De zieke werknemer en privacy - College bescherming ...

More documents

Recommendations

Info

De zieke werknemerHoofdstuk 2De werknemer heeft recht op bescherming van zijn geheim oftewel op eerbiediging van ditberoepsgeheim. Aangezien het medisch beroepsgeheim zijn oorsprong en normering vindt inde curatieve sector, zal in de hierna volgende paragrafen eerst in algemene zin het een enander over het beroepsgeheim aan de orde komen waarbij de verhouding tussen arts enpatiënt centraal staat. Vervolgens zal in paragraaf 2.4.3 het algemene leerstuk van hetberoepsgeheim op de specifieke verhouding tussen bedrijfsarts en werknemer worden toegespitst.2.4.2 Het medisch beroepsgeheim algemeenHet beroepsgeheim van een arts houdt in dat hij verplicht is te zwijgen over kennis die hij inhet kader van de uitoefening van zijn beroep heeft verkregen. Deze zwijgplicht geldt tenopzichte van iedereen en het verbreken van het beroepsgeheim is zelfs strafrechtelijk gesanctioneerd(artikel 272 Wetboek van Strafrecht). Om te waarborgen dat hij zijn zwijgplicht ookdaadwerkelijk kan eerbiedigen, komt de arts tevens een zogenaamd verschoningsrecht toe(artikel 218 Wetboek van Strafvordering en artikel 165 Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering).Het verschoningsrecht houdt in dat een arts in een rechtszaak niet verplicht kan wordente antwoorden op vragen betreffende zaken die hem in vertrouwen zijn medegedeeld of terkennis gekomen. Op een persoon die geen arts is, maar wel op grond van de uitoefening vanzijn beroep op de hoogte is van gegevens die onder het medisch beroepsgeheim van een artsvallen, rust ofwel een afgeleide geheimhoudingsplicht (medisch secretaresse) of wel een zelfstandigegeheimhoudingsplicht op grond van artikel 88 Wet BIG (verpleegkundige). Deze persoonkan ook in rechte een beroep doen op het verschoningsrecht van de arts, onder wiensverantwoordelijkheid hij valt. Overigens rust ook op grond van artikel 12 lid 2 Wbp eengeheimhoudingsplicht op alle personen die geen beroepsgeheim kennen. Via de schakelbepalingenartikel 6 Wbp en artikel 9 lid 4 Wbp is ten slotte het verwerken van persoonsgegevensonrechtmatig indien daarmee een beroepsgeheim wordt geschonden.Op basis van artikel 7:457 lid 2 BW 80 mag de arts ten opzichte van andere personen die rechtstreeksbetrokken zijn bij de behandeling en zijn vervanger(s) zijn zwijgplicht doorbrekenvoor zover dat noodzakelijk is voor de behandeling. Op deze andere personen rust vervolgenswederom een zwijgplicht. In een dergelijk geval wordt de toestemming van de patiënt verondersteld.Dit uiteraard slechts voor zover de patiënt geen expliciet bezwaar maakt tegen hetverstrekken van de gegevens aan deze personen (zie ook 6.3.3).Behoudens toestemming of een wettelijke plicht tot spreken, is het verder slechts in uitzonderlijkesituaties voor een arts mogelijk de op hem rustende zwijgplicht te doorbreken. Deinhoud en de omvang van deze uitzonderingen zijn deels in de jurisprudentie en in de literatuur81 beschreven.Opgemerkt moet worden dat de toestemming die een arts nodig heeft om zijn medischberoepsgeheim te kunnen doorbreken een andere toestemming betreft dan de toestemming alsgrondslag voor gegevensverwerking (zie 2.2.6). Zo komt het veelvuldig voor dat de verwerkingvan persoonsgegevens niet gebaseerd kan worden op artikel 8 onder a Wbp (ondubbelzinnigetoestemming) maar dat de verstrekkende arts desalniettemin toestemming voor deverstrekking nodig heeft in verband met het op hem rustende beroepsgeheim.Er zijn tot slot situaties denkbaar waarbij het eerbiedigen van de zwijgplicht dusdanig ernstigegevolgen met zich mee zou brengen dat een arts hierdoor in gewetensnood komt te verkeren.Indien een arts ertoe overgaat zijn beroepsgeheim wegens een dergelijk ‘conflict vanplichten’ te doorbreken dan kan deze beslissing slechts achteraf getoetst worden door deciviele rechter, de strafrechter en/of de tuchtrechter. In strafrechtelijk opzicht levert een80 Let op: juist deze wettelijke bepaling is uitgesloten in het kader van arbeidsgeneeskundige handelingen(zie 2.2.4.b).81 O.a. H.J.J. Leenen e.a., Handboek gezondheidsrecht deel I. Rechten van mensen in de gezondheidszorg,2007, blz. 224 - 26939
