KAZı SONUÇLARI - Kültür ve Turizm Bakanlığı

tik geometrik çizimlere de baş vuruyorlardı. 8ide Tiyatrosu'nun tasarımında, dış üst bölümlerindayanıklılığı herhangi bir nedenle sağlanamamış ve bu bölümler yıkılmıştır. Buyıkılma sırasında bazı ayakların ve bu ayaklara uzanan konik tonozların dış galeridekibölümleri de yıkılmış, yıkılmayan kısımlarda ise önemli çatlak ve oturmalar olmuştur.Bu deformasyonlar sonucunda üst caveanın oturma sıraları tümüyle yerindenoynamış, sıralar arasında aralıklar meydana gelmiştir. Bu aralıklardan giren yağmursuları, yan yana gelen konik tonozların aralarındaki boşlukları ve oturma sıralarıyla tonozlararasında kalan boşlukları dolduran küçük moloz taşların harcının bozulmasına,dolayısıyla boşluklar oluşmasına, dolgu malzemesinin kaymasına ve üstündeki sıralarıda tekrar kaydırmasına, ayrıca oluşan boşluklarda su birikmesine neden olmaktadır.Biriken bu sular yaz aylarında bile rutubetin devamını sağlamaktadır. Böylece, suyabağlı bozulmalar, tuzlanmalar, taşıyıcı bünyenin zayıflamasına ve diğer statikle ilgili sorunlarlaberaber tonozların yer yer çatlama, kayma ve çökmelerine neden olmaktadır.Ilk iş olarak statik sorunların ne olduğunun anlaşılmasına ve ona göre sağlamlaştırmaişlemlerine, sonra da üst cavea sıralarının düzgün olarak oturtulmasına ve derzlerdensu geçmeyecek şekilde bir izolasyona ihtiyaç vardır.Şu anda üst cavea için bir müdahalede bulunamıyoruz. Bunun bir nedeni bu müdahaledenönce cavea altındaki tonozların stabilitesinin henüz sağlanamarnasıdır. Buiş için kapsamlı bir araştırma yapılması gereklidir. Yapının strüktürel olarak hangi etkileraltında kaldığı ve davranış biçimi uzmanlar tarafından incelenmeli, eğer devameden etkenler varsa, durdurulması için çareler aranmalı ve ondan sonra da strüktüreltakviyelere başlanmalıdır.Bu amaçla bir an önce statik, strüktür, malzeme, zemin mekaniği, deprem konularındauzman kişilerle yerinde bir inceleme sonucu bir sempozyum yapılmasını öneriyoruz.KAZı BULUNTULARININ DEPOLANMASıTüm çalışma alanından toplanan çanak çömlek, kiremit, işlenmiş küçük mermerparçaların ilk ayırımları yapıldıktan sonra tiyatronun dış galerisinde (F) rnekanma depolanmıştır.Ayrıca,sahne binası altındaki 4 No.lu mekana.sahne binasına ait bezemelimermer parçalar, çanak çömlek parçaları, mozaik parçaları depolanmıştır.8ide Tiyatrosu'nun turistik yaşama en kısa sürede katılması isteğinin yarattığıbaskı, bu yapıda onarımın özel niteliğinin zaman zaman göz ardı edilmesine neden olmaktadır.1971 yıl ında tiyatroda ihale yoluyla yapılan onarımda bilimselolmayan biryaklaşımla özgün planı bozulmuştur. Değerli hocamız Prof. Dr. Arif Müfit Mansel, 8idekitabında o yıllarda yapılan onarımı 'tahribat' olarak değerlendirmiştir.Böyle önemli bir yapının onarımı uygulama öncesi ayrıntılı ve çok yönlü çalışmalargerektirir. Bu kapsamda restorasyon kararları; arkeoloji, mühendislik, restorasyon,malzeme bilgisi gibi disiplinlerden seçilecek uzmanlarca tartışıldıktan sonra alınmalıdır.Kazısı hala devam eden bu yapıda nihal onarım kararlarından çok, mevcudukoruma, sağlamlaştırma çalışmalarının yapılmasının daha doğru olacağı kanısındayım.277