Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

I. Atala: sintomatik egiara
Kezka, beste mailakoa da. Antzematea da helburua: egia "harrapatzea"; ez, jakitea,
kalterik ere egingo ez badu era jakiteak. Areago, jakitea preziso da. Beharrezkoa da jakitea,
eta horregatik zehaztu da CIESek esandakoa eta Zarraoak adierazia gauza bera ote diren.
Baina jakiteaz aparte egiaren konzeptua dago jokoan, jakintza-katean (berari ez
dagokion arren) ematen den elementu berri hori alegia. Kazetaritzak proposatzen duen
egia ez da aski. Ez eta kazetarientzat ere: egiaren zerbitzari izateaz areago justiziaren
bilatzaile izatea dago: "Por ejemplo si el principal objeto del periodismo es la verdad,
como dicen la mayoría de los códigos, ¿qué hace el periodista cuando cree que la
presentación de la verdad no es la conducta más ética? Si la verdad implica la revelación
completa de hechos verificados, ¿qué podemos decir del periodista que decide no poner el
Blanco, Madrid,1972, 144-145 or.; Martinez Albertos, J.L. Curso general de redacción, Paraninfo,
Madrid 1989). Izatekoetan balio-muga ematen zaio objektibotasunari (Martinez Albertos, J.L. La
información en una sociedad industrial, Tecnos, Madrid, 1981, 39 or.). Eta badirudi
objektibotasunaren lekuan, ezinezkoa denez, ondradutasuna eta egiazkotasuna esijitzen dela, ez
besterik, alegia objektibotasuna kazetariaren kualitate biurturik (Benito, A., ob.aip.145-53 or;
Desantes Guarner, 'La única objetividad exigible es la sinceridad, que es la conformidad consigo
msmo'", ob.aip. 176). Beraz egungo komunikabideak ikertzen dituztenak ados daude
objektibotasunari buruz mintzatzea kazetari-subjektuari dagokion zera dela, arazo morala alegia.
Gai honetan gehiago sakondu nahi duenak jo beza probetxuzko eskuliburu honetara: Aguilera,
Octavio, Las ideologías en el periodismo, Paraninfo, Madrid 1990, bereziki 152-1170 or.)
Objektibotasuna ezinezkoa izaki egia ere ezinezkoa dateke."El concepto de noticia no lleva inscrito
el concepto de verdad". (Rodrigo Alsina, M., La construcción de la noticia, Paidós Barzelona, 1989,
182 or.) Kazetari ondradu batek idatziriko lana, berriz, subjektiboki egiantzekoa izan daiteke (ikus
Dovifat, E. Periodismo II. lib. UTHEA, 1964). "La verdad, dio Aguilerak, consiste en la adecuación
del entendimiento con la realidad, labor que pertenece exclusivamente al informador" (Aguilera, o.
aip. 160 or. Ikus gainera adibidez Desantes Guarner, La cláusula de conciencia, EUNSA, Iruñea,
1978, 190 or.) Egia, ondorioz, objektibotasuna bera bezain harrapagaitza da. Oraintsu, azken
orduan, gizarte komunikabideei buruz azaldu berri den azterketa orokor batean hauxe planteiatzen
da: "el periodismo es una actividad subjetiva a pesar de que muchos periodistas sienten en la
obligación de ser objetivos. Los periodistas, por tanto, no pueden lograr la verdad total y completa".
(Merril John C., Lee John, Friedlander, E.J., Medios de comunicación social. Teoría y prácitca en
Estados Unidos y en el mundo, Fundación Germán Sánchez Ruipérez, Madrid 1992, 85 or.).
Ikertzaile estatubatuar hauentzat (eta orohar komunikologoentzat) egia aldez aurretik emana den
zerbait harrapaezina da; kazetariak hurbiltzea du, ez besterik. Kazetaritzak proposatzen duen egia,
beraz, osatuz-osatuz (kazetaritzaren kontaketa ondraduaren bidez) hurbiltzerik uzten duena baina
atrapaezina den zerbait da. Zehaztasuna da osagarririk nabarmenena. Jakintza bere irudirik
ezagunena.
38