edebiyat eserlerinin tv'ye uyarlanması ve değişen anlatım dili - RTÜK

yapmaya yatkın olması gerekmektedir. 85 Bir roman bir senarist tarafından
senaryolaştırılabilir. Eserin yazarı tarafından uyarlanabilir. Yönetmen edebi eserin
uyarlaması üzerinde çalışabilir. Çeşitli kombinasyonlarla örneğin yönetmen ve
senarist bir arada çalışabileceği gibi yönetmen, yazar ve senarist ortak çalışması
sonucunda da eser ortaya konulabilir. Bu noktadaki en önemli şey, iki sanat dalının
dilini bilen, esere hakim kişilerin, kitabın ana temasını değiştirmeden sinemasal dile
uyarlaması olacaktır. Böylece iki sanatın sentezi yapılabilecek ve iki eseri uzlaştırma
çabaları başarıyla sonuçlanacaktır. Ancak bu teoride olması gereken süreçte kimi
zaman ortaya yazar-senarist-yönetmen arasında cereyan eden uyum problemleri
ortaya çıkmaktadır.
Eserin uyarlanması sürecindeki yazar-senarist-yönetmen arasındaki üslup
bireyden bireye değişebileceği için bu noktada bir eserin sinemaya uyarlanması
sürecinde izlenecek yöntem önemlidir. Yazarın kendi eserini sinemaya uyarlaması;
esere en hakim olan kişi konumunda olan, eserin yaratıcısının, eserin üslubunu
koruması ve filmine yansıtması şeklinde alternatif bir seçimdir. (Fürüzan' ın kendi
eseri olan “Benim Sinemalarım” adlı öyküsünü aynı adla sinemaya uyarlaması
örneğinde olduğu gibi.) 86
Romanın filme uyarlanması esnasında başvurulan bir diğer yönten ise eserin
senarist tarafından uyarlamasıdır. Bu görüş sinema ve edebiyat dillerinin farklı
olmasından kaynaklanan bir düşünceden hareket edilerek öne sürülmüştür. Böylece
senaryoyu, bir yandan sinema diline hakim olan bir yandan da esere ve eserin
konusuna hakim olan birinin uyarlamasının en doğru yöntem olduğu düşünülmüştür.
Bir senarist hem edebiyatçıdır; yazmaktadır hem de senaryosunu yazarken
sinemanın görsel-işitsel diline hakimdir. Yani senaryoyu yazarken bir yandan da
filmi kafasında oluşturmaktadır. Böylece iki dili en doğru şekilde onlara hakim
olacak bilgi düzeyine sahip olarak o birleştirecektir.
85 Mahmut T. Öngören, “Senaryo Yazarlarının Varlığına Kesinlikle İnanıyorum”, Gösteri Dergisi,
1982, Sayı:15 s.79.
86 Zehra Akbulut, 2003, s.12.
48