2010 ilerleme raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

Saytay’n güçlendirilmesini ve yetkilerinin geniletilmesini öngören Saytay Kanunu
Tasars, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tarafndan Mays aynda kabul edilmi olup, genel
kurul gündemindedir.
Türkiye’nin soruturma, iddianame ve mahkûmiyet kararlarna ilikin bir izleme mekanizmas
oluturmas gerekmektedir.
Temel haklar konusunda baz ilerlemeler kaydedilmitir (Bkz. Siyasi Kriterler ve Fasl 19-
Sosyal Politika ve stihdam).
nsan haklarn izlemek ve gelitirmekten sorumlu kurumlara ilikin olarak ilerlemeler
kaydedilmitir. Bamsz bir Türkiye nsan Haklar Kurumu’nun Kurulmasna likin Kanun
Tasars, ubat 2010’da TBMM’ye sunulmutur. STK’larn görüleri TBMM’nin ilgili alt
komisyonunda ele alnmtr. Söz konusu Kanun Tasarsnn, BM çerçevesi ile uyumlu hale
getirilmesi için, özellikle bu yeni kurumun bamszl ve ilevsel özerklii açsndan
deitirilmesi gerekmektedir. Bu sürecin STK’lar ile yakn istiare halinde yürütülmesi önem
tamaktadr.
kencenin ve insanlk d ya da aalayc muamele ya da cezalandrmann yasaklanmasna
ilikin olarak, ikence ve kötü muamelenin önlenmesine yönelik olumlu eilim devam etmitir.
nsan haklar ihlallerine dair kamuoyu tarafndan bilinen baz davalar, mahkûmiyetle
sonuçlanmtr. Bununla birlikte, kolluk kuvvetleri yetkililerince orantsz güç kullanmnn
sürmesi endie yaratmaktadr.
Özel hayata ve aile hayatna saygya ilikin olarak, Anayasa deiiklikleri, kiisel verilerin
korunmas ve bilgiye eriim hakkn Anayasal hak olarak getirmitir.
Düünce, vicdan ve din özgürlüü konusunda, ibadet özgürlüüne genelde sayg gösterilmeye
devam edilmektedir. Vakflar Kanunu’nun uygulanmasna baz idari gecikmeler ramen
devam edilmitir (Bkz. Mülkiyet hakk). Aleviler ve gayrimüslim cemaatlerle olan diyalog
devam etmekle birlikte henüz sonuç vermemitir. Aznlk dinlerine mensup olanlar, arlk
yanls kiilerin tehdidine maruz kalmaya devam etmektedir. Din adamlarnn eitimi de dahil,
tüm gayrimüslim cemaatlerin ve Alevilerin gereksiz kstlamalar olmakszn faaliyet
göstermelerine yönelik AHS ile uyumlu bir hukuki çerçeve henüz oluturulmamtr.
Basn özgürlüü ve basnda çoulculuk da dâhil olmak üzere ifade özgürlüü konusunda, açk ve
serbest tartma sürmü ve genilemi olmakla birlikte snrl ilerleme kaydedilmitir. Bununla
birlikte, Türk hukuku, AHS’ye ve AHM içtihadna uygun ekilde ifade özgürlüünü yeterli
ölçüde güvence altna almamaktadr. Gazetecilere kar açlan dava saysnn fazlal ve internet
sitelerine sk sk getirilen yasaklar endie konusudur. Basn üzerindeki gereksiz siyasi basklar ve
yasal belirsizlikler uygulamada basn özgürlüünü etkilemektedir.
Siyasi parti ve sendika kurmak da dâhil olmak üzere toplanma ve örgütlenme özgürlüü
konusunda, örgütlenme özgürlüüne ilikin yasal çerçeve büyük ölçüde AB standartlar
dorultusundadr. Bununla birlikte, derneklerin, adli ilemlere ve faaliyetlerini yerine
getirirken orantsz denetimlere maruz kaldklar durumlar mevcudiyetini sürdürmektedir.
Siyasi partilerin kapatlmasna ilikin yasal düzenlemenin deitirilmesi konusunda herhangi
bir ilerleme salanamamtr. lezbiyen, ecinsel, biseksüel, travesti ve transseksüel (LGBTT)
dernekleri hakknda idari makamlar tarafndan, ahlaki gerekçelerle açlan davalar, örgütlenme
özgürlüünün tam olarak uygulanmasn kstlamaktadr. Anayasa deiiklikleri, sendikal
haklar geniletmitir. Ancak, mevcut hukuki çerçevede, AB standartlar ve ILO Sözlemeleriyle
uyumlu olmayan kstlayc hükümler bulunmaktadr (Bkz. Fasl 19- Sosyal Politika ve stihdam ).
TR
78
TR