van chuong thi phu annam 1919+1923

Sương bủa hòa trời sao rải rác,
Tuyết giăng khắp núi nguyệt dần dà;
Bâng khuâng sầu thúc khôn cầm lụy,
Thốn thức buồn tuôn biếng nói ra,
Những mảng so đo tìm lẽ hỏi,
Hỏi ai hơn hỏi tấm lòng ta,
Nhơn thay Chúa cả ngôi ba,
Đầy lòng lân mẫn thương ta vô hồi…
NOTA. 1. Có đôi khi ngặt thì kẻ thi phú cũng đặt tiếng thứ hai và thứ bốn trắc cả hai,
dầu trong câu sáu hay là câu tám cũng vậy, như:
Mẹ đói con bú như cào,
Như xắn như móc, như đào ruột ta.
(Vãn cụ sáu làm).
Dạy con dạy thuở nên ba,
Dạy vợ dạy thuở mẹ cha đưa về.
(tục ngữ).
Song kẻ làm văn hay phú giỏi chẳng có đặt tiếng thứ hai và thứ bốn trắc như vậy, trừ
ba vần thứ hai trong câu sáu, khi ba tiếng sau đối với ba tiếng trước.
2. Lo làm sao cho câu tám đối với ba tiếng trước dứt nghĩa thì hay hơn; song có đôi
khi cũng đặt dứt nghĩa sau tiếng thứ ba thứ năm, ví dụ như:
Bây giờ đất thấp trời cao,
Ăn làm sao, nói làm sao bây giờ.
Như chim thất ngẩu ngẩn ngơ,
Nơi nương ẩn, chỗ đụt nhờ cũng không.
ĐIỀU THỨ IV
DẠY CÁCH LÀM VÃN BẢY CHỮ.
43. H. Vãn bảy chữ là làm sao?
T. Là thứ vãn mỗi câu có bảy chữ, có pha kiểu đối đáp cao, gần như thi phú. Có hai
thứ vãn bảy như vậy; một thứ toàn câu bảy, một thứ có pha chế.
I. VÃM TOÀN CÂU BẢY.
Thứ nầy quen dùng khi làm bài tặng khen. Bảy chữ thành một câu; bốn câu thành một
vế (strophe). 1. Trong một câu lo giữ trọn ba chữ sau là đừng đặt trắc giữa hai bình,
hoặc đặt bình giữa hai trắc; song phải đặt hai bình gần một trắc, còn mấy chữ trước
thường cho mặt ý; song khi sau ba tiếng mà dứt hơi đặng thì thà đặt tiếng thứ ba trắc
bình như tiếng thứ bảy.