Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiene en Milieu, 1999-2001 ...

More documents

Recommendations

Info

Société Cénérale verkocht betekent niet per se gebrek aan belangstelling: de verkoop vond plaats onder de voorwaarde dat de SG wel ‘iets met de bossen ging doen’. Er kunnen ook misverstanden ontstaan over bescherming. Bossen die bescherming genoten als jachtbossen waren er ten behoeve van het wild en ten nadele van jonge aanplant, dat door het wild werd aangetast. Wel heeft de jacht betekend dat bosareaal gehandhaafd werd als er bedreiging was van rooiing om landbouwgrond uit te breiden in een periode dat hout door goedkope import geen goede investering was. Staatsbosbeheer kreeg pas aan het einde van de negentiende eeuw een beduidende invloed, in navolging van de bosbouwvernieuwing in andere Europese landen. Deze ontwikkeling werd weer bedreigd door de economische crisis in het interbellum. De geschiedenis van het bos is vol tegenstrijdigheden: verwaarlozing van het bos -en dus terugkeer naar een ‘natuurlijker’ toestand- kan juist gepaard gaan met grotere dreiging voor bosareaal, als de grond met een andere bestemming meer rendement oplevert. De hier beknopt weergegeven voordrachten zullen een plaats krijgen in komende nummers van het Tijdschrift voor Ecologische Geschiedenis. Tijdschrift voor Ecologische Geschiedenis Net op het nippertje is nummer 1 van het Tijdschrift voor Ecologische Geschiedenis nog in het jaar 1997 verschenen. Het tweede nummer van 1997 (verspreiding: 1e kwartaal van 1998) is in de maak. De meeste bijdragen aan de hierboven besproken Gentse studiedag zullen in de komende nummers worden opgenomen. Inhoud van nr. 1 jaargang 2/1997: K.A.W Leenders, Landschapsgeschiedenis van het Gastels Laag, 2-10. Johan Braeckman, God als almachtige horlogemaker. Over Bernhard Nieuwentyts natuurtheologie, 11-17. Bruno Blondé, Steenwegen, transportkosten, tijdsbesef, economische ontwikkeling en verkeerscongestie in de eeuw van de Verlichting. Het voorbeeld van de Brabantse steenwegen, 1827. Gaston Demarée, ‘De grote droge nevel’ van 1783 in de Zuidelijke Nederlanden: een historisch-klimatologische studie, 27-35. K.J.W., Oosthoek, Watervervuiling in de Groningse veenkoloniën 1850-1980, 36-42. Recensies, 43-46. Abonnement individueel ƒ 25.-, instellingen ƒ 50.- Administratie & abonnementen: TvEG, Groot-Brittanniëlaan 43, B-9000 Gent. Tel. 00-32-9 223 70 65 Fax 00-32-9 223 97 38. 6 7 59 contactblad van de stichting net werk voor de 818-819 geschiedenis van hygiëne en milieu redactie: myriam d a r u webversie: jan van den n o o r t Maakbaar Nederland Stichting Maatschappijgeschiedenis Conferentie 1999 Nederland kent een lange traditie van ingrijpen, zowel in de ruimte als in de maatschappelijke verhoudingen. Het Nederlandse landschap is een cultuurlandschap dat de optelsom vormt van een eeuwenlang proces van menselijk ingrijpen. Ontginning, bedijking, bebouwing en voortdurende aanpassing aan gewijzigde omstandigheden gaven vorm aan het Nederlandse grondgebied. Het landschap kan gezien worden als tamelijk gepland. Al in een vroeg stadium was in veel gevallen de overheid betrokken bij de ontwikkeling van het landschap. Ontginning van veengebieden en heidevelden, inpoldering en de aanleg van wegen, de bouw van een muur om een stad of de realisatie van een stedelijke uitbreiding vond veelal plaats op initiatief van de overheid. De hoge bevolkingsdichtheid, resulterend in een geringe onderlinge afstand tussen de Nederlanders, was wellicht van invloed op pogingen ook de samenleving te plannen. Het basisvoedsel werd in (westelijk) Nederland al in de zestiende eeuw van elders aangevoerd. Nederlanders stierven niet in hongersnoden. Het rationeel-wetenschappelijke wereldbeeld werd al in de Republiek dominant. Verzekeren en het daarbij behorende berekenen van risico’s was in de Republiek