Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

VI. Atala. katea ez da eten
Euzkadi eta Euzkerea gai honen islada dira 1929ko hilabete horietan. Lizardik berak
euskal idazleen eritzia eskatzen du Orixerena bereziki. Ez da ezaguna honek erantzun ote
zion ala ez. Ordurako baina, Lizardik, "berriro-berrirotik" ala "iñoren babesean"
sortzearen artean bigarren aukera hartzen du, lehenari garestiegi eritziz. 274 eta Eusko
Ikaskuntzaren uda-ikastaroetan gaia aztertzera gonbidatzen ditu euskaltzaleak oro.
Diru arazoz segitu baino lehen, zer esan nahi zuen Lizardik bera eta lagunena zen
"iñoren babesean" harekin? Garaiko aldizkari zein egunkariren batean oinarriturik atera
behar zuela egunkariak. Eta zehatzago Argia donostiarrean oinarriturik. Areago ere esan
daiteke: une hartan uste da, Argiak, astean behin aldizkari gisa ateratzeari utzi barik,
egunkaria ere atera dezakeela. Beste modu batera esanda ARGIA betiko aldizkaria izanen
zen, igandeko egunkarian tolestaturik banatzeko. Enpresa argitaratzailea izanen zen
berdina. "Gure ustez, aukerakoena 'Argia' asterokoa degu. Ori izan da egunkariaren
aintzindari edo aurrelari. Orrek diardu bideak zakarrez garbitzen. Ori dago lanbide
orretan zerbait zaildua, ta orren lantegietan baditugu artarakoxe irar-langille euskeldunak
(...) Nere aburua zan astekari-egunkariak BAT egitea. Artara, egunkaria besterik elitzake
izango, ta onek, astean bein, ale berezi bat ateratze'aal luke. Astearen egunetarik bostean,
beraz, egunkaria eskuan dezutenaren aundiko litzake. Igandeetan, berriz, ale berezia, ale
aundia: au da, egun ari dagokion egunerokoa ta, erdian sartuta, beste ainbesteko
astekaria. Ale aundi ori egunkari naiz 'Argia'-irakurle guziei elduko litzaioke: bere lanik
aundiena egunkaria zabaldu ta bazterretarañotzea litzake. Egunkariak, esateko, aste
gorrian egunero iru milla ta bosteun ale salduko lituzke, ta igandean zazpi, zortzi, agian
amar milla ale, berezi oietarik, orrela bere bideak gerorako urratuz. Badirudi, gañera,
274 Euzkadi, 1929-IV-26.
368