Generieke Kennisbasis Tweedegraads ... - 10 voor de leraar

Daarnaast is er een groeiende betekenis van consumptie en popcultuur met bijbehorende
kleding en muziek. Niet alle jongeren hebben echter in gelijke mate toegang tot culturele
en materiële hulpbronnen in de samenleving. Het is dan ook moeilijk om te spreken van
dé adolescent. Met deze grote diversiteit aan jongeren wordt de school en daarmee de
docent in het voortgezet onderwijs en het (v)mbo in zijn klas geconfronteerd. Zowel kennis
van de psychologische kant van identiteitsontwikkeling van de adolescent als kennis van zijn
leef werelden is heel belangrijk om het doen en laten van deze adolescent te kunnen begrijpen
en te kunnen begeleiden.
4.1.2 Kernconcepten
Kernconcepten
• Visies op ontwikkeling van mensen,
waaronder nature versus nurture.
• Perspectief op de ontwikkeling van de
persoonlijkheid met aandacht voor het
besef van continuïteit, herkenning en
erkenning, vrijheid in afhankelijkheid,
zinvolle toekomst en aandacht voor
enkele begrippen zoals foreclosure,
moratorium, identiteitsverwarring,
negatieve identiteit, kunstmatige
identiteit en identity achievement.
• Zicht op enkele relevante invloeden
op de identiteitsontwikkeling vanuit
de directe omgeving met de bril op van
de ecologische systeemtheorie voor
de volgende contexten: het gezin, de
formele en informele groepen & peers
en de school. Met daarbij aandacht
voor elementen zoals de bevels- en
onderhandelingsaanpak, de individuele,
familie- en groepscultuur, de traditionele
en modernere opvattingen in het algemeen
en religie in het bijzonder, enkele
maatschappelijke en technologische
ontwikkelingen (ICT) en de manifestaties
daarvan in opvoedingsstijlen,
omgangsvormen, maatschappelijke
participatie en oriëntatie, levensbeschouwelijkheid
en leefstijlen.
• Socialisatieprocessen: van socialisatie
naar agency en van passief socialisatieobject
naar actor.
• Binnen loopbaanbegeleiding oriënteert
de leerling zich op zijn toekomst:
geschiktheid, effectiviteit en werkbaarheid
zijn daarbij cruciaal.
• Relatie identiteitsontwikkeling en
beroepsidentiteit (vmbo 3 en 4 en
het mbo).
• Enkele hoofdinvloeden uit neurobiologische
benadering met aandacht voor
enkele functies van hersengebieden,
zoals: de amygdala en het ‘pleziercentrum’;
belangrijk voor emotionele
beleving, de prefrontale cortex en
het verband met risicovol gedrag van
jongeren en planning.
• Enkele hoofdverschillen m.b.t. het
principe van de gedifferentieerde
hersenontwikkeling zoals zichtbaar
tussen jongens en meisjes, individuele
variabiliteit rijping hersendelen en de
tijdelijke disbalans tussen verschillende
hersengebieden (ratio versus emotie).
Generieke kennisbasis Tweedegraads lerarenopleidingen | 43