Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiene en Milieu, 1999-2001 ...

More documents

Recommendations

Info

20 21 ronmental history om de milieubeweging tot gids te zijn en er voor te zorgen dat ze hun verleden niet zullen vergeten en daar van leren. In feite ziet Worster geschiedenis van wat de Amerikanen environmentalism noemen, als belangrijkste tak van de milieugeschiedenis. Andere panelleden waren echter van mening dat Worster milieugeschiedenis te nauw definieert en dat het een praktische kant heeft die wordt ingebracht door de natuurwetenschappen. Milieuwetenschapper Nancy Langston was van mening dat milieuhistorici politici, beleidsmakers en anderen veel te bieden hebben door hen te wijzen op het belang van de relatie tussen de mens en zijn omgeving in het verleden en de gevolgen van deze relaties voor het heden en de toekomst. Zij wees ook op het educatieve belang van milieugeschiedenis en de rol die het kan spelen in de ontwikkeling van een milieubewustzijn onder het grote publiek. Het derde panellid, biologe Patricia Limerick, sloot zich volledig bij Langston’s mening aan maar voegde daar aan toe dat het kweken van een milieubewustzijn niet voldoende is en dat het bedrijfsleven en politici direct benaderd moeten worden. Zij moeten volgens Limerick met de neus op de feiten worden gedrukt om hen te laten zien wat de samenleving en het bedrijfsleven hebben gedaan met het milieu in het verleden en hoe we negatieve effecten in de toekomst kunnen vermijden. Dat is in mijn opinie een heel goed streven maar voor milieu filosofe Val Plumwood was dit allemaal wat te theoretisch. Zij waarschuwde dat als milieugeschiedenis geen duidelijk omlijnd programma formuleert die de diverse disciplines verbindt, het gedoemd is te vervallen tot een vaag academisch vakgebied in de marge dat weinig praktische waarde heeft. Dit was, volgens Plumwood, ook gebeurd met milieufilosofie toen het opkwam tijdens de jaren zeventig. Van deze doemtijding was in Durham echter weinig te merken. Alle mensen die ik in Durham ontmoet heb, hoe verschillend hun achtergrond ook was, hadden een ding gemeen: hun enthousiasme voor milieugeschiedenis. Deze indruk werd nog verder versterkt door de vele baanbrekende papers die werden gepresenteerd en de intellectuele uitwisseling die plaatsvond in gangen van het congrescentrum, de omringende bars en restaurants. Een domper voor een aantal Europese deelnemers was het feit dat de programmacommissie twee ‘Europese’ sessies op het zelfde tijdstip hadden gepland. Dat was wellicht de enige wanklank in het programma, een schoonheidsfout die de organisatoren beloofden volgend jaar in Denver niet te herhalen. 69 contactblad van de stichting net werk voor de 1126-1127 geschiedenis van hygiëne en milieu redactie: myriam d a r u webversie: jan van den n o o r t 21 22 Exotische planten en dieren De laatste bijeenkomst in Italië was een workshop met de titel The native, naturalised and exotic: plants and animals in European history. De locatie van de workshop was het European University Institute gesitueerd in de heuvels boven Florence. Het weer was nu niet echt wat je verwacht in Florence tijdens de tweede helft van april maar dat weerhield 25 milieuhistorici uit verschillende delen van de wereld er niet van om naar Toscane te reizen. De workshop belichtte de rol van geïntroduceerde planten en dieren op de Europese geschiedenis, hun invloed op het landschap en de veranderingen die dit met zich meebracht. Het voordeel van een kleine workshop is dat de deelnemers alle presentaties kunnen bijwonen en de informele atmosfeer van de bijeenkomst stimuleerde het debat. Het lijkt er op dat alien species zich tot een ander belangrijk thema binnen de milieugeschiedenis aan het ontwikkelen is. Een breed scala aan wetenschappers, onder meer historici, geografen, biologen, ecologen, landschapsarchitecten