van chuong thi phu annam 1919+1923

Ví dụ: Trẻ khôn qua, già lú lại.
32. H. Nói lối làm vậy có luật mẹo gì chăng?
T. Có, mà cho đặng chỉ rõ luật ấy, thì trước hết phải biết: mỗi câu lỗi thể ấy dầu dài
vắn cúng chia ra hai phần, lại hai phần ấy cân nhau hay là phần sau dài hơn. Phần
trước kể từ đầu cho đến vận thứ nhứt, như trong ví dụ trên nầy: phần thứ nhứt cho
đến tiếng qua.
Vậy có hai luật, vì có khi hai câu cân nhau, có khi câu sau dài hơn.
33. I. Khi hai phần cân nhau. 1. Nếu mỗi phần có hai tiếng, hay là ba tiếng, thì lo cho
phần sau có một tiếng hòa vận cuối phần trước; vậy tiếng nào trong phần thứ hai cũng
đặng bất luận tiếng thứ nhứt, hai, ba.
Ví dụ: 1. Lão tai, tài tận
2. Tay làm, hàm nhai.
3. Khôn sống, bống chết.
4. Càng cao, càng lao
5. Đa sự, da lự.
1. Ăn xem nồi, ngồi xem hướng.
2. Nhứt có râu, nhì bầu bụng.
3. Tiên xử kỷ, hậu xử bỉ.
Xét đó phần thứ hai hòa tiếng nào cũng đặng.
2. Khi mỗi phần có bốn chữ, thì thường hòa vận nơi tiếng thứ hai trong phần sau; có
khi cũng hòa nơi tiếng thứ nhứt hay là tiếng cuối; itskhi hòa với tiếng thứ ba.
Ví dụ:1. Hay ăn thì đói, hay nói thì sai.
2. Xem qua tưởng có, ngó lại không chi.
3. Tác thiện như đăng, tác ác như băng.
3. Khi mỗi phần có năm chữ, thì thường hòa vận nơi chữ thứ hai, thứ ba, hay là thứ
năm trong phần sau, ít khi hòa chữ thứ nhứt hay là thứ bốn.
Ví dụ:1. Một phen còn khả thử, ba thứ chẳng nên tha.
2. Một phen còn khả thứ, bap hen cứ gia hình.
3. Một thứ có khi tha, ba phen nan phương cứu.
4. Nhứt manh dẫn chúng manh, tương tương nhập hỏa khanh 22 .
4. Nếu mỗi phần có sáu chữ, thì hòa vận nơi chữ thứ bốn phần sau, có khi cũng hào
chữ cuối.
Ví dụ: thương con, cho roi cho vọt.
Ghét con, cho ngọt cho ngào.
22 Đứa mù dắc tốp mù, đem nhau trăn cù xuống hầm lửa.