Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

VI. Atala. katea ez da eten
apezek ere Diktadura pasa eta Errepublika garaian, abertzale egiten da bete-betean, edo
behintzat abertzaleen alde jotzen du, abertzale jelkideena esan nahi da, jakina.
Hasera batean bazirudien halako eskubide orokorreko jarrera zuela, Argiak, Euskal
Herriaren aldeko jarera zehaztua: "ARGIA'k ez du bere bizi guzian politika-izpirik aitatu.
Ez du aitatuko ere. Baña olakoetan, Euskalerriaren eskubideei ikuttu txikiren bat norbaitek
egin nai diolako, iskanbillarik sortzen bada, ARGIA sutan ta bizi jarriko da Euskalerriaren
alde". 210
Neutrotasun ondo irabaziaren harrotasuna era ba du Argiak: "Argi asko esan
genuen iñolako politikarik aitatu ere ez genuela egingo, eta asmo ortan gogor geunden eta
gogor gaude". 211
Baina Errepublika garaitua, Diktadura problema handirik gabe pasa ondoren, urte
arrakastatsuak izanik gainera, Argia definitu egiten da Errepublika garaian. Errepublikaren
kontra eta eusko abertzaleen alde, hain zuzen Estatutoaren alde nabarmen jarririk:
"LENENGO, Euskal erria BEREZITZEN dualako beste erri guztietatik. Beraz, Euskalerri
Euzkadi da, ta beste iñor izaterik ez dauka. BIGARREN, eusko-batasunerako bidea
dakarrelako beronek. IRUGARREN, Euskalerria bere buruaren jabe egiten dualako". 212
De la Granja, UPVko historia katedradunak, "prensa campesina" sailean
klasifikatzen du. 213 Askoz ere gehiago (prentsa erlijiosoa baino dexente gehoago ere bai)
210 Argia, 1921-XI-13.
211 Argia, 1922-V-7.
212 Argia, 1931-VI-21.
213 Ikus Dela Granja, J.L., ob. aip. 673-675 or.
348