en botanici zijn betrokken bij het debat en de papers in Florence waren hier een afspiegeling van. Onder de presentaties die de meeste indruk op mij hebben gemaakt was die van historicus Donald Hughes. Hij opende de workshop met een paper dat een overzicht bood van de consumptie van exotische dieren door het Romeinse Rijk. Hij beschreef in een elegant paper het economische en culturele belang van de handel in exotische dieren voor evenementen in Romeinse amfitheaters. Ook liet hij zien wat de negatieve effecten van deze handel waren op dierenpopulaties rond de Middellandse Zee. Een aantal papers behandelde de effecten van biologische uitwisseling tussen de verschillende werelddelen door tussenkomst van de mens. Historicus John Clarke van de Universiteit van St. Andrews presenteerde een paper over de angst voor de Colorado kever in Europa en hoe de Britse autoriteiten hebben getracht dit insect buiten de deur te houden. De paper had een extra actuele waarde met de monden klauwzeer in het achterhoofd. Maar ook de mogelijke gevaren van de verdeling tussen uitheems en inheems kwamen aan de orde. Claudia Cassatella, een landschapsarchitecte verbonden aan de Universiteit van Florence, verklaarde in haar paper dat de predikaten inheems en uitheems iets zeggen over identiteit. Geograaf Kenn Olwig voegde hier aan toe dat dit argument kan leiden tot gevaarlijke vormen van nationalisme. Tijdens een groot deel van de workshop concentreerde het debat zich op de vraag wat een uitheemse soort eigenlijk is. De meest gebruikte definitie is gekoppeld aan een tijd, 20/21 Net Werk 69 - oktober 2001 21/22
22 23 i.e. hoe lang is een bepaalde soort in een gebied In Groot-Brittannië bijvoorbeeld, worden alle soorten die na 3000 v. Chr. (5000 BP) zijn geïntroduceerd beschouwd als uitheems. Maar de vraag is dan of een soort die recentelijk op eigen kracht een nieuw gebied is binnengedrongen kan worden gezien als uitheems en daarom maar bestreden moet worden. Natuurlijk kan de definitie worden aangescherpt zodat alleen soorten die door de mens zijn geïntroduceerd bestempeld kunnen worden als uitheems. Maar ook dat levert problemen op omdat een groot aantal planten en dieren in Europa, die als inheems worden beschouwd, door de mens zijn geïntroduceerd. Moeten we deze soorten te vuur en te zwaard bestrijden Dat ging de deelnemers van de workshop echter te ver en iedereen was het er over eens dat een betere definitie gevonden moet worden. De aanwezige biologen en ecologen suggereerden dat er meer onderzoek nodig is om te bepalen wanneer een bepaalde soort is geïntroduceerd en wat de gevolgen voor het ecosysteem en het landschap waren. Daarbij riepen zij historisch geografen, milieuhistorici en archeologen op om historische studies te leveren die meer informatie kunnen verschaffen over de historische dynamiek van soorten introducties. Als de workshop een ding duidelijk maakte was het wel hoe belangrijk samenwerking tussen de verschillende vakgebieden is De drie bijeenkomsten waren zeer waardevol en inspirerend. Ik ben naar huis teruggekeerd met nieuwe ideeën en gesterkt in mijn overtuiging dat milieugeschiedenis zich in de voorhoede van het historisch onderzoek bevindt. 69 contactblad van de stichting net werk voor de 1128-1129 geschiedenis van hygiëne en milieu redactie: myriam d a r u webversie: jan van den n o o r t 23 24 Milieugeschiedenis en geneeskunde Sessie gehouden tijdens het jubileumcongres van de Duitse vereniging voor de geschiedenis van de geneeskunde, natuurwetenschappen en techniek te Hamburg 29 september 2001:Umweltgeschichte: Konjunkturen und Perspektiven der Cooperation mit Medizin- Technik- und Wissenschaftsgeschichte Dr. Klaus Schlottau, Hamburg, Einführung - Zum Hamburger Arbeitskreis für Umweltgeschichte (HAU) Dr. Martin Weyer-von Schoultz, Essen, Umweltgeschichte und Medizingeschichte: