12.05.2015 Views

samoqalaqo sazogadoeba - Center for Social Sciences

samoqalaqo sazogadoeba - Center for Social Sciences

samoqalaqo sazogadoeba - Center for Social Sciences

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

leqcia 6<br />

demokratia: sami politikuri tradicia<br />

jer kidev 1997 wels cnobili analitikosi farid zaqaria werda, rom msoflios sul<br />

ufro da ufro met qveyanaSi `demokratiulad arCeuli reJimebi . . . ugulebelyofen<br />

maTi Zalauflebis konstituciur farglebs da sakuTar moqalqeebs ZiriTad<br />

uflebebsa da Tavisuflebebs arTmeven”. demokratizaciis mesame talRam msoflioSi<br />

axali fenomeni, axali tipis reJimi warmoqmna, romelsac araliberaluri demokratiis<br />

saxeli ewoda. am reJimma iseTi maxasiaTeblebi SeiZina, romlebic Zvel liberalur<br />

demokratiebSi ar iyo warmodgenili. Zveli dasavluri demokratiebisgan gansxvavebiT,<br />

am reJimebSi masobrivi demokratia da sayovelTao xmis ufleba ufro adre da<br />

safuZvlianad damkvidrda, vidre konstituciuri liberalizmi: `demokratia yvavis,<br />

konstituciuri liberalizmi ki — ara”. sayovelTaod arCeuli, popularuli<br />

mmarTvelebi ar eridebian imas, rom parlamentebsa da konstituciis CarCoebs gverdi<br />

auaron, qveyana saprezidento brZanebulebebiT marTon, saxelmwifo aparati<br />

opoziciisa da Tavisufali presis winaaRmdeg gamoiyenon da adamianis konstituciuri<br />

uflebebi Selaxon. es movlenebi mraval da mraval qveyanaSia dafiqsirebuli, rogorc<br />

laTinur amerikaSi, aseve yofil sabWoTa respublikebSi. regularuli da sayovelTao<br />

arCevnebis Catareba am qveynebSi ver uzrunvelyofs kanonis uzenaesobas, korufciis<br />

SezRudvasa da karg mmarTvelobas Zalauflebis konstituciur CarCoebSi. aseTi<br />

qveynebis ricxvs saqarTveloc miekuTvneba.<br />

demokratia, konstitucionalizmi da liberalizmi araliberalur demokratiebSi<br />

erTmaneTTan gadaulaxav winaaRmdegobaSi modis. saqme isaa, rom konstitucionalizmi<br />

da liberalizmi, orive arsebiTad xelisuflebis SezRudvis, SezRuduli<br />

mmarTvelobis Teoriasa da praqtikas ganasaxiereben, xolo demokratia xalxis<br />

umravlesobis mier arCeul liderTa xelSi Zalauflebis maqsimalur akumulirebasa da<br />

gamoyenebas eswrafvis. maSin, roca Zvel demokratiebSi demokratiis,<br />

konstitucionalizmisa da liberalizmis principebi garveul dabalansebul sistemas<br />

qmnis, axal demokratiebSi demokratiis principebi aSkarad Warbobs da Zirs uTxris<br />

liberaluri demokratiis arsebobisTvis aucilebel danarCen komponentebs:<br />

`demokratiulad arCeul mTavrobebs axasiaTebT imis dajerebis tendencia, rom maT<br />

absoluturi Zalaufleba ekuTvniT, aman ki SeiZleba Zalauflebis centralizacia<br />

gamoiwvios”. igive movlenas aRwers o’doneli, rodesac miuTiTebs, rom Zlier<br />

liderebs, romlebsac sjeraT, rom xalxis saxeliT laparakoben, gulwrfelad ar<br />

esmiT, Tu ratom unda dauqvemdebaron Tavisi Zalaufleba konstituciur SezRudvebs,<br />

Tuki is, rasac isini akeTeben (rogorc wesi ki es korufciasTan brZolas exeba xolme),<br />

xalxisTvis sikeTis momtania.<br />

axali demokratiebis gamocdileba cxadyofs, rom araliberalur demokratiebSi<br />

konstitucionalizmis damkvidreba bevrad ufro Znelia, vidre met-naklebad<br />

samarTliani arCevnebis Catareba. tokviliseulma gafrTxilebam, rom xalxis<br />

umravlesobis nebam SeiZleba pirovnebis Tavisufleba SezRudos, axal demokratiebSi<br />

TvalnaTlivi institucionaluri gansaxiereba hpova.<br />

sasargebloa, farid zaqarias dixotomiis garda (demokratia- liberaluri<br />

konstitucionalizmi) ganvixiloT o’donelis SedarebiT ufro Rrma trixotomia:<br />

demokratia, liberalizmi, respublikanizmi. (Semdgomi msjeloba G. O'Donnell. Illusions<br />

about Concolidation. Journal of Democracy, v. 7, N.2, 1996 da G. O'Donnell. Horisontal<br />

Accontability in New Democracies. Journal of Democracy, v.9, N.3, 1998-is mixedviT)<br />

43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!