You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tre non dễ uốn chớ nài,<br />
Lòng trau lúc bé, trí mài thuở xuân.<br />
Bé thơ học tập ôn nhuần,<br />
Đến khi khôn lớn dễ thuần mau quen.<br />
Chớ rằng: tuổi bé sức hèn,<br />
Đến sau khôn lớn ắt bèn sẽ hay.<br />
Trí khôn vừa mới trổ bày,<br />
Không lo mài giũa có ngày sẽ đui.<br />
Ngày giờ chóng tới khôn lui,<br />
Lòng gan đã cứng khó tui cho mềm.<br />
Bấy lời răn bảo trẻ em,<br />
Tạc ghi vào trí thích đem vào lòng.<br />
Sớm lo sách mở đèn chong,<br />
Học nghề tu nghiệp để hòng hộ thân.<br />
BÀI THỨ III.<br />
Luận về câu: Dưỡng bất giáo phụ chi quá.<br />
Con không giáo hóa, tội đổ về cha.<br />
Sinh con sinh có xác hồn, nuôi con thì phải nuôi toàn cả hai. Có hồn xác ắt có tam tư<br />
thất tình, có bá hài tứ thể; nuôi xác cho lớn khôn thì phải nuôi hồn cho vẹn hảo, tài<br />
năng lo giồi mài trau chuốt, nghề nghiệp phải dạy vẽ tập rèn. Sách rằng: Sĩ kiêm bá<br />
nghệ, duy học nãi lương. Bậc kẻ sĩ gồm trăm nghiệp, có đi học mới nên thân; nuôi<br />
trâu cũng muốn tập cày, nuôi ngựa biết lo tập cỡi, nuôi con sao bỏ luống nhưng! Há<br />
con người dễ thua cầm thú? Trâu cày chẳng biết đàng, ngựa chạy không thành nước,<br />
ấy là trâu dở ngựa hư, nuôi càng thêm mang tiếng hổ, đà không đẹp mặt quan thầy,<br />
lại không dựng gầy phước chủ. Trai học không ra nghiệp, gái tập chẳng nên nghề, ấy<br />
là trau ngu gái dại, nuôi sao được rạng danh hùng, đà chẳng nở duyên cha mẹ, lại<br />
càng nhuốc nhẽ giữa đời, lỗi ấy ai mang, họa nầy ai rước?<br />
Thế thường rằng: nuôi con những ước về sau. Con không giáo hóa tập rèn thì lấy gì<br />
về sau mà ước! Có con mà con hư, thù cửa nhà càng thêm hại. Bởi máu thịt mình mà<br />
đúc nên thân thể con máu đầu thâm thịt nấy, thịt hư còn phải đeo theo xác, mãu độc<br />
vẫn cứ thuộc về mình; con nên cũng nở tiếng mẹ cha, mà con hư cũng ô danh cha mẹ;<br />
áo rách còn dễ thay, giày hư còn thế cởi, con hư cứ kể là con, mấy trăm năm còn lưu<br />
danh để thế; rằng: con ông nọ, rằng: cháu lão kia; kẻ xỉ mắng là đồ ma, người kêu la<br />
là đồ quỉ. Ấy nuôi con như thế còn kể gì là nuôi! Đã rằng: Nuôi xác cho lớn khôn,<br />
nuôi hồn cho vẹn hảo.<br />
Trước dạy dỗ cho thông lẽ đạo câu kinh; sau vẽ vời cho biết cách ăn nết ở; ấy là nuôn<br />
hồn cho nên khôn ngõ, biết cầm mực thất tình, biết tiết dụng tam tư; bá hài tứ thể
Change language