wijder verbreid dan elders. De stormachtige technische, industriële, en politieke ontwikkelingen van de negentiende en de twintigste eeuw werden in Nederland nauwlettend gevolgd en ingevoerd wanneer dat rendabel leek, maar ook vrijwel altijd zonder storm. De ontginning van de Limburgse mijnen, bijvoorbeeld, werd door de nationale overheid planmatig ter hand genomen teneinde de sociale spanningen te vermijden waarom buitenlandse mijnbekkens berucht waren. Tussen de jaren 1910 en 1970 werd in Nederland een van, ’s werelds meest omvattende verzorgingsstaten opgebouwd. Toen het in de jaren zestig duidelijk was dat Nederland een zachte landing had gemaakt in het industriële en postkoloniale tijdperk, werd in Nederland met groot enthousiasme de maakbaarheid van nieuwe sociale relaties onderzocht. Zelfs van de maakbaarheid van internationale politieke verhoudingen betonen Nederlanders zich relatief warm voorstanders: van de Volkerenbond, via de VN en Europese instellingen tot ontwikkelingshulp. Tussen deze vormen van maakbaarheid bestaan uiteraard verbanden. Deels zijn die bewust, zoals in het geval van de Limburgse mijnen. Stadsuitbreidingen werden soms 6/7 Net Werk 59 - januari 1998 7
7 8 mede ontworpen om sociale verhoudingen te sturen. Stemmen gingen op om de sociale samenstelling van de pioniersbevolking bij de inrichting van de polders in de voormalige Zuiderzee te plannen. Interessanter zijn wellicht nog de onbedoelde gevolgen. Wat voor invloed had een inpoldering of een uitgebreid stelsel van armenzorg, niet alleen op de sociale verhoudingen maar ook op het denken over de maakbaarheid van Nederland Op 28 mei 1999 organiseert de Stichting Maatschappijgeschiedenis een conferentie over Maakbaar Nederland. Doel van de conferentie is om te bezien of er overeenkomsten zijn tussen de ideeën over maakbaarheid en de scheppende praktijken in deze zo uiteenlopende velden. Binnen de conferentie is er ruimte voor bijdragen over de ontwikkeling van maakbaarheid op een van deze terreinen, maar onze nieuwsgierigheid gaat vooral uit naar bijdragen die meer dan één veld van maatschappelijke aktiviteit bestrijken. De Stichting Maatschappijgeschiedenis organiseert elke twee jaar een conferentie over een breed historisch thema waarbij vertegenwoordigers van verschillende disciplines bijeen worden gebracht. Auteurs die een bijdrage aan de conferentie willen geven wordt gevraagd vóór 1 juni 1998 een voorstel op een A-4tje in te dienen bij het secretariaat van de Stichting Maatschappijgeschiedenis, t.n.v. Henk Kleijer, SISWO, Plantage Muidergracht 4, 1018 TV Amsterdam, tel. 020-5270647, of, via e-mail.Kleijer@siswo.uva.nl Voorgeschiedenis van de Club van Rome Deze biblio-chronologie is samengesteld door dr. Ernst Homburg ten behoeve van zijn colleges milieugeschiedenis aan de Universiteit Maastricht en door de redactie voor Net Werk aangepast. 1798 T.R. Malthus, An essay on the principle of population as it affects the future improvements of mankind, reprint 1926 1862 J. Liebig, 7e druk Agrikulturchemie: nadruk op begrip roofbouw in de landbouw. 1871/9 discussie in Engeland en Duitsland over steenkoolvoorraden. 1877 F. Grashof, Über die Wandlungen des Arbeitsvermögens im Haushalt des Natur und der Gewerbe (Berlin 1877). 1885 R. Clausius, Über die Energievorräte der Natur und ihre Verwertung zum Nutzen der Menschheit (Bonn 1885). 1893 R Nusse, Die Kohlenvorräte der europäischen Staaten, insbesondere Deutschlands, und deren Erschöpfung (Berlin 1893). 59 1898 contactblad van de stichting net werk voor de 820-821 geschiedenis van hygiëne en milieu redactie: myriam d a r u webversie: jan van den n o o r t 8 9 W. Crookes, address voor British Association for the Advancement of Science (over bevolkingsgroei vs. voedselproduktie). 1901 F. Fischer, Die Brennstoffe Deutschlands und der übrigen Länder der Erde und die Kohlennot (Braunschweig 1901). 