Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
vần. Tới một năm tưởng rằng lâu, mà ngoc lại thật không mấy. Trẻ nọ mới đó, mà rày<br />
đã biết chạy biết đi; người kia mới bay nhảy đó, mà rày đã về nằm nơi khô thổ. Hoa<br />
kia chóng nở, nở ra lại chóng tàn: ấy năm tháng đời tạm cũng như thế.<br />
2. Năm tháng đời tạm chóng qua thì cuộc đời cũng chóng qua theo năm tháng; nọ phú<br />
quí vinh hoa, nọ gian truân tân khổ cũng đều chóng qua như gió. Sướng mấy cũng<br />
chóng qua, cực mấy cũng mau rồi; người nọ đó cực khổ hèn mạt cả đời, rày chết<br />
xong rồi cực khổ ở đời cũng hết. Song phải nhớ <strong>thi</strong>ên võng khôi khôi sơ nhi bất lậu:<br />
lưới trời lộng lộng sưa mà khó lọt. Phú quí bần tiện chóng qua, mà chữ phước <strong>thi</strong>ện<br />
họa dâm còn đó. Ai làm phước thì công phước còn đành để; ai làm tội thì hình phạt<br />
cũng để dành, hầu đời sau ban thưởng trừng trị cho xứng. Việc người đời chóng qua<br />
cũng như cái kim thợ may áo; kim đi qua còn để chỉ lại, hoặc chỉ trắng hoặc chỉ đen,<br />
tùy mặc khu kim đã đành xỏ chỉ.<br />
3. Khốn thay! Đò ngang qua, lở giữa chừng còn phương kêu lui lại; ngày giờ qua<br />
khỏi, cuộc thế đã rồi thì không phương bò lui kêu lại. Ta tới, không tới, mặc ta; ngày<br />
giờ không chút chờ đợi. Qua một ngày thì xong một ngày, ngày ấy tợ nước chảy cuộn<br />
cuộn giữa lòng sông, đã chảy xuống chẳng có thế lộn lên. Xưa ông Phu Tử đứng trên<br />
bờ sông, thấy con nước chảy thì than rằng: thị giả như tư phù, bất xã trú dạ: Ấy cuộc<br />
đời mau qua như thế, đêm ngày cứ chảy luôn chẳng hề ngớt.<br />
4. Ngày giờ sự thế làm vậy thì ta phải liệu làm sao? Ắt là phải dùng ngày giờ cho<br />
nên, chớ biếng trễ tích đức lập công, đừng rày mai tu thân hành đạo. Chớ biếng nhác<br />
việc học hành mà phong lưu theo bề chơi nhởi. Ta muốn đợi rày mai, mà ngày giờ có<br />
đợi ta đâu? Nên phải kíp lo, kẻo ngày giờ đi qua mà ta lo bất cập.<br />
B. Luận theo kiểu nói văn hoa.<br />
78. 1. Gẫm coi năm tháng mà ngán cuộc đời: vòng tròn trái đất xây vần mai tối, tới<br />
một năm chóng tợ như mây, qua một ngày cũng bay như khói. Lời thầy Phu Tử rằng:<br />
Ư ngã như phù vân: Phần ta như mây khói, ấy đã rõ sự tình. Tiếng rằng tám chín<br />
mươi tuổi, tính lại nõ có mấy hồi; ác vàng bay chóng, thổ bạc chạy mau, sống ở đời<br />
mấy mươi năm cũng tợ hồ mơ màng một giấc. Trẻ nọ mới đi lửng chửng, rày đã viễn<br />
tảu ngao du; trai kia mới chạy nghênh ngang, rày đã nan di cử bộ. Trẻ tuổi mau già,<br />
già rồi mau rụi, ấy cũng vì năm tháng mau qua chóng hết.<br />
2. Năm tháng mau qua, cuộc đời cũng chóng hết; nọ chức tước vinh ba, nọ tiền tài<br />
phú quí, hưởng dụng một đời cũng như chiêm bao một nháy. Người kia trí huệ ngất<br />
trời, kẻ nọ dung nhan chói nước, hóa ra cũng như bọt nước tênh tang, cũng tợ mây<br />
trời phất phới. Ôi! Sắc chóng lợt, màu chóng phai, sướng mau qua, mà cực cũng<br />
chóng hết, nọ gian truân bần khổ,nọ hỉ hôt tân toan, thảy đều cũng như luồng gió;<br />
thổi qua một trận rụng lá rung cây, rồi một chút cũng in liềm lặng phức. Lao đao cho<br />
mấy, có lúc hết lao đao; cực khổ cho hung, cũng có ngày qua cực khổ: vì ngày tháng<br />
hết thì trăm đuêỳ cũng hết. Sướng bá hộ cũng khổ ăn mày, thảy đều tùy câu sinh ký.<br />
Song phải nhớ: cọp chết để da, ta chết để tiếng: tiếng là tiếng tội tiếng phước, tiếng<br />
dữ tiếng lành. Bởi chưng ở đời có người làm phước, có kẻ làm tội; có phước, ắt có<br />
công; có công, ắt có thưởng; có tội thì có vạ, có vạ ắt có hình. Phước ở đời chưa thầy<br />
thưởng, tội ở đời cũng chưa thấy trừng; lẽ công bình dạy có công thì thưởng, có tội<br />
thì trừng; mà sách cũng có câu phước <strong>thi</strong>ện họa dâm, lẽ đâu mà bỏ xó? Vậy việc
Change language