De zieke werknemer en privacy - College bescherming ...

More documents

Recommendations

Info

De zieke werknemerHoofdstuk 66.3.1.dInformatie over de aard en oorzaak van de ziekteArtikel 16 Wbp bevat onder meer een verbod op de verwerking van gezondheidsgegevenstenzij er sprake is van een ontheffing op dit verbod zoals te vinden in artikel 21 of artikel 23Wbp. Onder het begrip gezondheidsgegevens in de zin van artikel 16 Wbp vallen niet alleengegevens waarop het medisch beroepsgeheim rust (zoals de aard, oorzaak en de behandelingvan de ziekte) maar álle gegevens die de geestelijke of lichamelijke gezondheid van een persoonbetreffen. Zo is bijvoorbeeld het enkele gegeven dat iemand ziek is al een gezondheidsgegevenin de zin van de Wbp, hoewel het gegeven op zich natuurlijk niets zegt over de aardvan de aandoening. Ook gegevens over de functionele beperkingen en mogelijkheden die eenwerknemer heeft, zijn dus gezondheidsgegevens in de zin van artikel 16 Wbp.Een van de ontheffingsgronden betreft het verwerken van gezondheidsgegevens door werkgeversof instellingen die voor hen werken, voor zover dat noodzakelijk is voor de re-integratievan werknemers 217 . In de memorie van toelichting op dit artikel wordt benadrukt dat deverwerking begrensd wordt door de noodzakelijkheidseis; een werknemer hoeft niet meerinformatie te verschaffen aan zijn werkgever dan deze nodig heeft om vast te stellen of zijnwerknemer recht op loondoorbetaling heeft. Deze eis brengt mee dat in bepaalde situatiesslechts een beperkt aantal gezondheidsgegevens mag worden verwerkt. Dit betekent in ditkader dat gegevens over de medische achtergronden van de arbeidsongeschiktheid niet doorde werkgever mogen worden verwerkt. Werkgevers mogen slechts gegevens verwerkenomtrent het feit dat en de mate waarin iemand arbeidsongeschikt is, de zogenaamde ’functionelebeperkingen’, alsmede de (te verwachten) periode van arbeidsongeschiktheid en of dewerknemer bijvoorbeeld meewerkt aan de eigen re-integratie 218 .De informatie over de aard en de oorzaak van de ziekte van de werknemer is niet relevantvoor een werkgever. Met de kennis over het feit dat de werknemer verzuimt wegens bijvoorbeeldmigraine, kan de werkgever niet beoordelen of aanpassingen van de verlichting, hetveranderen van de taakinhoud of het wijzigen van het aantal werkuren noodzakelijk is vooreen spoedige re-integratie. Hiervoor heeft de werkgever een deskundig advies van debedrijfsarts nodig; ook met de inwerkingtreding van de Wet verbetering poortwachter is hetvoor de werkgever niet noodzakelijk om op de hoogte te zijn van de aard van de ziekte.In veel gevallen hebben werknemers er echter geen moeite mee om de werkgever in te lichtenover de aard en de ernst van de ziekte. Veelal zal een zieke werknemer bij de ziekmelding dewerkgever, al dan niet uitgebreid, vertellen wat er aan scheelt. Een goede werkgever laat hetaan de werknemer over in hoeverre hij over zijn ziekte wil praten. Met deze informatie dientde werkgever uiterst zorgvuldig om te gaan. Belangrijk hierbij is wat er verder met dezeinformatie gebeurt. Werknemers vinden het onwenselijk om de rest van hun loopbaan metdeze informatie achtervolgd te worden. Het is dan ook bijvoorbeeld niet toegestaan om gegevensbetreffende de aard en oorzaak van het verzuim in het personeelsdossier op te nementenzij de werkgever daarvoor een rechtvaardigingsgrond kan aandragen. Zo kan bijvoorbeeldhet opnemen van het feit dat een werknemer aan epilepsie lijdt, gerechtvaardigd zijn in verbandmet eventueel noodzakelijke hulpverlening op de werkvloer. Meer over dit onderwerp isopgenomen in paragraaf 6.3.1.e.In artikel 23 Wbp wordt bepaald dat het verbod op het verwerken van gezondheidsgegevensniet geldt wanneer dit geschiedt met ‘uitdrukkelijke toestemming’ van de betrokkene of in hetgeval dat de betrokkene de gezondheidsgegevens zelf duidelijk openbaar maakt. Naast eenontheffing op het verbod van artikel 16 Wbp dient er tevens een grondslag in de zin van artikel8 Wbp te bestaan voor het verwerken van de gegevens. Binnen een arbeidsrelatie is er nietsnel sprake van een rechtmatige grondslag en ontheffing om gegevens te verwerken op basisvan (uitdrukkelijke) toestemming vanwege de afhankelijke positie van de werknemer tenopzichte van zijn werkgever. Alleen wanneer de zieke werknemer geheel vrijwillig, dat wilzeggen zonder dat de werkgever enige aandrang uitoefent, bij zijn ziekmelding mededeeltwat de aard van zijn ziekte is, is er bijvoorbeeld sprake van een ‘rechtmatige verkrijging’ 219 .217 Artikel 21 lid 1 onder f sub 2 Wbp218 Kamerstukken II, 1997/1998, 25 892, nr. 3, blz. 114219 Rgk. 29 maart 1994, zaaknr. 94.E.03475
