Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiene en Milieu, 1999-2001 ...

im Europäischen Handelssystem
der Frühen Neuzeit am Beispiel
des Rheinisch-Niederländische
Holzhandels im 17./18. Jahrhundert’,
Rheinische Vierteljahrsblätter,
52 (1988), 150-170.
H. Hausrath, Geschichte des deutschen
Waldbaus van seinen Anfängen
bis 1850 (Freiburg 1982).
H. Hitzbleck, Die Bedeutung des
Fisches für die Ernährungswirtschaft
Mitteleuropas in vorindustrieller
Zeit unter besonderer Berücksichtigung
Niedersachsens
(Göttingen 1971).
R.C. Hoffmann, ‘Economic development
and aquatic ecsosystems in
medieval Europe’, American Historical
Review 101, 3, 631-660.
H. Janse, Houten kappen in
Nederland 1000-1940. Bouwtechniek
in Nederland 2 (Delft
1989).
J. Kerkhoven, ‘De visserijhistorie
op zoek naar ecologische crises’,
Tijdschrift voor Zeegeschiedenis
16, 1 (1997), 5-717.
J. Leinenga en L. Hacquebord,
‘De ecologie van de Groenlandse
walvis in relatie tot walvisvaart
en klimaatveranderingen in de
zeventiende en achttiende eeuw.’,
Tijdschrift voor Geschiedenis
107, 3 (1994), 415-438.
A. Lentacker, W. van Neer en Jean
Plumier, ‘Historical and archaeozoological
data on water management
and fishing during medieval
and post-medieval times at
Namur (Belgium)’, G. de Boe en
F. Verhaeghe, Environment and
subsistence in Medieval Europe.
Papers of the ‘Medieval Europe
Brugge 1997’ conference vol. 9
(Zellik 1997) 83-94.
C. Lesger, ‘Lange-termijn processen
en de betekenis van politieke
factoren in de Nederlandse houthandel
ten tijde van de Republiek’,
Economisch en Sociaal
Historisch Jaarboek 55 (1992),
105-141.
M. North, The export of timber and
timber by-products from the Baltic
to Western Europe in the sixteenth
and seventeenth centuries’,
M. North e.a. (red.), The Baltic
as a Trade Road. Timber trade in
the Baltic area: competition between
steam and sails VII Baltic
seminar in Kotka 10.-12.8.1998
(Kymenlaakso 1989), 3-16.
B. Padberg, Die Oase aus Stein.
Humanökologische Aspekte des
Lebens in mittelalterlichen Städten
(Berlijn 1996).
E. Schubert, ‘Der Wald: wirtschaftliche
Grundlage der spätmittelalterlichen
Stadt’, B. Herrmann
(red.) Mensch und Umwelt im
Mittelalter (Frankfurt/M. 1989),
257-276.
L.A. van Prooije, ‘Dordrecht als
centrum van de Rijnse houthandel
in de 17e en 18e eeuw’, Economisch
en Sociaal Historisch
Jaarboek 55 (1992) 143-158.
8
9
63 Venetië
contactblad van de
stichting net werk voor de
900-901
geschiedenis van hygiëne en milieu
redactie: myriam d a r u
webversie: jan van den n o o r t
4e internationale conferentie voor
stedengeschiedenis 3-5 september
1998 (vervolg)
In nummer 62 van Net Werk is al een
aantal samenvattingen van milieu- en
hygiënehistorische bijdragen opgenomen.
De hoeveelheid en de kwaliteit
van de bijdragen laat de merkwaardige
situatie zien waarin zich de geschiedenis
van hygiëne op dit moment
bevindt. Keer op keer komen er
review artikelen die verkondigen dat
milieugeschiedenis een discipline in
opkomt is, maar nog steeds heeft de
discipline geen academische wortels
kunnen schieten. Nog steeds bedrijven
de meeste onderzoekers die in
Venetië een bijdrage hebben geleverd
het vak in de marge van de gevestigde
geschiedenis en moeten zij de tijd en
de middelen hiervoor bijelkaar zien
te sprokkelen. Zijn milieuhistorici te
zachtmoedig om een plaats onder de
zon te veroveren
Lucie Laurian
Social factors in urban environmental
policies: the case of the first modern
waste management program in Paris,
France
De snelle groei van de Parijse bevolking
in de 19e eeuw verergerde
de afvalproblemen van de stad. De
problematisering van afval moet
echter gezien worden tegen de achtergrond
van de veranderende perceptie
van de bedreiging.
Klachten over afval maakten deel
uit van klachten over de levensomstandigheden
in de hoofdstad.
Het onder controle krijgen van
afvalverzameling en -verwerking
was een gezamenlijk belang van het
gekozen bestuur, hygiënisten en
demografen. De waarneming van
het gebrek aan stedelijke hygiëne is
in het Parijs van de 19e eeuw meer
afhankelijk van de perceptie van
bevolkingsdichtheid dan van bevolkingsgroei.
De opheffing van het
overlast door de opeenhoping van
vuil in de dicht bewoonde wijken
was in de ogen van de autoriteiten
slechts mogelijk met medewerking
van de bevolking en door een wijziging
van haar gedrag. Dat betekende
het op poten zetten van een
aantal campagnes. Weerstand tegen
deze campagnes en de uitvoering
van de nieuwe afvalstrategieën was
vrij groot. Bij de bevolking voor wie
de nieuwe organisatie een dwang
betekende om tegelijk dezelfde
handelingen op gezette tijden uit
te voeren. Bij de eigenaren, verantwoordelijk
voor het dragen van de
kosten en het onderhoud van gesloten
vuilnisbakken. Bij de voddenrapers,
die van een groot deel van
hun inkomsten werden beroofd.
Autoriteiten, de meeste hygiënisten
en demografen zagen de nieuwe organisatie
als rationeel en gestoeld op
wetenschappelijke gegevens en de
weerstand hiertegen als irrationeel.
Voor een minderheid van hygiënis-
9
10
8/9
Net Werk 63 - februari 1999
9/10