Konjunkturen und Perspektiven Dr. Torsten Meyer, Cottbus / Dr. Klaus Schlottau, Hamburg, Umweltgeschichte und Technikgeschichte: Konjunkturen und Perspektiven Dr. Jürgen Büschenfeld, Bielefeld, Umweltgeschichte und Wissenschaftsgeschichte: Konjunkturen und Perspektiven Dr. Jens Lachmund, Berlin, Umweltgeschichte und Science Studies. Perspektiven einer historischen Wissenssoziologie der Umwelt Ulrich Koppitz, Düsseldorf, Zur European Society for Environmental History (ESEH), gegründet im September 2001 zie http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/ dggmnt/tagungen/tagung2001.html Milieugeschiedenis op het Internet Jan-Willem Oosthoek, Stirling, UK. forth.stir.ac.uk/~kjwo1 Milieugeschiedenis mag een relatief nieuw vakgebied zijn maar het aantal websites gewijd aan het vakgebied is aanzienlijk. Vanzelfsprekend wordt het Web gedomineerd door Amerikaanse sites omdat het vakgebied daar het verst ontwikkeld is. Maar intussen zijn ook niet-Amerikaanse Internet sites verschenen die de bezoeker heel wat te bieden hebben op het gebied van milieugeschiedenis in andere delen van de wereld. Helaas zijn er ook een groot aantal sites die op het eerste gezicht bruikbaar lijken, maar bij nadere inspectie niet veel waard zijn. Om een frustrerende zoektocht op het Web te voorkomen hebben we de meest bruikbare sites op een rijtje gezet. De beste site om mee te beginnen in Europa is wellicht die van de European Society for Environmental History, www.eseh.org/. De site belicht milieugeschiedenis vanuit een Europees perspectief en dat is terug te vinden in de inhoud. Het bevat een evenementenlijst van Europese en internationale conferenties, workshops. Het meest waardevolle van de site is de bibliografie van Europese publicaties op het gebied van milieugeschiedenis verschenen sinds 23 24 22/23 Net Werk 69 - oktober 2001 23/24
Page 1 and 2:
54-69 1997/2001 contactblad van de
Page 3 and 4:
historici pur sang zijn, maar in de
Page 5 and 6:
Historische Ecologie, georganiseerd
Page 7 and 8:
9 10 Signalementen De gegevens voor
Page 9 and 10:
Rural Sociology, jrg. 60 (1995) 3,
Page 11 and 12:
55 Auto’s en milieugeschiedenis 5
Page 13 and 14:
van het aantal auto’s, daarvoor i
Page 15 and 16:
7 8 processen van beekvorming, maar
Page 17 and 18:
19 april 1997, 10-17 u. Themadag va
Page 19 and 20:
14 15 Heem, jrg. 48 (1996) 3, pp. 9
Page 21 and 22:
2 3 dezelfde plek zijn gebouwd als
Page 23 and 24:
1997 INHPH Conferentie Annual Confe
Page 25 and 26:
9 10 Slotdag Op de vijfde (en teven
Page 27 and 28:
Tentoonstellingen Poepgoed Een tent
Page 29 and 30:
57 7 contactblad van de stichting n
Page 31 and 32:
4 5 (950 jaar geleden) in een opmer
Page 33 and 34:
7 8 geacht zich met zijn bronnen te
Page 35 and 36:
May 1, 1998. Papers should be 15 pa
Page 37 and 38:
De tentoonstelling ‘Watertorens i
Page 39 and 40:
3 4 Programma Plaats: Universiteit
Page 41 and 42:
HES Uitegevers is de commerciële u
Page 43 and 44:
isatie het thans lopend onderzoek i
Page 45 and 46:
16 17 Andines,22, 1, p. 35-52. Megg
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
4 5 om druk uit te oefenen: collect
Page 51 and 52:
7 8 mede ontworpen om sociale verho
Page 53 and 54:
Peggy Harper, The Kwag-hir and the
Page 55 and 56:
14 15 research in this field in ord
Page 57 and 58:
2 3 malige pompstation, Van Weerden
Page 59 and 60:
tuurlijke omgeving. De voorlopige c
Page 61 and 62:
Bosgeschiedenis Conferentie in Flor
Page 63 and 64:
Literatuur Anderson, M.L., A histor
Page 65 and 66:
6 611Milieugeschiedenis 848-849 con
Page 67 and 68:
4 5 dominantie, controle en hiërar
Page 69 and 70:
Geschiedenis van de openbare gezond
Page 71 and 72:
11 12 Signalementen Baxter, J. O.,
Page 73 and 74:
In zijn inleiding stelt Waddell een
Page 75 and 76:
2 3 Verder zijn er jonge en enthous
Page 77 and 78:
and conferences, of which the next,
Page 79 and 80:
