CEOV, Aanbevelingen voor terminologie - Taalunieversum

5
Werkmethode in
terminologie
5.2.2
Terminologischeverkenning
van een
tekst
48
• Omkader het probleem duidelijk (herkomst van de brontekst, ontvanger
van de vertaling, teksttype, vakgebied en deel van het vakgebied) om
een ad hoc onderzoek te kunnen voeren.
• Maak zo veel mogelijk gebruik van de wetenschappelijke en technische
documenten die ter plaatse beschikbaar zijn.
• Als u geen goede documentatie vindt, raadpleeg een gespecialiseerde
dienst die uw vragen zal beantwoorden, documentatie of de juiste specialist
zal aanreiken.
• Twijfel niet om de medewerking van een vertaalbureau te vragen dat in
het vakgebied is gespecialiseerd
Ad hoc onderzoek leidt niet altijd tot bevredigende resultaten. Allereerst
vraagt onderzoek naar één enkele term dikwijls een erg grote investering die
niet in verhouding staat met het resultaat. U moet de context namelijk goed
omlijnen en eventueel ook naar meer diepgaande informatie zoeken. U loopt
daarbij het risico dat u de randbegrippen die voor een betere definitie zorgen
niet kunt bespreken door tijdsgebrek. Op de tweede plaats is de kans op
fouten relatief hoog omdat het behandelde begrip niet voldoende afgelijnd
en gedefinieerd is ten opzichte van zijn randbegrippen. Aanduidingen van
juridische instanties kunt u bijvoorbeeld niet op een afdoende manier vertalen
zonder dat u het juridische systeem in de brontaal en in de doeltaal
bestudeert. (cf 5.4.1)
Om voorgaande redenen kunt u dus de resultaten van ad hoc onderzoek niet
zonder een grondige controle in een gegevensbank opnemen. Toch kunnen
ze nuttig zijn voor een later thematisch onderzoek op voorwaarde dat u de
belangrijkste gegevens van het ad hoc onderzoek vastlegt. Het kan eventueel
nuttig zijn om daarvoor een speciale, intermediaire gegevensbank op te
richten. (zie ook 4.1 en 4.3).
Bij de vertaling van lange vakteksten kunt u zich toeleggen op uitgebreider
terminologiewerk. U hebt daar wel voldoende tijd voor nodig en de vaktekst
moet over een duidelijk afgelijnd vakgebied gaan. Meer algemene teksten die
verschillende vakgebieden behandelen lenen zich minder tot een uitgebreid
terminologisch onderzoek. Het resultaat daarvan zal vergelijkbaar zijn met
het resultaat van een reeks aan elkaar geschakelde ad hoc onderzoeken.
Als een tekst van enkele tientallen pagina’s de financiële problemen van de
derde wereld behandelt en daarbij nog enkele aanverwante thema’s aanraakt
(grondstofprijzen voor export, prijzen van afgewerkte producten bij import,