CEOV, Aanbevelingen voor terminologie - Taalunieversum

een schema op te stellen. Een dergelijke inspanning is helemaal gerechtvaardigd
wanneer u de woordenschat van een vakgebied duidelijk wilt voorstellen
om daarmee een technisch document op te stellen, terminologieën
te vergelijken of op elkaar af te stemmen. Een begrippenschema kunt u
bovendien in een terminologiebank bewaren waardoor u altijd woordenlijsten
of lexica zult kunnen uitprinten die volgens dat schema zijn gestructureerd.
Begrippenstelsels zijn erg interessant wanneer u terminologie voor vertaling
nodig hebt. Door begripsvelden, boomdiagrammen of begrippenstelsels te
vergelijken komen de lacunes van een terminologie in een bepaalde taal
aan de oppervlakte en kunt u die opvullen (cf 5.4.1). Wanneer u begrippen
met elkaar vergelijkt, volstaat het om een begrippenstelsel op te stellen
van een groep termen. Op die manier kunt u synoniemen binnen een taal
of equivalenten tussen verschillende talen duidelijk maken (cf. 5.3.3 en
5.4.1).
Begrippenschema’s, meer in het bijzonder begripsvelden en boomdiagrammen,
geven een duidelijk en samenhangend beeld van een vakgebied. Een
dergelijk systeem is te vergelijken met een opbergkast voor vaatwerk waarin
de borden en de tassen goed zijn geordend volgens functie (vaatwerk voor
elke dag, vaatwerk voor speciale gelegenheden; glazen: wijnglazen, waterglazen;
tassen enz.). Ook termen worden volgens vergelijkbare criteria
gegroepeerd (cf. 5.3.2: boomdiagram ‘Parlement’: organen; procedures:
tussenkomsten, stemmingen). Buiten hun structurerende functie, helpen
de begrippenschema’s ook om het werk te verdelen (taakverdeling, werkverloop,
samenstelling van het corpus, keuze van specialisten; cf. 5.1.1
en 5.2.4.1) en om definities op te stellen. De “aanduidingen” van groepen
termen uit die schema’s zijn dikwijls afstambegrippen.
Verbanden tussen begrippen van verschillende categorieën kunt u eenvoudiger
en duidelijker met begripsvelden voorstellen dan met begrippenstelsels omdat
u er flexibeler mee kunt omspringen. Vakgebieden met een grote diversiteit
objecten (abstracte en concrete) die aan elkaar zijn verbonden met verschillende
soorten verbanden (functie, chronologie, aard van object, enz.) kunt u
niet in een hiërarchische structuur voorstellen (cf. 5.3.3). Het is beter om de
verschillende semantische verbanden m.b.v. begripsvelden voor te stellen.
Bv. de begrippen in een begripsveld van het vakgebied “onderwijs” kunt u
groeperen per categorie of per thema. Niet alleen per onderwijssysteem,
onderwijsniveau, diploma of titel maar ook volgens de verschillende soorten
Werkmethode in
terminologie 5
5.3.1
Begripsvelden
53