Generieke Kennisbasis Tweedegraads ... - 10 voor de leraar

1.2.3 Voorbeelduitwerkingen
Uitwerking 1
Situatie-taak-activiteit
Een groot aantal leerlingen in een klas (havo 2) beweert dat hetgeen werd gevraagd in
een toets, niet in de lessen was behandeld. Dat was echter wel degelijk het geval. De
startbekwame docent heeft als taak om te verklaren waarom de leerlingen denken dat
de betreffende leerinhouden niet aan bod zijn geweest in het programma. Hij voert
daartoe een analyse uit van de toetsresultaten en het onderwijsprogramma.
Resultaat-beheersingsniveau-diepgang
De analyse laat zien dat de leerinhouden wel zijn behandeld, maar dat de leerlingen
er niet in waren geslaagd om hun kennis binnen nieuwe situaties toe te passen. De leerlingen
konden hun kennis dus niet ‘wendbaar’ toepassen. De startbekwame docent komt
bijvoorbeeld tot de volgende aanbevelingen om de transfer alsnog te bevorderen.
a. De centrale concepten worden alsnog in verschillende situaties uitgewerkt door
leerlingen.
b. Daarbij wordt expliciet aandacht besteed aan het gemeenschappelijke in de
voorbeelden (het abstracte concept).
c. De leerlingen krijgen steun bij het realiseren van de transfer in de vorm van
‘prompts’, zoals: ‘heb je tijdens de lessen een andere toepassing van deze theorie
gezien, die je bij dit probleem kan gebruiken?
Uitwerking 2
Situatie-taak-activiteit
De startbekwame docent heeft een les van een beginnende collega geobserveerd.
Daarin werd door de collega strafwerk gegeven, wat inhield dat een leerling voor de
tweede keer een paragraaf uit het aardrijkskundeboek moest overschrijven. De startbekwame
docent heeft tot taak om in een reactie aan te tonen dat deze strafmaatregel
een negatief effect heeft op de motivatie van de leerling voor aardrijkskunde.
Resultaat-beheersingsniveau-diepgang
Als gevolg van een reflectiegesprek maakt de collega aannemelijk dat dit strafwerk er
toe kan leiden dat de leerling (klassiek) geconditioneerd wordt, waardoor hij een hekel
krijgt aan een bepaald vakonderdeel. Hij gebruikt daarbij termen zoals ‘geconditioneerde
respons’.
Generieke kennisbasis Tweedegraads lerarenopleidingen | 19