Of de gegevens duidelijk openbaar zijn gemaakt door betrokkene, moet volgen uit het gedragvan de zieke werknemer waaruit de intentie om deze informatie openbaar te maken nadrukkelijkmoet blijken. Dit geldt bijvoorbeeld niet in het geval van een zichtbare handicap; ditgezondheidsgegeven is weliswaar voor iedereen zichtbaar, maar de uitdrukkelijke wens totopenbaarmaking is hierbij niet door de betrokkene geuit 220 (zie ook 2.2.6 en 2.2.11).Het bovenstaande houdt in dat de werkgever tijdens de ziekmelding en in de latere contactenniet mag informeren naar de aard en oorzaak van de ziekte. In de praktijk kan deze beperkingmisschien geforceerd overkomen wanneer de werkgever, in het kader van controle en verzuimbegeleiding,informeert bij de zieke werknemer hoe het er mee staat. Toch dient de werkgeverdegenen die namens hem contact met de zieke werknemer onderhouden hiervan op dehoogte te stellen.Om diverse redenen kan een zieke werknemer er voor kiezen om geen informatie te verstrekkenover de aard van zijn ziekte. Oordelen naar aanleiding van de ziekte kunnen soms negatievegevolgen hebben voor de werknemer, omdat op sommige ziektes een taboe rust.Soms ervaren werkgevers het zwijgen over de aard en oorzaak van de ziekte door een werknemerals lastig of negatief. Bijvoorbeeld omdat zij denken dat de zieke werknemer niet wilmeewerken aan de re-integratie of omdat ze menen dat de zieke werknemer zich (misschien)ten onrechte ziek heeft gemeld. Het is echter onredelijk om een zieke werknemer te verwijtendat hij gebruik maakt van zijn recht om de werkgever niet te informeren over de aard en oorzaakvan de ziekte. Feit is echter ook dat er werknemers zijn die misbruik maken van voorzieningenen zich bijvoorbeeld naar aanleiding van een ruzie met de baas ziek melden terwijler feitelijk geen sprake is van arbeidsongeschiktheid. Een beroep op privacyrechten wordt dangebruikt om andere problemen, zoals een arbeidsconflict of problemen thuis, te verhullen. Hetis de taak van de bedrijfsarts als medisch deskundige om de werkgever te adviseren inzakehet onderscheid tussen legitiem en niet-legitiem verzuim.6.3.1.e6.3.1.fOp vrijwillige basis verstrekte gegevens over aard en oorzaak van de ziekteDe werkgever mag gegevens over aard en oorzaak van de ziekte die vrijwillig door de werknemerzijn verstrekt, slechts in uitzonderlijke situaties opnemen in het personeelsdossier.Belangrijk criterium hierbij is of er een noodzaak is om deze gegevens op te slaan. Het isnamelijk onwenselijk dat deze informatie de werknemer tot in lengte van jaren achtervolgt.Daarnaast bestaat het risico dat de informatie uit zijn context gehaald wordt en een eigenleven gaat leiden. Ook indien sprake is van een vrijwillige verstrekking van medische gegevensdoor de zieke werknemer moet de werkgever een goede reden hebben om deze gegevensschriftelijk te verwerken. Deze situatie doet zich voor indien er in de organisatie met degezondheidsbelangen van een individuele werknemer rekening gehouden dient worden. Zokan het noodzakelijk zijn dat de werkgever en de directe collega’s op de hoogte zijn van hetfeit dat een bepaalde werknemer in ernstige mate last heeft van astma, epilepsie of suikerziekte.Eventueel moeten deze personen dan ook worden geïnformeerd over de wijze waaropzij dienen te handelen in geval van nood. De verwerking van medische gegevens wordt echterbegrensd door het noodzakelijkheidsvereiste. Deze eis brengt mee dat in bepaalde situatiesslechts een beperkt aantal gezondheidsgegevens verwerkt mag worden. In de meeste gevallenzullen de functionele beperkingen en de noodzakelijke