1908 oproep Theodore Roosevelt 1910 G. Pinchot, The fight for conservation (Doubleday, Page & Co.: New York 1910). 1912 J. von Jonstorf gaat in op ijzerertsvoorraden in een leerboek. 1913 P. Kukuk en L. Mintrop, ‘Die Kohlenvorräte des rechtsrheinischwestfälischen Industriereviers’ Glückauf 43 (1913),1- 13. 1913 12. Internationale Geologencongres te Toronto was aan de wereldsteenkolenvoorraden gewijd. 1919 M. Dolivo-Dobrowolski, ‘Über die Grenzen der Kraftübertragung mittels Wechselströmen’, Elektrotechnische Zeitschrift 40 (191), 1-4. 1922 United States Geological Survey waarschuwt dat er nog slechts voor 20 jaar olie is. 1925 S.A. Arrhenius, Chemistry of Modern Life (Chapman & Hall: London 1925). Hierin hfdst. XV: Housekeeping with the treasures of nature. (lees pp. v-xii en 267- 276). 1926 A. Faber, Welterdölwirtschaft (1926). 1926 J.B. Cabell, The silver stallion (Robert M. McBride & Co.: New York 1926) . 1927 E. Verviers, Economische aspecten der vloeibare brandstoffen. Petroleum - kolendestillatie - kolentransformatie (Instituut voor Universele Staatkunde: Oisterwijk 1927). 1939 H.H. Bennen, Soil Conservation (McGraw-Hill 1939). 1941 Conservation of Renewable Resources. 1946 Journal of Soil and Water Conservation, jrg. 1. 1948 E. de Vries, De aarde betaalt: De rijkdommen der aarde en hun betekenis voor de wereldhuishouding en de politiek (Den Haag 1948). 1949 W. Vogt, Road to Survival (London 1948) (1951 al 6e druk): ecologisch boek, vooral bodemuitputting door de mens en wereldvoedselprobleem. 1950 W. Vogt, Die Erde rächt sich (Neurenberg 1950). Nederlandse uitgave o.d.t. De laatste kans der mensheid (Amsterdam/Antwerpen 1950). 1951 E.S. Zimmerman, World resources and industries (2e druk, New York 1951). 1952 U.S. President’s Materials Policy Commission, Resources for freedom, 5 vols., Washington D.C. 1952 . 7/8 Net Werk 59 - januari 1998 8/9
Page 1 and 2: 54-69 1997/2001 contactblad van de
Page 3 and 4: historici pur sang zijn, maar in de
Page 5 and 6: Historische Ecologie, georganiseerd
Page 7 and 8: 9 10 Signalementen De gegevens voor
Page 9 and 10: Rural Sociology, jrg. 60 (1995) 3,
Page 11 and 12: 55 Auto’s en milieugeschiedenis 5
Page 13 and 14: van het aantal auto’s, daarvoor i
Page 15 and 16: 7 8 processen van beekvorming, maar
Page 17 and 18: 19 april 1997, 10-17 u. Themadag va
Page 19 and 20: 14 15 Heem, jrg. 48 (1996) 3, pp. 9
Page 21 and 22: 2 3 dezelfde plek zijn gebouwd als
Page 23 and 24: 1997 INHPH Conferentie Annual Confe
Page 25 and 26: 9 10 Slotdag Op de vijfde (en teven
Page 27 and 28: Tentoonstellingen Poepgoed Een tent
Page 29 and 30: 57 7 contactblad van de stichting n
Page 31 and 32: 4 5 (950 jaar geleden) in een opmer
Page 33 and 34: 7 8 geacht zich met zijn bronnen te
Page 35 and 36: May 1, 1998. Papers should be 15 pa
Page 37 and 38: De tentoonstelling ‘Watertorens i
Page 39 and 40: 3 4 Programma Plaats: Universiteit
Page 41 and 42: HES Uitegevers is de commerciële u
Page 43 and 44: isatie het thans lopend onderzoek i
Page 45 and 46: 16 17 Andines,22, 1, p. 35-52. Megg
Page 49: 4 5 om druk uit te oefenen: collect
Page 53 and 54: Peggy Harper, The Kwag-hir and the
Page 55 and 56: 14 15 research in this field in ord
Page 57 and 58: 2 3 malige pompstation, Van Weerden
Page 59 and 60: tuurlijke omgeving. De voorlopige c
Page 61 and 62: Bosgeschiedenis Conferentie in Flor
Page 63 and 64: Literatuur Anderson, M.L., A histor
Page 65 and 66: 6 611Milieugeschiedenis 848-849 con
Page 67 and 68: 4 5 dominantie, controle en hiërar
Page 69 and 70: Geschiedenis van de openbare gezond
Page 71 and 72: 11 12 Signalementen Baxter, J. O.,
Page 73 and 74: In zijn inleiding stelt Waddell een
Page 75 and 76: 2 3 Verder zijn er jonge en enthous
Page 77 and 78: and conferences, of which the next,
Page 79 and 80: 10 11 Gender, technologie en milieu
