edebiyat eserlerinin tv'ye uyarlanması ve değişen anlatım dili - RTÜK

Başka bir deyişle kağıda dökülmüş edebi metnin film türüne dönüştürülmesidir. 71
Bu bölümde tez konusu olan edebi uyarlamalar temel alınarak sinema ve roman
ilişkisi bağlamında uyarlama anlatılacaktır.
Sinema ve televizyon söz konusu olduğunda uyarlama terimi, genellikle,
edebiyatın herhangi bir dalında hazırlanmış bir metnin bu anlatı formlarına aktarım
sürecini ifade etmektedir. Bu bağlamda çalışmamızın da konusu olan romandan
sinema ve televizyona uyarlama ise, daha önce uyarlama dışında herhangi bir amaçla
yazılmış bir romanın, sinema sanatının ve televizyon formunun özelliklerine uygun
bir biçimde ele alınıp senaryo biçimine sokulmasıdır.
Roman tarzı yazılı metinlerin uyarlanmasına teorik olarak baktığımızda bu
yazılı metinlerin uyarlanması, onların bir dizi işlevlere (karakter, zaman, mekan),
anlatı olayları ve de aksiyonlara indirgeme ve bu unsurlarla yeniden yorumlama
işlevidir. Televizyona uyarlama, klasik romanın karakterize ettiği olayları
çeşitlendirerek ve de arttırarak geliştirirken sinemasal uyarlamada sürede kısalık,
olay örgüsünde de yoğunlaştırma gerçekleştirilmektedir. Televizyon
uyarlamalarında bu süreç çok değişik safhalara kaysa da gerek sinema gerekse
televizyon uyarlamalarında varsayılan amaç, aynıdır; romanın ana temasını sinema
perdesinde yeniden üretmektir. Bundan dolayı, yazınsal uyarlamaya geleneksel
eleştirinin reaksiyonu, uyarlamanın, romana sadık kalıp kalmadığı konusundaki
düşüncedir. Yazınsal klasikler veya çok-satan romanlardan yapılan uyarlamaların
pazarlama stratejisi, böyle bir düşünceyi desteklemektedir. 72
Uyarlamaların genel bağlamda iki şekilde ortaya çıkmaktadır:
1-Başka bir dilde yazılmış edebi bir eserin milli örf ve adetlere uydurularak o
dile aktarılmasıdır.
71
John M.Desmond-Peter Hawkes, Adaptation; Studying Film and Literature, McGraw-Hill 2005
New York s.2.
72
The Literary Adaptation, Volume, 23, May-June 1982, No: 1, s. 3.
40