geslaagd beroep op dergelijke gewetensnood een zogenaamde ‘strafuitsluitingsgrond’ op (teweten ‘overmacht’ in de zin van artikel 40 Wetboek van Strafrecht) hetgeen de strafbaarheidvan het feit teniet doet. In de literatuur zijn verschillende hulpmiddelen (checklists) ontwikkeldom artsen die met een dergelijk vraagstuk worstelen de helpende hand te bieden. In hetkader van deze studie zal deze grond voor het doorbreken van het beroepsgeheim zich echterniet snel voordoen en blijft nadere bespreking dan ook verder achterwege.2.4.3 Het medische beroepsgeheim van de bedrijfsartsDe bedrijfsarts is weliswaar geheimhoudingsplichtig, maar de aard van zijn functie beperkt deomvang van zijn zwijgplicht 82 . Een bedrijfsarts is namelijk aangesteld als deskundige om dewerkgever te adviseren zodat de werkgever tot goede besluitvorming ten aanzien van deloondoorbetaling en de re-integratie kan komen. Dat wil dus onder meer zeggen dat eenbedrijfsarts ook die gegevens kan verstrekken aan de werkgever die informatie verschaffenover de vraag of er zich een uitzondering op de loondoorbetalingsverplichting voordoet (alsbedoeld in artikel 7:629 lid 3 BW).In zijn algemeenheid geldt dat een bedrijfsarts de werkgever informatie mag/moet verstrekken,met dien verstande dat deze verstrekking niet meer informatie mag bevatten dan striktnoodzakelijk is met het oog op het doel (controle, begeleiding en re-integratie). Dit noodzakelijkheidscriteriumbrengt mee dat het uitgangspunt dient te zijn dat er louter gevolgtrekkingenworden medegedeeld aan de werkgever.In de praktijk koppelt een bedrijfsarts een aantal zaken terug aan de werkgever 83 . Ten eerstegeeft de bedrijfsarts een oordeel over de vraag of de werknemer in kwestie al dan niet (deels)arbeidsongeschikt is. Tevens ‘vertaalt’ de bedrijfsarts de medische gegevens die hij tijdens zijnonderzoek heeft verkregen in zogenaamde ‘functionele beperkingen’ hetgeen inhoudt dat dewerkgever wordt medegedeeld wat de werknemer nog wel en wat hij niet meer kan in relatietot de bedongen arbeid. Ook kan de bedrijfsarts zich uitspreken over de geschatte duur vanhet verzuim en de aard van eventuele noodzakelijke aanpassingen/werkvoorzieningen. Debedrijfsarts doet, indien relevant, tevens aanbevelingen aangaande noodzakelijke interventiesen te plegen re-integratie-inspanningen. Tot slot kan de bedrijfsarts ervoor kiezen de werkgeverte informeren over onvoldoende re-integratie-inspanningen zijdens de werknemer en ofhij voldoende herstelgedrag vertoont. Mededelingen over alle mogelijke overige zaken zijnniet noodzakelijk in het kader van de loondoorbetalingsverplichting noch in het kader van dere-integratie en vallen derhalve onder het medisch beroepsgeheim. Zo mag de bedrijfsarts dus(zonder uitdrukkelijke toestemming van de werknemer) bijvoorbeeld geen mededelingen doenover (sociaal-)medische gegevens, over Amber- of REA-status, over zwangerschap of over dezwangerschapsgerelateerdheid van klachten. Ook over eventueel regreswaardige situaties(verzuim veroorzaakt door een eventueel aansprakelijke derde partij) mag de bedrijfsartsniets doorgeven aan de werkgever tenzij de werknemer hem daarvoor uitdrukkelijke toestemmingverleent 84 .Indien een bedrijfsarts informatie wenst op te vragen bij de curatieve sector dan kan hij datuitsluitend doen als hij dat noodzakelijk acht in het kader van zijn taakuitoefening 85 . Debehandelend arts uit de curatieve sector zal echter zijn medisch beroepsgeheim slechts kun-82 Ibidem blz. 23583 KNMG Code gegevensverkeer en samenwerking bij arbeidsverzuim en re-integratie, 200684 Aangezien het de werkgever vrij staat om bij de ziekmelding na te vragen of er sprake is van een40regressituatie naar aanleiding van een verkeersongeval (6.3.1.i), is er geen sprake van een ‘noodzaak’voor de bedrijfsarts om deze gegevens ten behoeve van de werkgever te verwerken. Juist hetfeit dat de werkgever er zelf naar mag informeren (en dus een alternatief heeft om de informatiete verkrijgen), maakt dat de werknemer ook