aanpassingen voldoende informatiebevatten. Het consequent noteren van de aard van de ziekte bij alle ziekmeldingen is in iedergeval niet noodzakelijk en dus niet geoorloofd.Vangnetbepalingen van de ZiektewetVoor een aantal categorieën werknemers (zie 2.3.6.a en 3.3) geldt in geval van ziekte dat dewerkgever geen loon hoeft door te betalen maar dat het UWV op basis van de Ziektewet ziekengelduitbetaalt. De werkgever dient echter wel binnen 4 dagen het verzuim bij het UWV temelden 221 . Doet de werkgever die melding later dan zal, bij wijze van sanctie, het ziekengeldpas vanaf de dag van de melding worden uitbetaald. Wel bestaat op grond van artikel 38b lid2 ZW de mogelijkheid om het ziekengeld met terugwerkende kracht te ontvangen in geval de76220 Kamerstukken II, 1997/1998, 25 892, nr. 3, blz. 123221 Artikel 38a lid 2 ZW
Page 1 and 2:
achtergrondstudies en verkenningen
Page 3 and 4:
Publicaties in de serie achtergrond
Page 5 and 6:
Verkorte inhoudsopgaveVoorwoord 3In
Page 8 and 9:
AfkortingenDe zieke werknemerAfkort
Page 10 and 11:
De zieke werknemerVuistregelsHieron
Page 12 and 13:
De zieke werknemerVuistregelsHerste
Page 14 and 15:
De zieke werknemerVuistregelsRe-int
Page 16 and 17:
De zieke werknemerVuistregels- De a
Page 18 and 19:
De zieke werknemerVuistregels17
Page 20 and 21:
De zieke werknemerHoofdstuk 11.1 Aa
Page 22 and 23:
De zieke werknemerHoofdstuk 1De stu
Page 24 and 25:
De zieke werknemerHoofdstuk 22.3.5
Page 26 and 27: De zieke werknemerHoofdstuk 22.2.3
Page 30 and 31: De zieke werknemerHoofdstuk 2zieke
Page 32 and 33: De zieke werknemerHoofdstuk 2ziekte
Page 34 and 35: De zieke werknemerHoofdstuk 22.3.4.
Page 36 and 37: De zieke werknemerHoofdstuk 2de Ink
Page 38 and 39: De zieke werknemerHoofdstuk 2en de
Page 40 and 41: De zieke werknemerHoofdstuk 2De wer
Page 42 and 43: De zieke werknemerHoofdstuk 2nen do
Page 44 and 45: De zieke werknemerHoofdstuk 243
Page 46 and 47: De zieke werknemerHoofdstuk 33.1 In
Page 48 and 49: De zieke werknemerHoofdstuk 33.5 De
Page 50 and 51: De zieke werknemerHoofdstuk 3Ook zo
Page 54 and 55: De zieke werknemerHoofdstuk 4noch i
Page 56 and 57: De zieke werknemerHoofdstuk 4Aanste
Page 58 and 59: De zieke werknemerHoofdstuk 4gegeve
Page 64 and 65: De zieke werknemerHoofdstuk 5Wannee
Page 68 and 69: De zieke werknemerHoofdstuk 5Deze r
Page 70 and 71: De zieke werknemerHoofdstuk 5indivi
Page 78 and 79: De zieke werknemerHoofdstuk 6zieke
Page 80 and 81: De zieke werknemerHoofdstuk 6Er zij
Page 82 and 83: De zieke werknemerHoofdstuk 6weg is
Page 84 and 85: De zieke werknemerHoofdstuk 6Op bas
Page 86 and 87: De zieke werknemerHoofdstuk 6matie
Page 88 and 89: De zieke werknemerHoofdstuk 6lijk o
Page 90 and 91: De zieke werknemerHoofdstuk 6Het is
Page 92 and 93: De zieke werknemerHoofdstuk 6Gegeve
Page 96 and 97: De zieke werknemerHoofdstuk 7- een
Page 98 and 99: De zieke werknemerHoofdstuk 7van aa
Page 100 and 101: De zieke werknemerHoofdstuk 7arbeid
Page 102 and 103: De zieke werknemerHoofdstuk 7Dit li
Page 104 and 105: De zieke werknemerHoofdstuk 77.2.7.
Page 106 and 107: De zieke werknemerHoofdstuk 7arbodi
Page 108 and 109: De zieke werknemerHoofdstuk 7maar d
Page 110 and 111: De zieke werknemerHoofdstuk 7belang
Page 112 and 113: De zieke werknemerHoofdstuk 7- onde
Page 116 and 117: De zieke werknemerHoofdstuk 8terugh
Page 118 and 119: De zieke werknemerHoofdstuk 8De ont
Page 120 and 121: De zieke werknemerHoofdstuk 8Het is
Page 122 and 123: De zieke werknemerHoofdstuk 8Langdu
Page 126 and 127:
De zieke werknemerHoofdstuk 9nele b
Page 128 and 129:
De zieke werknemerBijlagenBijlage 1
Page 130 and 131:
De zieke werknemerBijlagenlimitatio
Page 132 and 133:
De zieke werknemerBijlagenVink, F.W
Page 134 and 135:
De zieke werknemerBijlagenOverige m
Page 136 and 137:
De zieke werknemerBijlagen135
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
De zieke werknemerBijlagenDe heer N
Page 142 and 143:
De zieke werknemerBijlagenberoepsge
Page 144 and 145:
Page 146:
college bescherming persoonsgegeven
show all

De zieke werknemer en privacy - College bescherming ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?