Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

VI. Atala. katea ez da eten
Atal honetan kontenplatzen den epean, aldizkari naparra erabat erlijiosoa izan zen;
donostiarra, berriz, berriemaile orokorra. Politikatik kanpo egonarren, abertzaletasunak
bazuen presentziarik, Argian bereziki.
Zeruko Argia 195 ez da erlijiosoek kaleratu zuten lehen aldizkaria. Hortxe zegoen,
adibidez, Jaungoiko-Zale (1912, Bizkaiko apezak Zornotzan), Irugarrengo Prantziskotarra
(1913,Iruñako kaputxinoak), Irugarrengoen Irakaslea (1917, Zarautzko frantziskotarrak),
Jesus'en Biotza'ren Deya (1917, Bilboko jesuitak), Fedearen Hedamenerako Urtekaria
(1887tik Baionako apezak egina).
Gaitan eta jokamoldetan erabat erlijiosoa izanik, euskara irakasteak badu indarrik,
baina beti ere azken helburuaren menpe: kristautasuna, gazteen fedea sustatzea. "Zer nahi
luke Zeruko Argiak? Zertarako arituko da?, galdetzen du aldizkariak lehen zenbakian.
Lendabizian ilunbeak aienatzeko, urrena Euskalerria berritzeko ta azkenean euzkeldun
guztiak dakartzan on aundiaz poztutzeko". 196
Konturatuak ziren kaputxinoak (gorago aipatutako Zornotzako abadeak bezalaxe)
euskaldunek ez zutela euskal irakurgairik ta hori ematera etorri zen aldizkaria:
"euskaldunentzat illunbetan daude jakin-gai asko ta auek guztion begi-aurrean nai
195 Ikus, Garmendia Elixabete, Zeruko Argiaren Historiaz, Zeruko Argia, 1976-VIII-22; Camino,
Iñaki eta Landa, Josu, Aurki 100 urte beteko dituen Aita Damaso Intza gure aldizkariaren
sortzailearekin, ARGIA, 1986-V-18; ARGIA: 50 urte lanean eta beste 50etarako sasoian, dossierra,
ARGIA, 1987-XI-29; E uskal Prentsak 100 urte bete ditu, ARGIA-Urtekaria 1987; Iztueta, Paulo,
Euskararen adierazpen soziala gerraondoan, 1937-1984, in Askoren Artean, Euskal Herria, Jakin,
Donostia, 1985, 392-403 or.
196 Euskaldun guztioi agur, Zeruko Argia, 1919-I-1
343