RENEE TAYLOR DE HUNZA'S Het volk dat geen ziekte kent.

„Heerlijk", dacht ik. En dat was nog maar het begin. Hunza lag voor me, 100 km verder. Mijn gedachten
zwierven weg over de bergen; in enkele dagen zouden we in Hunza zijn.
In Gilgit kregen we van de Heer Rehman Khan een uitnodiging voor een tuinfeest, dat plaatsvond
in de schaduw van een kolossale, eeuwenoude boom.
Er zaten ongeveer dertig mannen aan de beide zijden van een lange tafel, die volgeladen was met
koekjes en cakes. De Heer Rehman Khan gaf me de plaats aan zijn rechterzijde, aan het hoofd van de tafel,
en stelde de fraai geklede gasten aan mij voor. Ik was verbaasd te horen dat ongeveer iedereen of Ali, of
Khan heette. Als ik dus niet zeker was van een naam, was de gok vrij veilig.
Deze heren waren de notabelen van Gilgit, doktoren van het ziekenhuis, onderwijzers van de
scholen, officieren van het leger, medewerkers van de gouverneur. Hoewel zij allen leefden in een uithoek
van de wereld waren zij zeer belezen en in staat niet alleen hun eigen problemen, maar ook die van de hele
wereld te bespreken. Pat Nobbs en ik waren de enige vrouwen. Mohammedaanse vrouwen namen zelden
aan dergelijke bijeenkomsten deel. Vooral in afgelegen oorden houden de vrouwen zich nog streng aan de
Mohammedaanse wetten, wat niet wegneemt dat in de grote steden de vrouwen de westerse gewoonten
gaan overnemen en de sluiers afleggen. In enkele delen van Pakistan wordt nog de oude gewoonte van de
„Purdu" in ere gehouden, dit is de volledige afzondering van de vrouwen. Deze bijeenkomst was een
boeiende confrontatie van Oost en West, die kennelijk door beide partijen op prijs werd gesteld.
De Heer Rehman Khan heeft, als gouverneur van Gilgit, in dit gebied van Pakistan de absolute
macht in handen. Zijn wil is wet, zelfs in zaken van leven en dood. Ik was er getuige van dat hij de
volgende ochtend een rechtszitting hield in zijn tuin tegen een man die ervan werd beschuldigd de minnaar
van zijn vrouw te hebben vermoord.
Nadat de geboeide man was weggevoerd, gaf de Heer Khan me uitleg over de opvatting van het
recht in deze streken. De schuld of de onschuld van een beklaagde hing in dit geval af van de afstand
waarop het schot werd afgevuurd. Wordt het schot afgevuurd op een afstand zo dichtbij dat de echtgenoot
duidelijk kon zien dat zijn vrouw hem bedriegt, dan spreekt het gerecht hem vrij. Als evenwel het dodelijke
schot wordt afgevuurd van een afstand waarop de bedrogen echtgenoot niet kan zien wat er misdaan wordt,
dan is hij voor het gerecht een moordenaar. In dit geval werd de man schuldig verklaard en wachtte hem de
doodstraf. Soms is de straf levenslang.
Die avond waren we te gast bij de Heer Khan. Deze keer maakte ik voor mezelf geen enkel
voorbehoud en genoot ik naar hartelust van de vele kostelijke gerechten die werden opgediend. Alle
vruchten en groenten kwamen uit zijn prachtige tuin en waren door zijn kok zorgvuldig toebereid.
Onze gastheer had ook een telefoongesprek aangevraagd met Zijne Hoogheid Mir Mohammed
Jamal Khan, de heerser van Hunza. Dit was de eerste keer dat ik persoonlijk contact met de Mir had. Zijn
stem klonk vriendelijk en hartelijk, vol bezorgdheid over het welzijn van het gezelschap. „Alles verloopt
prachtig", verzekerde ik hem. „We hopen morgen in Baltit te zijn."
„Ja mijn zuster, mijn volk zal u behulpzaam zijn op uw wegen."
De volgende ochtend verschenen vier jeeps met vier chauffeurs op het plein. Zygmunt zag ze het
eerst. Hij kwam naar buiten en stond geleund tegen de balustrade, de aftandse
voertuigen te bekijken. Een van de chauffeurs, een jongen van vijftien jaar met grote bruine ogen, lachte
ons stralend toe, toen we met ons allen op de veranda verschenen.
„Goede morgen", wenste hij ons in zijn dialect; dit werd voor ons vertaald door de Heer Agha,
hoofd van de regerings-filmdienst van Pakistan. Ook de andere chauffeurs kwamen ons begroeten. Zyg
keek vragend op naar Agha en vroeg hem: „Deze kinderen gaan ons toch niet naar ons einddoel rijden?"
„Welzeker", zei hij rustig, „ik ben ervan overtuigd dat ze dat kunnen."
Zyg dacht hierover een ogenblik na en knikte ietwat aarzelend. Onderwijl keek hij naar de jeeps.
Zij zagen er niet veilig genoeg uit om op de boulevards van Hollywood te rijden, laat staan op de ontzaglijk
moeilijke kronkelpaden van de hoog-gelegen weg naar Hunza.
Het leek wel of de Heer Agha zijn gedachten kon lezen. „Dit zijn de enige jeeps die tot onze
beschikking staan, meneer Sulistrowsky", zei hij. „Het heeft veel moeite gekost ze te bemachtigen. Als de
gouverneur niet al zijn invloed had aangewend, geloof ik dat uw gezelschap had moeten lopen." Zyg
glimlachte vaagjes.
We hadden ons er nauwelijks mee verenigd
dat we op het zwaarste traject van onze reis gebruik zouden moeten maken van aftandse jeeps en
vier jongens, toen nog vier jongelui kwamen aangewandeld vanuit de schaduw van de abrikozengaard.
Ik keerde me naar Agha. „Wie mogen dat wel zijn?"
„Dat zijn de helpers van de chauffeurs", was het rustige antwoord.
10