CEOV, Aanbevelingen voor terminologie - Taalunieversum

5
Werkmethode in
terminologie
58
Prise en charge
(Formalité administrative par
laquelle un organisme accepte
d’avance la charge de certaines
prestations (p.e. hospitalisation)
pour une durée de temps déterminée
à l’avance, renouvelable
ou non.)
(Bron: Woordenlijst op het gebied
van de Sociale Zekerheid. (Voorlopige
uitgave) Europese Economische
Gemeenschap)
≠
(Het voor zijn rekening nemen. In
Frankrijk:
formele administratieve handeling
waarbij een uitvoeringsorgaan
vooraf de kosten aanvaardt
voor bepaalde verstrekkingen
(vb. ziekenhuis opname), voor
een vooraf vastgelegde termijn
die al dan niet verlengd kan
worden.)
(Bron: idem)
Deze termen uit de juridische wereld zijn goede voorbeelden voor de problemen
die opspelen tijdens de vertaling van juridische terminologie. De
vertaler zal met lacunes te maken krijgen wanneer het land van de doeltaal
een ander rechtssysteem heeft dan dat van brontaal. Hij zal die
niet kunnen opvullen door de terminologie van de brontaal eenvoudigweg
met die van de doeltaal te vergelijken. Ondanks vele gelijkenissen tussen
rechtssystemen van verschillende landen en de tendens dat rechtssystemen
van verschillende landen steeds meer op elkaar gaan lijken, blijven
er grote verschillen bestaan. Dat geldt voor vakgebieden die in bepaalde
regio’s erg zijn ontwikkeld, of die door andere redenen zoals traditie erg
regionaal of nationaal getint zijn (ambachten, oude beroepen, leger, enz.).
De vertaler heeft de keuze om zich te baseren op gelijkenissen tussen de
verschillende talen en quasi-equivalenten te zoeken in de doeltaal of om
nieuwe termen voor te stellen die gebaseerd zijn op die van de brontaal.
In het onderstaand voorbeeld staan enkele benamingen van Nederlandse
rechtsinstanties met hun vertalingen volgens de auteurs van “Elsevier’s
Legal Dictionnary English / German / French / Dutch / Spanish” 5 :
Nederlands (NL)
Arrondissementsrechtbank
Hoge Raad
Raad van de Arbeid
Frans
Tribunal d’instance
Cour de Cassation
Cour de Prud’hommes
Dit voorbeeld illustreert duidelijk de problemen op het vlak van de aanduidingen.
Dat wordt eens te meer in de verf gezet wanneer we de Nederlandse
en Franse benamingen vergelijken met de Belgische benamingen.
De ‘Arrondissementsrechtbank’ wordt ‘Tribunal de Première Instance’ in het
5 Aus: Europa-Glossar der Rechts- und Verwaltungssprache. Bd. 4: Allgemeines Verwaltungsrecht und -
streitverfahren - Droit administratif et procédures contentieuses. Deutsch/ Französisch. Berlin, Paris 1969,
S. 53 f.