écht de mogelijkheid heeft om zijn toestemming teonthouden als de bedrijfsarts hem daarom vraagt (waarmee de bedrijfsarts op basis van toestemmingals grondslag de gegevens mag verstrekken). De bedrijfsarts dient de werknemer hierover teinformeren en mag - vanzelfsprekend - geen enkele druk uitoefenen op de werknemer om dienstoestemming te verkrijgen. Omdat het hier om gegevens betreffende de gezondheid gaat die nietnoodzakelijk zijn voor de re-integratie, dient er uitdrukkelijke toestemming te worden verkregen(artikel 23 onder a Wbp).85 Grondslag artikel 8 onder f Wbp en ontheffing van het verbod om gegevens betreffende iemandsgezondheid te verwerken op grond van artikel 21 lid 1 onder f sub 2 Wbp
Page 1 and 2: achtergrondstudies en verkenningen
Page 3 and 4: Publicaties in de serie achtergrond
Page 5 and 6: Verkorte inhoudsopgaveVoorwoord 3In
Page 8 and 9: AfkortingenDe zieke werknemerAfkort
Page 10 and 11: De zieke werknemerVuistregelsHieron
Page 12 and 13: De zieke werknemerVuistregelsHerste
Page 14 and 15: De zieke werknemerVuistregelsRe-int
Page 16 and 17: De zieke werknemerVuistregels- De a
Page 18 and 19: De zieke werknemerVuistregels17
Page 20 and 21: De zieke werknemerHoofdstuk 11.1 Aa
Page 22 and 23: De zieke werknemerHoofdstuk 1De stu
Page 24 and 25: De zieke werknemerHoofdstuk 22.3.5
Page 30 and 31: De zieke werknemerHoofdstuk 2zieke
Page 32 and 33: De zieke werknemerHoofdstuk 2ziekte
Page 34 and 35: De zieke werknemerHoofdstuk 22.3.4.
Page 36 and 37: De zieke werknemerHoofdstuk 2de Ink
Page 38 and 39: De zieke werknemerHoofdstuk 2en de
Page 42 and 43: De zieke werknemerHoofdstuk 2nen do
Page 44 and 45: De zieke werknemerHoofdstuk 243
Page 46 and 47: De zieke werknemerHoofdstuk 33.1 In
Page 48 and 49: De zieke werknemerHoofdstuk 33.5 De
Page 50 and 51: De zieke werknemerHoofdstuk 3Ook zo
Page 54 and 55: De zieke werknemerHoofdstuk 4noch i
Page 56 and 57: De zieke werknemerHoofdstuk 4Aanste
Page 58 and 59: De zieke werknemerHoofdstuk 4gegeve
Page 64 and 65: De zieke werknemerHoofdstuk 5Wannee
Page 68 and 69: De zieke werknemerHoofdstuk 5Deze r
Page 70 and 71: De zieke werknemerHoofdstuk 5indivi
Page 76 and 77: De zieke werknemerHoofdstuk 66.3.1.
Page 78 and 79: De zieke werknemerHoofdstuk 6zieke
Page 80 and 81: De zieke werknemerHoofdstuk 6Er zij
Page 82 and 83: De zieke werknemerHoofdstuk 6weg is
Page 84 and 85: De zieke werknemerHoofdstuk 6Op bas
Page 86 and 87: De zieke werknemerHoofdstuk 6matie
Page 88 and 89: De zieke werknemerHoofdstuk 6lijk o
Page 90 and 91:
De zieke werknemerHoofdstuk 6Het is
Page 92 and 93:
De zieke werknemerHoofdstuk 6Gegeve
Page 94 and 95:
De zieke werknemerHoofdstuk 77.2.8
Page 96 and 97:
De zieke werknemerHoofdstuk 7- een
Page 98 and 99:
De zieke werknemerHoofdstuk 7van aa
Page 100 and 101:
De zieke werknemerHoofdstuk 7arbeid
Page 102 and 103:
De zieke werknemerHoofdstuk 7Dit li
Page 104 and 105:
De zieke werknemerHoofdstuk 77.2.7.
Page 106 and 107:
De zieke werknemerHoofdstuk 7arbodi
Page 108 and 109:
De zieke werknemerHoofdstuk 7maar d
Page 110 and 111:
De zieke werknemerHoofdstuk 7belang
Page 112 and 113:
De zieke werknemerHoofdstuk 7- onde
Page 114 and 115:
De zieke werknemerHoofdstuk 88.1 In
Page 116 and 117:
De zieke werknemerHoofdstuk 8terugh
Page 118 and 119:
De zieke werknemerHoofdstuk 8De ont
Page 120 and 121:
De zieke werknemerHoofdstuk 8Het is
Page 122 and 123:
De zieke werknemerHoofdstuk 8Langdu
Page 124 and 125:
De zieke werknemerHoofdstuk 99.1 In
Page 126 and 127:
De zieke werknemerHoofdstuk 9nele b
Page 128 and 129:
De zieke werknemerBijlagenBijlage 1
Page 130 and 131:
De zieke werknemerBijlagenlimitatio
Page 132 and 133:
De zieke werknemerBijlagenVink, F.W
Page 134 and 135:
De zieke werknemerBijlagenOverige m
Page 136 and 137:
De zieke werknemerBijlagen135
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
De zieke werknemerBijlagenDe heer N
Page 142 and 143:
De zieke werknemerBijlagenberoepsge
Page 144 and 145:
Page 146:
college bescherming persoonsgegeven
show all

De zieke werknemer en privacy - College bescherming ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?