edebiyat eserlerinin tv'ye uyarlanması ve değişen anlatım dili - RTÜK

ir Aziz Nesin taşlamasıdır. Türkiyeli’nin aşırı konukseverliğini, Avrupalı
karşındaki mahcubiyetini hicveder. 1979 edebiyat uyarlaması diziler açısından
verimli bir yıl olur. Tarık Buğra’nın İbiş’in Rüyası adlı eseri de dizi olarak uyarlanır.
Üstelik senaryoyu da Tarık Buğra’nın kendisi yazar.
80’li yıllara gelindiğinde Türkiye’nin siyasi, edebi, ekonomik tarihi yeni bir
dönemece girer. Televizyon tarihi de bundan nasibini alır. 80’li yıllarla birlikte artık
siyah-beyaz televizyonun yerini renkli televizyon alır. Bu yıllarda edebiyat
uyarlaması diziler çekilmeye devam edilir. 1980 yılında Yücel Çakmaklı bu sefer,
Tarık Dursun K.’nın romanı Denizin Kanı’nı yönetmek için kamera karşısına geçer.
Hemen bir yıl sonra Tarık Dursun K.’nın bir başka romanı, Alçaktan Uçan Güvercin
de ekrana taşınır. 179
1983’te Reşat Nuri Güntekin’in Eski Hastalık romanından Yusuf ile Züleyha
adlı dizi, ertesi yıl ise Mithat Cemal Kuntay’ın aynı adlı eserinden uyarlanan Üç
İstanbul ve Tarık Buğra’nın Küçük Ağa adlı romanının uyarlaması gelir.
Refik Halit Karay’ın Bugünün Saraylısı adlı romanı dört bölümlük bir dizi
haline getirilir. Televizyonun en sevdiği yazarlardan olan Reşat Nuri Güntekin’in
Acımak, Çalıkuşu, Yaprak Dökümü romanları ve Halid Ziya Uşaklıgil’in “Kırık
Hayatları” da aynı yıllarda ekranlardadır. Özellikle başrolünü Aydan Şener’in
oynadığı Çalıkuşu, gördüğü ilgiyle TV tarihine geçen yapımlardan biri olur.
TRT, çok kanallı döneme geçişin ilk adımlarının atıldığı 1989 yılında da
edebiyat uyarlamaları geleneğini bırakmaz. Mahmut Şevket Esendal’ın Ayaşlı ve
Kiracıları, Orhan Kemal’in El Kızı, edebiyat uyarlaması diziler arasına katılır.
Geçtiğimiz aylarda bir özel televizyon kanalında izlediğimiz Kerime Nadir’in
Samanyolu isimli eseri de aynı yıl televizyona uyarlanır. 1990’da ise Hanımın
Çiftliği, Fikret Hakan’lı, Aydemir Akbaş’lı, İlknur Bozkurt’lu bir kadroyla altı
179 Orhan Ünser, 2004, s.196.
90