Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiene en Milieu, 1999-2001 ...

59
9
contactblad van de
stichting net werk voor de
812-813
t5 geschiedenis van hygiëne en milieu
redactie: myriam d a r u
webversie: jan van den n o o r
Historische waarden
en ruimtelijke dynamiek
in het Groene Hart
van Nederland
Eind november 1997 verscheen Het
Groene Hart. Een Hollands Cultuurlandschap,
een boek geschreven
door Guus Borger (hoogleraar historische
geografie), Adriaan Hartsen
(onderzoeker) en Paul Vesters (beleidsmedewerker
Nationaal Contact
Monumenten) met medewerking
van Frits Horsten. Zij brengen
daarmee de cultuurhistorische
waarde en de aantrekkelijkheid van
de overblijfselen van eeuwenlange
landschappelijke transformaties
onder de aandacht van een breder
publiek. Prof. dr. Guus Borger
adviseert de minister van VROM
namens het Platform Landschap
en Cultuur over de mogelijkheden
die het Groene Hart heeft om op
een duurzame wijze het gebied te
ontsluiten en tegelijk de levende
geschiedenis van het landschap voor
de komende generaties te behouden.
Op 4 januari was tijdens het VARA
programma Vroege Vogels een door
hem becommentarieerde wandeling
te beluisteren. Bij Kamerik stond
hij stil bij het door mensen voor
weidevogels geschikt gemaakte
landschap van de veenontginningen.
De traditie om bij nieuw land
namen van verre gebieden en steden
van het oude land te gebruiken
vinden we in Holland in de middeleeuwen
met namen als Kamerik
of Portengen die naar het verre
Frankrijk wijzen of naar het mythische
Pays de Cocagne (Kockengen).
Nog vandaag de dag geven
onregelmatigheden in het patroon
van sloten aan hoe de individuele
ontginner aan de algemene ontginningsstructuur
uitdrukking gaf. Bij
het Woerdens Verlaat is de oude
waterscheiding nog zichtbaar tussen
de hoogheemraadschappen van
Woerden en Amstelland, ook nadat
zij met elkaar fysiek werden verbonden.Bezoekers
van het gebied
moeten leren de subtiele verschillen
te zien en te waarderen. Een van de
mogelijkheden is het scheppen van
verbindingszones en het realiseren
van de ontsluiting van het agrarisch
gebied voor bezoekers zoals wandelaars
en fietsers. Bij de laatste is
het probleem van herriemakende
of natuurvernielende tweewielers
wel aanwezig, daar stond Borger
vooralsnog niet bij stil. Bij de
Meije is met de uit de 11e eeuw
stammende kade nog een ontwikkelingspotentie
voor de recreatie
aanwezig. Opmerkelijk is de nauwkeurige
landmeting die al in de
11e eeuw uitgevoerd kon worden,
halverwege tussen Meije en Oude
Rijn, een halvering die aan de oude
kade haar kronkels heeft gegeven.
Een goed aangelegd voetpad tussen
Woerden en Zwammerdam zou de
Net Werk 59 - januari 1998 2