CEOV, Aanbevelingen voor terminologie - Taalunieversum

5
Werkmethode in
terminologie
5.3
Begrippenschema’s
52
om de verschillende versies van de fiches te bewaren om de ongebruikte
informatie later te verwerken.
Een terminologisch project, vooral wanneer het om thematisch onderzoek
gaat, moet u in verschillende, duidelijke afgelijnde delen onderverdelen die
makkelijker en minder zwaar te behandelen zijn 2.
Elk deel moet binnen een redelijk tijdsbestek worden behandeld en moet
een concreet resultaat opleveren, namelijk een wekbaar terminologisch product.
De verschillende delen kunt u dan achteraf een voor een bij elkaar
voegen om zo een geheel te vormen. Het gevaar bij terminologiewerk van
een te grote omvang is dat het tot een ‘eindeloos’ werk kan leiden, wat dan
weer demotiverend werkt voor de medewerkers en het werk afremt.
De terminologie van een vakgebied moet u op een gestructureerde manier
voorstellen zodat de verbanden duidelijk worden tussen de verschillende
begrippen uit dat vakgebied. Zo kunt u de terminologie op een meer coherente
manier ontwikkelen, de kwaliteit van de terminologie garanderen in
de technische vakteksten en het gebruik bevorderen van de correcte terminologie
tijdens kennisoverdracht (opstellen van thesauri). Een alfabetische
woordenlijst, zelfs een vakwoordenlijst, helpt hoogstens bij vertalingen maar
geeft nooit een volledig overzicht van de begrippen van een vakgebied.
Verbanden tussen begrippen kunnen makkelijk grafisch worden voorgesteld
(begrippenschema’s) 3 op voorwaarde dat de grafische voorstelling duidelijk
en begrijpbaar is. Aangezien verbanden tussen begrippen van nature
kunnen verschillen, is het niet eenvoudig om ze in een samenhangende
structuur te gieten. Om die reden worden er voor terminologie verschillende
soorten schema’s gebruikt: begripsvelden, boomdiagrammen en begrippenstelsels.
De eerste twee geven veel vrijheid om de begrippen te schikken,
begrippenstelsels zijn dan weer volgens een rigoureuze en logische hiërarchie
opgebouwd.
Het doel van het terminologiewerk en het latere gebruik ervan, bepalen of
een begrippenschema nodig zal zijn of niet. Het vraagt immers veel tijd om
2 Bijvoorbeeld terminologiewerk rond het privaatrecht en de verschillende takken daarvan (handelsrecht,
auteursrechten, verzekeringsrecht,enz.) of onderzoek rond de bouw van onderzeeërs (de romp, de motors,
de duikmechanismen, wapens, enz.).
3 Cf. CABRE, M.T. La terminologie. 1998. Ottawa. p.147.