Euskal prentsa herri proiektua da - Euskara

VI. Atala. katea ez da eten
lehentasunera ekartzen dela, agian maila politiko hutsean zeregin handirik ez zegoelako
edo.
Jasotzekoa da, halaber, Irujo eta ETA sortuko duen Ekin taldearen funtsezko
koinzidentzia. Nafarrak esandakoa, "La lengua de la raza constituye la primera institución
de la vida vasca". Ekin-ek ere ia hitz berdinez aitortzen du:"Erresumaren lehen instituzioa
gaur hizkuntza da" . 392 Aitzitik, maila politikoan, hamarkada horretan (1958) sortzen da
Euskadi Ta Askatasuna, erabateko etsipenarekin eten eta ilusio berriztatua ezarriz
abertzaleen artean.
Urteotakoa da euskara modernotu eta funtzionala bihurtzeko ahalegina. Garai
hartakoak euskararen normalizazio-premia. Batez ere 1956tik aurrera Arantzatzuko
Biltzarra eta Pariseko Euskal Batzar Orokorraren urtetik alegia. 393 Orduz geroztik eta
1975erarte, politika abertzalea debekaturik zela, euskarazko aldizkarietan isladatu da
abertzaleen lana eta euskararen azterketa eta ahal izan denean erabilpena izan dira
erreibindikaziorik behinenak.
Ez da harritzekoa, beraz, giro horretan sortu zen aldizkari andana sortzea. Neurri
handi batez seminario eta komentuetxeetan mamitu da euskal kultura urte horietan eta
ordukoak dira, publiko zabalak ezagutu dituenak soilik adieraztearren. 394 Arantzazuko
Amaren Egutegia (1947), Anaitasuna (giputza, 1950; bizkaitarra, 1953), Karmel (1956),
Goiz Argi (1959). Euren arrakasta frankismo garaian oraindik neurtu gabe doala uste dut.
392 Irujo, Manuel, Instituciones jurídicas vascas, 1945, 15 or. Beltza, "El Nacionalismo Vasco en el
exilio, 1937-60", 94 or.. Dena in Jakin, ibid.
393 Ikus Torrealdai ob. aip. 300 or. eta hur.
394 Hain ezagunak ez direnentzat, ikus Jakin, 1981, 21 zb. 46-71 or.
404