gerekmektedir. Türkiye, AB gümrüklerinde el konulan taklit mallarn ana
tedarikçilerinden biri olmaya devam etmitir; ithalat ve ihracatta fikri mülkiyet haklar kontrolleri
konusunda uygulama kapasitesi eksiktir.
AB’nin transit sistemi (NCTS) ve gümrük tarifeleri sistemi (TARIC, Kota ve Gözetim) ile bilgi
teknolojileri (BT) yoluyla balant kurulmas yönünde daha fazla çaba harcanmtr. Türkiye
Ortak Transit Sözlemesi’ne (OTP) katlma sürecini balatma amacyla transit alannda yüksek bir
uyum seviyesine ulamtr. Türkiye, tek noktadan kontrolleri içeren belgesiz gümrük ilemlerine
TR
93
TR