Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiene en Milieu, 1999-2001 ...

4
5
(950 jaar geleden) in een opmerkelijk
constant tempo te zijn gegroeid.
Bij de bovenste 14 meter was dit
niet het geval, waarschijnlijk als
gevolg van verstoringen door baggerwerkzaamheden
tijdens de aanleg
van de oostelijke zijtak van het
Suezkanaal in de jaren zeventig en
tachtig. Uit de analyses volgt dat de
bodem waarop de sedimenten zijn
afgezet in de afgelopen 8500 jaar
met een snelheid van gemiddeld 4
mm per jaar ten opzichte van de
zeespiegel is gedaald. Dat gebeurt
dus in een opmerkelijk sneller
tempo dan de absolute zeespiegelstijging
in dit gebied, die door andere
onderzoekers wordt geschat op
ongeveer 1,0 tot 1,5 mm per jaar.
De totale relatieve zeespiegelstijging
langs de delta komt daarmee op
minstens 5 mm per jaar. Analyses
van waterhoogtemetingen in Port
Said in de periode 1923-1946
hadden al eerder gewezen op een
relatieve zeespiegelstijging van 4,8
mm per jaar. Nu het grootste deel
van deze stijging het gevolg blijkt
te zijn van al millennia voortgaande
bodemdaling, kan natuurlijk moeilijk
worden volgehouden dat de
zeespiegelstijging in dit gebied een
duidelijk teken is van een door de
mens versterkt broeikaseffect.
Natuur- en milieuchronologie
Nederland
Henny van der Windt en Nigel
Harle zijn de auteurs van een in
handzaam formaat uitgegeven chronologie
van Nederlandse natuur- en
milieugebeurtenissen. Zij vatten dit
boekje als volgt samen: Het rapport
geeft een chronologisch overzicht
van de gebeurtenissen in Nederland
op het vlak van natuur en milieu.
Het is opgesteld naar aanleiding van
een vraag van het Centre national
d’études et de documentation sur
l’écologie et sa culture (C.E.D.E.C).
Het Franse instituut zal de hier gepresenteerde
gegevens verwerken in
een publikatie over de geschiedenis
van de natuur- en milieu problematiek
in West-Europa. De keuze voor
de Engelse taal, de chronologische
ordening en de periode 1814-1995
komen voort uit de wensen van het
C.E.D.E.C. Vanwege de beperkte
tijd voor deze studie zijn vooral
gemakkelijk toegankelijke, secundaire
bronnen geraadpleegd. Slecht
gedocumenteerde onderdelen van
de natuur- en milieugeschiedenis,
zoals acties en incidenten voor 1970
blijven dus goeddeels buiten beeld.
Daarentegen krijgen institutionele
aspecten, zoals de wetgeving en
de organisaties veel aandacht. In
het algemeen worden alleen direct
relevante, grote, invloedrijke en/of
unieke zaken vermeld. Aan de orde
komen alle nieuwe wetten en de
4
5
57
belangrijkste
contactblad van de
stichting net werk voor de
780-781
geschiedenis van hygiëne en milieu
redactie: myriam d a r u
webversie: jan van den n o o r t
beleidsplannen op
het gebied van natuur en milieu.
Bovendien worden gezaghebbende
of karakteristieke personen,
geschriften en instanties uit de.
Nederlandse natuur- en milieubeschermingsbeweging
behandeld.
Ondanks de beperkingen van deze
studie is het beeld duidelijk. Ook
de negentiende eeuw kende milieuproblemen
en aan het eind van
deze eeuw ontstonden de eerste
milieu- en natuurbeschermingsorganisaties
en -wetten. Daarna
nam het aantal instanties dat zich
met natuur bezig hield gestaag
toe. Tussen 1930 en 1950 groeide
de natuurbeschermingsbeweging
sterk, mede als gevolg van de ontginningen,
de opkomst van de
planologie en de ontwikkelingen
in de landbouw. Na 1970, toen
het milieuprobleem maatschappelijk
werd erkend, was er sprake
van een stormachtige groei van het
aantal milieuorganisaties, acties en
nota’s. Bovendien radicaliseerde de
milieubeweging, vooral rond het
thema kernenergie. Ook werden de
analyses steeds wetenschappelijker.
De verhoogde activiteit van particuliere
organisaties en overheid
duurde tot 1995 voort. Dit leidde
tot meer verfijnde regelgeving en
nauwkeuriger doelstellingen, maar
ook tot steeds preciezere overzichten
over de achteruitgang van de
natuur- en milieukwaliteit. De
Biologiewinkel van de Rijksuniversiteit
Groningen heeft dit rapport
uitgegeven om te voldoen aan de
groeiende behoefte onder historici,
milieu- en natuurbeschermers, milieukundigen
en beleidmakers aan
een historisch overzicht van de milieuproblematiek
in Nederland.
Windt, H. van der, en Harle, N.,
Environmental chronology of the
Netherlands, (Biologie Winkel
RUG 1997). Rapport 45. 71 blz.
ISBN 90-36- 0742-0. ƒ 12,50
plus portokosten
Te bestellen bij de Biologie Winkel
van de Rijksuniversiteit Groningen,
Postbus 14, 9750 AA Haren
Het Biologisch Reveil
Vanaf 11 juni jongstleden is in
het Zoölogisch Museum van de
Universiteit van Amsterdam de permanente
tentoonstelling rond het
Heimansdiorama te zien.
‘Het Biologisch Reveil’ vormt de
toelichting op, en de toegang tot,
het diorama dat in 1996 ter nagedachtenis
aan E. Heimans werd ingericht.
Het laat een duinlandschap
zien, met al zijn flora en fauna. Het
werd opgesteld door Paul Louis
Steenhuizen, preparateur van Artis
en eerste vogelfotograaf in Nederland.
Foto’s van Steenhuizen zijn
op de tentoonstelling aanwezig. De
foto’s droegen bij aan de algemene
belangstelling voor natuur die rond
de eeuwwisseling opbloeide.
5
6
4/5
Net Werk 57 - september 1997
5/6