26.08.2013 Views

Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

VI. Atala. katea ez <strong>da</strong> eten<br />

6.3.2.1. <strong>Euskal</strong>duna (1896-1909)<br />

"<strong>Euskal</strong>duna" aldizkaria, Socie<strong>da</strong>d <strong>Euskal</strong>erriaren bozeramalea izana, Sabinoren<br />

etsai gorrotatuak ziren "fenizio" haiek sortu zuten 1896ean. "Periódico fuerista" gisa<br />

agertzen <strong>da</strong> mantxetan. Eta hortxe ziren Engrazio Aranzadi "Kizkitza" eta Luis Eleizalde<br />

"Axe" i<strong>da</strong>zle eta ideologo. Biak ondo menderatzen zuten euskara. 1901.etik aurrera<br />

nazionalista bion eskutik 'abertzaletu" egiten dela esan <strong>da</strong>iteke. 1905.etik aurrera du<strong>da</strong>rik<br />

eztago "Jaun-Goikua eta Lagi Zarra" azaltzen bait <strong>da</strong> mantxetan. Bide honek, benetako<br />

monopolioa ukan zuen gerora <strong>prentsa</strong> mailan, <strong>herri</strong>aldeka sortzen den <strong>prentsa</strong><br />

nazionalistaren bitartez "Euzkadi" egunkariraino (1913) ailegatzen bait <strong>da</strong> 126 eta ibilbide<br />

luzean 1936ko gurutza<strong>da</strong>ren hon<strong>da</strong>rretaraino (1937-VI-18).<br />

Sorreratik 1901erarte, aletatik % 75an, euskara gutti baina era lojikoan eskeintzen<br />

du "<strong>Euskal</strong>duna"k: artikulo bat edo bi, poema bat edo bi. Geroztik, dexente urriago, oso<br />

noizbehinka, sutsuago izanarren "Zumelaga" i<strong>da</strong>zleari esker. Zumelaga, Ebaristo Bustinza<br />

'Kirikiño" <strong>da</strong> Aita Onaindiak erakusten duenez. 127<br />

126 Ikus Saiz de Valdivielso, A.C., ob. aip.113 or. ; Ortzi, ob. aip.158 or.<br />

127 Ikus Onaindia, Santi, "Evaristo de Bustinza "Kirikiño" (1866-1929), in La Gran Enciclopedia<br />

Vasca, J. M. Martin Retana, II lib., 431 or.<br />

314

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!