edebiyat eserlerinin tv'ye uyarlanması ve değişen anlatım dili - RTÜK

1.3.2. Roman-Sinema; Benzerlikler, Farklılıklar
Başlangıçta kimselerin pek sanat olduğuna ihtimal vermediği sinemanın
fotoğraf ile başlayan öyküsü, beraberinde başka birliktelikleri getirerek bir sanat
haline dönüşmesini sağlamıştır. Kurgulamaların sonsuz olanaklarına rağmen diğer
sanatlar, sinemanın roman ile olan geniş ilişkisinin yanında kendilerine ayrı bir
köşede yer bulabilmişlerdir. 33 Sinemanın yazılı bir metne (senaryoya) dayalı olması
bu derin ilişki açısından bir ipucu olarak görülse bile asıl etkileşim bu dar tabanın
ötesinde bir boyut taşımaktadır.
Sinema, kendinden önceki sanatlarla, bu sanatların ancak yapısının
bağdaşabildiği ölçüde ilişki kurabilmiştir. Bu açıdan bakıldığında, geleneksel
sanatlar arasında en çok romanla ilişki kurması yadırganmamalıdır. Roman ve
sinema arasındaki ilişki, daha sinemanın ilk günlerinde dikkat çekecek ölçüdedir. 34
Her ikisi de geniş kitlelere hitap eden birer kitle sanatı olan roman ile
sinemaya toplumbilim ve ruhbilim açısından bakıldığında da ortak yönleri olduğu
görülür. Gerek sinema izleyicisi gerekse roman okuru, gördükleri ve okudukları
şeylerin etkisi altında kalmak, kahramanlarıyla yakınlık, hatta özdeşlik kurmak için
karşı konulmaz bir eğilim duyarlar. 35 Sinema izleyicisi, filmdeki oyuncular ile uzun
bir romandaki karakterler ile olduğu biçimde, sanki gerçekten yaşıyormuş gibi olur
ve onların kişisel güçlerine bağlı olarak, roman ve sinemadaki kahramanlara
yaşamlarında yan gerçek yan fantezi bir yer ayırır. Böylece empati ve özdeşleşme
aracılığıyla, onlar karakterlerin içinde yaşadığı filmlere köprü olurlar 36
Görüldüğü gibi bu tarz benzerlikler ve yakınlıklar roman ve sinemayı birbirine
yaklaştıran temel unsurlar olmuşlardır. Bu sayede roman sinemaya bol miktarda
senaryo vermiştir. Romanda yer alan olay örgüsü sinemanın temel niteliklerinin
33
Yeşim Ustaoğlu, “Sinema-Yazın İlişkisi”, Sanat Olayı, Sayı:34, 1985, s.69.
34
Zeynep Çetin, 1999, s 78.
35
Elizabeth C.Hamilton; Read The Book Or Watch The Movie, Blackwell Publishing, Vol:35, 2002
36
Leo Braudy, The World in a Frame: What We See in Films, Garden City, New York, Anchor Press/Doubleday,
1976, s. 201.
24