Page 81 and 82: Daniela Bertoletti Francesca Carlin
Page 83 and 84: een deel van de werken. Zij hoopte
Page 85 and 86: 21 22 University of Michigan (1998)
Page 89 and 90: 4 5 de orde worden gesteld. Dragend
Page 91 and 92: im Europäischen Handelssystem der
Page 93 and 94: uitgevochten. De grootste tegenstan
Page 95 and 96: 15 16 dan in Berlijn. In 1929 schat
Page 97 and 98: logie. In een volgend nummer van Ne
Page 99 and 100: 22 23 History and Environment: Euro
Page 101 and 102:
The healthy Life, People, Perceptio
Page 103 and 104:
in the lower Po plain (Northern Ita
Page 105 and 106:
6 64 contactblad van de stichting n
Page 107 and 108:
4 5 History is op de hoogte van dez
Page 109 and 110:
ouw. Voor het transport waren water
Page 111 and 112:
het bijdragen aan het respect dat b
Page 113 and 114:
15 16 Boekbesprekingen op internet
Page 115 and 116:
Fourier’s Theory of Terrestrial T
Page 117 and 118:
22 23 ing the attraction of populat
Page 119 and 120:
Sanitary reform: -The development o
Page 121 and 122:
l9th century to mid 20th Britain) D
Page 123 and 124:
6 65 contactblad van de stichting n
Page 125 and 126:
Bijdrage tot de historische ecologi
Page 127 and 128:
Crematie in Duitsland De ontwikkeli
Page 129 and 130:
overigens heel anders dan die van M
Page 131 and 132:
Dr. Christoph Bernhardt (Institut f
Page 133 and 134:
21 22 mits; survival and re-buildin
Page 135 and 136:
25 26 eenth-century France, PhD The
Page 137 and 138:
66 Redactioneel 6 contactblad van d
Page 139 and 140:
4 5 Er is nu een nieuwe vereniging
Page 141 and 142:
8 9 en bosexploitatie en -beheer op
Page 143 and 144:
12 13 te transporteren. Het gevolg
Page 145 and 146:
16 17 De maakbaarheid van de samenl
Page 147 and 148:
20 21 Ik kan niet beoordelen in hoe
Page 149 and 150:
24 25 the German practice had a lot
Page 151 and 152:
28 29 Borscheid, P., Der Einzug der
Page 153 and 154:
Renes, J., Landschappen van Maas en
Page 155 and 156:
67 Redactioneel Het onderzoeksveld
Page 157 and 158:
vergunningen. Dit drukt zich ook ui
Page 159 and 160:
9 10 werd gedaan op oppervlakte wat
Page 161 and 162:
einde van de negentiende eeuw lijkt
Page 163 and 164:
17 18 tieve regering van Thatcher h
Page 165 and 166:
21 22 as a history of failure The n
Page 167 and 168:
lecombe, University of East Anglia,
Page 169 and 170:
Auster, R. en H. Behrens (eds.), La
Page 171 and 172:
Technisierung des ländlichen Raume
Page 173 and 174:
3 4 Milieuhistorica Petra van Dam w
Page 175 and 176:
7 8 geleden, betekent nog niet dat
Page 177 and 178:
11 12 met potentieel besmet water o
Page 179 and 180:
European University Institute (EUI)
Page 181 and 182:
20 21 ting cause-and-effect relatio
Page 183 and 184:
Topics of Discussion in the Session
Page 185 and 186:
• Hassan, John, Manchester Metrop
Page 187 and 188:
• Patterns of professionalisation
Page 189 and 190:
37 38 Het tentoonstellingsboek, uit
Page 191 and 192:
1917-1925, PhD City University of N
Page 193 and 194:
Brill, 2000), pp. 183-216. Worboys,
Page 195 and 196:
Petite Histoire -1 Een nakomeling v
Page 197 and 198:
ewaard zijn. Hier ligt een functie
Page 199 and 200:
10 11 Oproepen The Book of Nature.
Page 201 and 202:
14 15 natuurlijk altijd moeilijk bl
Page 203 and 204:
18 19 matie uit de eerste hand hebb
Page 205 and 206:
22 23 i.e. hoe lang is een bepaalde
Page 207 and 208:
26 27 Dit artikel staat ook in Chri
Page 209 and 210:
30 31 ing National Socialist ideolo
Page 211 and 212:
34 35 (cloth), 0231112092 (pbk.). M
Page 213 and 214:
38 39 du colloque tenu à Tours du
Page 215 and 216:
42 43 Smil, V., Enriching the Earth
Page 217 and 218:
46 47 bestos magnate to environment
Page 219 and 220:
mid-nineteenth century crinoline cr
Page 221:
120. Semino, O., G. Passarino, P. J
show all

Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiene en Milieu, 1999-2001 ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?