edebiyat eserlerinin tv'ye uyarlanması ve değişen anlatım dili - RTÜK

içerisindeydi ve aynı şekilde romanla eş zamanlı bir şekilde 8 bölüm sürmüştü.
Reşat Nuri’nin dönemindeki batılılaşma sevdasının yoğunlukta olduğu bir süreçte
Türk toplumunun karakterlerini ve bir ailenin nasıl hazan yaprakları gibi
dökülebileceğini anlatan evrensel bir roman olan Yaprak Dökümü evrensel olduğu
kadar, her dönemde özellikle Türk toplumunda yaşanan olayları konu eder. Ortada
bir aile var, bu ailenin kızları oğulları, onların ilişkileri ve çevreleri var. Bunların
sorunları, batılılaşma gayesi, savruluşları her on beş yılda bir yapılsa yine milyonları
ekrana çekebilir. TRT için çekilen Yaprak Dökümü ile bugünkü Yaprak Dökümü
arasındaki fark ilk yapılanın edebiyat uyarlaması niteliğinde olan ama eserin birebir
aktarımıdır. Bugünkü ise gündelik sorunlardan beslenmiş, hikaye güncelleşmiş ve
romana sadık olmayan yerler ortaya çıkmıştır. Bu şekilde de uyarlama gayesiyle
ortaya çıkan yapım daha ziyade bir esinlenme şekline bürünmüştür. Bunun sebepleri
uyarlama sorunlarının diğer başlıklarında detayli bir şekilde irdelenecektir.
Aynı şekilde yönetmen edebiyat uyarlamalarında romana bağlı kalınması
hususunda şunları dile getirmiştir:
“Aslında roman, öykünün genişletilmiş halidir, yan unsurların da eklendiği bir
bütünlüktür. Burada şunu belirtmek gerekir ki romanı Tv’ye aktarınca benim yaptığım
gibi sekiz bölümde sonlanır. Ancak TV dizileri yapılırken ekonomik kaygı vardır. Bu
nedenle edebiyat uyarlamasının özünden çok günümüze uyarlanması daha önemlidir.
Ancak uyarlama yapılırken elbette ki romana sadık kalınmalıdır. Yönetmen yorumunu
katmalıdır ama romanın önüne geçmemelidir. Ana temasından çıkılıyor kabul ediyorum
tekrar söylüyorum bu sefer de dizi sekiz bölümde biter, o zaman da ekip para kazanamaz.
Güncel hikâyelerle romandaki hikâye birleştirilmeli. Yaprak Dökümü için evrensel
demiştim. Bir de çağdaş bir hikâye olduğunu eklemek istiyorum. Bir ailenin parçalanışı
her ülkede yaşanabilecektir. Çağdaşlığı da ne zaman bu romanın uyarlaması yapılsa
kesinlikle talep göreceğinin göstergesidir. 15–20 hatta 30 yılda bir yapılsa yine de izlenir.
Teknoloji ne kadar ilerlerse ilerlesin...” 100
Yazınsal anlatının görsel karşılığı oluşturulurken, birebir aktarımdan ziyade,
kaynak metnin estetik bütünselliği, temel öğeleri, anlamı ve ruhu ve temel bildirisi
korunarak yeni bir denge içinde eşdeğer bir sinema dili yaratılmalıdır. Genel olarak
bu iş, roman ya da öykünün belli başlı aksiyonlarının, başlıca karakterlerinin ve
çevresinin muhafaza edilmesiyle olur; bundan sonra da elde edilen malzeme yazı
100 http://www.ankaralife.com.tr/haberler/onal-8217dan-yaprak-dokumu/haber40.html (06.10.2010)
58