Generieke Kennisbasis Tweedegraads ... - 10 voor de leraar

Uitwerking 2
Situatie-taak-activiteit
Er wordt een essay geschreven over het dilemma ‘vorming versus scholing’ naar aanleiding
van een realistische situatie op een brede scholengemeenschap waarbij de ouders
klagen dat er op geen enkele wijze aandacht uitgaat naar extracurriculaire activiteiten
op de school.
Resultaat-beheersingsniveau-diepgang
De startbekwame docent kan in het essay (8 A4) het dilemma inhoudelijk correct positioneren
op basis van een juist gebruik van relevante pedagogische kernconcepten. Hij
beperkt zich daarbij niet alleen tot een beschouwing over het dilemma, maar kiest daarbinnen
ook een met redenen omklede positie.
8.2 Doel, arrangement en voorwaarden in de pedagogiek
8.2.1 Omschrijving
In generieke zin is het doel van de opvoeding en het (beroeps)onderwijs jonge mensen te helpen
om competente, sociale en autonome burgers en beroepsbeoefenaren te worden. De pedagogische
kernopdracht is daarbij het ontwikkelen van een innerlijke instantie bij kinderen,
leerlingen en jongeren die hen in staat stelt competent, sociaal en autonoom te handelen en
over dat handelen ook rekenschap kunnen en willen afleggen. Dit wordt ook wel de morele
opvoeding genoemd. Welke pedagogische en onderwijsinhoudelijke betekenissen uit de
bestaande cultuur/culturen worden gekozen als de inhoud van de morele opvoeding, hangt
nauw samen met het levensbeschouwelijke en het mens- en maatschappijbeeld dat wordt
aangehangen. Wat betreft het arrangement dat nodig is in opvoeding en onderwijs om het
gekozen pedagogisch doel te bereiken worden vaak twee visies op morele opvoeding onderscheiden:
(a) deugdenopvoeding en (b) opvoeding tot moreel denken. In de methodische en
didactische uitwerking verschillen zij onderling behoorlijk terwijl de inhoudelijke gerichtheid
op (ethische) principes, (morele) deugden, waarden, normen en regels veelal hetzelfde is.
De voorwaarden voor opvoeding en onderwijs manifesteren zich in concepten als verantwoordelijkheid,
opgevoed worden is meedoen, vertrouwen, respect, eigenheid, grenzen stellen,
maar worden ook zichtbaar in grenzen aan de opvoeding in relatie tot de beschikbaarheid van
instrumentaria, klimaat en sfeer en opvoedbaarheid.
Generieke kennisbasis Tweedegraads lerarenopleidingen | 67