edebiyat eserlerinin tv'ye uyarlanması ve değişen anlatım dili - RTÜK

Sinemacıyı ilgilendiren, etkileyen, okuduğu edebiyat ürününün olay
dokusudur. 115 Bu, hikaye içerisinde dramatik bir çatışma da olabilir. Bir tema ya da
karakter de olabilir. Belki de hikayenin, romanın bir bölümü hatta bir cümlesidir.
Kısacası yönetmen için edebiyat ürünü, sinema diliyle kurmayı tasarladığı özgün
dünyanın çekirdeğidir. Bir yönetmen eline senaryoyu alıp üzerinde çalışmaya
başladığında kaçınılmaz olarak onu değiştirecektir, hem de anlayışı ve amacı ne
olursa olsun. 116
Halbuki yazar, yönetmenden doğal olarak eserinin sinemaya eksiksiz bir
biçimde, kendi iç dünyasının da yansıtılmış bir biçimde uygulanmasını ister.
Genellikle de ortaya çıkan filmi ciddi bir biçimde eleştirir. Çünkü yazar, sinema ve
televizyonun anlatım aralarının kelimeler olmadığını, çok farklı bir dil
kullandıklarını, görüntülerin bir araya gelmesinden başka türlü bir yapı oluştuğunu,
her olayın sinemasal olmadığını, kurulan yeni bir yapı içerisinde bazı olayların dışa
düştüğünü, filmin ritmini zedelediğini farkedemeyebilir. Edebiyat eseri ile sinema
ürününün taşıyabilecekleri yoğunluğun, idrak sürelerinin farklı oluşu yazarı ortaya
çıkan yapıtın başarısızlığı konusunda çeşitli kuşkulara yönlendirir.
Bu hususlar göze alındığında taraflardan birinin yapıtından, kendi açısından
taviz vermesi kaçınılmaz olmakta ve süreç bu yönde işlemektedir. 117 Yazar ağır
basarsa film zedelenir, sinema ya da dizi olmaya niyetlenmiş bir edebiyat ürünü
olarak kalır. Yönetmen ağır basarsa edebiyat ürünü, yazar ve okuyucu için bütün
zenginliğiyle, anlatılmak istenen asıl unsurun eksik kalmasıyla sinemaya başarılı bir
biçimde aktarılamamış olur. Bununla birlikte işin içine ticari unsurlar da girdiğinde
filmin içine belki de ne yazarın ne de yönetmenin içselleştiremediği yeni yorumlar
katılmış olur. Bu şekilde genellikle ortaya, yazarın da, yönetmenin de, yapımcının da
tam olarak sahip çıkamadığı, beğenmediği bir ürün ortaya çıkar.
115 a.g.m., s.74.
116 Andrey Tarkovsky, 2008, s.61.
117 John M.Desmond, Adaptation; Studying Film and Literature, McGraw Hill, 2006 s.36.
63