10 11 Gender, technologie en milieu
Page 81 and 82:
Daniela Bertoletti Francesca Carlin
Page 83 and 84:
een deel van de werken. Zij hoopte
Page 85 and 86:
21 22 University of Michigan (1998)
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
4 5 de orde worden gesteld. Dragend
Page 91 and 92:
im Europäischen Handelssystem der
Page 93 and 94:
uitgevochten. De grootste tegenstan
Page 95 and 96:
15 16 dan in Berlijn. In 1929 schat
Page 97 and 98:
logie. In een volgend nummer van Ne
Page 99 and 100:
22 23 History and Environment: Euro
Page 101 and 102:
The healthy Life, People, Perceptio
Page 103 and 104:
in the lower Po plain (Northern Ita
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
4 5 History is op de hoogte van dez
Page 109 and 110:
ouw. Voor het transport waren water
Page 111 and 112:
het bijdragen aan het respect dat b
Page 113 and 114:
15 16 Boekbesprekingen op internet
Page 115 and 116:
Fourier’s Theory of Terrestrial T
Page 117 and 118:
22 23 ing the attraction of populat
Page 119 and 120:
Sanitary reform: -The development o
Page 121 and 122:
l9th century to mid 20th Britain) D
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Bijdrage tot de historische ecologi
Page 127 and 128:
Crematie in Duitsland De ontwikkeli
Page 129 and 130:
overigens heel anders dan die van M
Page 131 and 132:
Dr. Christoph Bernhardt (Institut f
Page 133 and 134:
21 22 mits; survival and re-buildin
Page 135 and 136:
25 26 eenth-century France, PhD The
Page 137 and 138:
66 Redactioneel 6 contactblad van d
Page 139 and 140:
4 5 Er is nu een nieuwe vereniging
Page 141 and 142:
8 9 en bosexploitatie en -beheer op
Page 143 and 144:
12 13 te transporteren. Het gevolg
Page 145 and 146:
16 17 De maakbaarheid van de samenl
Page 147 and 148:
20 21 Ik kan niet beoordelen in hoe
Page 149 and 150:
24 25 the German practice had a lot
Page 151 and 152:
28 29 Borscheid, P., Der Einzug der
Page 153 and 154: Renes, J., Landschappen van Maas en
Page 155 and 156: 67 Redactioneel Het onderzoeksveld
Page 157 and 158: vergunningen. Dit drukt zich ook ui
Page 159 and 160: 9 10 werd gedaan op oppervlakte wat
Page 161 and 162: einde van de negentiende eeuw lijkt
Page 163 and 164: 17 18 tieve regering van Thatcher h
Page 165 and 166: 21 22 as a history of failure The n
Page 167 and 168: lecombe, University of East Anglia,
Page 169 and 170: Auster, R. en H. Behrens (eds.), La
Page 171 and 172: Technisierung des ländlichen Raume
Page 173 and 174: 3 4 Milieuhistorica Petra van Dam w
Page 175 and 176: 7 8 geleden, betekent nog niet dat
Page 177 and 178: 11 12 met potentieel besmet water o
Page 179 and 180: European University Institute (EUI)
Page 181 and 182: 20 21 ting cause-and-effect relatio
Page 183 and 184: Topics of Discussion in the Session
Page 185 and 186: • Hassan, John, Manchester Metrop
Page 187 and 188: • Patterns of professionalisation
Page 189 and 190: 37 38 Het tentoonstellingsboek, uit
Page 191 and 192: 1917-1925, PhD City University of N
Page 193 and 194: Brill, 2000), pp. 183-216. Worboys,
Page 195 and 196: Petite Histoire -1 Een nakomeling v
Page 197 and 198: ewaard zijn. Hier ligt een functie
Page 199 and 200: 10 11 Oproepen The Book of Nature.
Page 201 and 202: 14 15 natuurlijk altijd moeilijk bl
Page 203: 18 19 matie uit de eerste hand hebb
Page 207 and 208: 26 27 Dit artikel staat ook in Chri
Page 209 and 210: 30 31 ing National Socialist ideolo
Page 211 and 212: 34 35 (cloth), 0231112092 (pbk.). M
Page 213 and 214: 38 39 du colloque tenu à Tours du
Page 215 and 216: 42 43 Smil, V., Enriching the Earth
Page 217 and 218: 46 47 bestos magnate to environment
Page 219 and 220: mid-nineteenth century crinoline cr
Page 221: 120. Semino, O., G. Passarino, P. J
show all

Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiene en Milieu, 1999-2001 ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?