Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

VI. Atala. katea ez da eten
meretsi? Euskaldun geyenak ziaroko gurtzean gaude gai ontaz. Utsune ori betetzera dator
gure lana, ta entzun: gogo barrengo utsuna bete dezaketenak, edo artarako leyatzen
diranak, ez dira noski arbuyatu bear, gutxigo berriz, inkuriyopean gaitzetsi. Esan oi da,
euskerazko gogo-lanak alperrikakoak dirala, euskera ortarako gai ta zoar ez dalako. Orixe
dasakenari, oraintxe alderdi egokia datorkiyoke, gure lantxoak ikusi-ta, bere iritxi makurra
ayenatzeko'. 204
Argiak euskaldunek euskara ikas dezaten idazten du: "Irakurtzen eta idazten
ikasteko alegin guziak egin bear dira. Ta ez ikas bakarrik: ikasi ta gero, asko irakurri ta
asko idatzi". 205
Nekazaritzaren aldeko jarrera emana ere aipatu behar da, Arzamendik adierazten
dituenaz gain. Argiaren bildumak ikusirik nekazarien presentzia etengabea dager.
Nekazarien artean ikusten bait zuten garaiko eta Argiako abade haiek, euskararekin batera
erlijioa txertatzeko alorrik gozoena. Batetik nekazal eskola sortzea proposatu zuten:
"Lugintza-irakaspideak, nekazari-eskolak bear bearreko zaizkigu bada; eta ori, umearen
lenengo garaian erakutsiaz(...) Bañan ikaskizun oyetarako lugintza-gaiak erakusteko,
irakaspide bat bear degu, euskarako ikasbidea, Nekazaritza gaiaz egindako liburutxo
bat...". 206 Eta bestetik, langile euskaldunen sindikatoa sortzeko bultzadan ibili zen Argia:
"Ez da zer esanik sinismendun langilleak bere aidekuekin bat egin bear duala, bere
langilletasun ta eskubideak aldendutzeko; bai ta ere euskaldun langilleak ere, alkarrekin
204 Elurmendi, Agur, 1921-IV-24, 1 zb.
205 Argia, 1924-IV-20.
206 Argia, 1926-VIII-8.
346