KAZı SONUÇLARI - Kültür ve Turizm Bakanlığı

de beraber bulunması, bunların eş zamanlı olarak farklı beğeni ve uygulamalar doğrultusundaüretildiklerini gösterdiği gibi, yeni biçim ve bezemelere sahip yeni kapların yanısıra, eski gelenekte olanların da üretilmeye devam ettirildiğini düşündürmektedir.Üzerlerinde kazıma yöntemle işlenmiş bezemeler içeren taş kaplar, işçiliklerindedaha özenli bir üretim anlayışını yansıttıkları gibi, biçimsel açıdan da zengin bir repertuarsunar (Çizim: 2 a-b, 3). Bezemesiz yalın kaplar grubunda egemen olan biçimlerinde, bazı örneklerde gözlendiği üzere, beze me kapsamına alındığı, ancak daha basitbezekler içerdikleri görülür. Bunların yanı sıra, bezemeli ve biçimsel açıdan özenli işçi­Iiğe sahip kaplar ise daha zengin, karmaşık ve özenli geometrik (Çizim: 2 a-b) ve betimsel(Çizim: 3) bezeme içerir. Söz konusu kaplarda biçim ve bezeme arasındakiuyum dikkat çekicidir. Basık ve yayvan gövdeli olanlarda yatay bezeme kuşaklarınayerverilmiştir (Çizim: 2a). Biçimselolarak daha dik gövdeli olanlarda bütün yüzeyi kapsayacakve dikey alanlandırılmış olarak değerlendirilebilecek bezeme düzeni uygulanmıştır(Çizim: 2b, 3). Bezeme ayrıntılarındada algılandığı üzere, bu durum estetik kaygınınüretimin her aşamasında egemen olduğunu göstermektedir.Anılan kaygılarla üretilmiş vazoların, sayısal çokluk açısından, ilk gr.ubunu basıkgövdeli, şişkin karınlı, hafif dik ağız kenarlı kaplar oluşturur (Çizim: 2a). Onceki grubaoranla, biçimsel açıdan daha özenli işçilikleriyle dikkat çekicidir. Bazı farklı örnekler dışında,beze me ağız kenarı da dahil, gövdenin üst yarısını bütünüyle kapsamaktadır.Ağız kenarı ile gövdenin en şişkin yerinde kabartma olarak verilmiş zikzak örgesiyledoldurulmuş dar kuşatma sınırları arasında yatay alanlandırılmış ana bezeme kuşağı,dik ve sarkık üçgen dizilerinden oluşmaktadır. Bu da estetik kaygının ön planda olduğunugöstermektedir.Geometrik bezemeli kapların ikinci grubunu daha dik gövdeli olanlar oluşturur(Çizim: 2b). Dışbükey gövde kesitleri ile daha derin yapıya sahip olan bu kaplar, kalınlaştırılmışdudakları ve bazılarında yine ağız kenarında yer alan askı delikleriyle özgünbiçimsel özellikler sergiler. Diğerlerinde olduğu gibi, yine kazıma yöntemiyle işlenmişbezemeleri bütünüyle geometrik karaktere sahip olmakla beraber, farklılık bezemeninbütün gövdeyi kuşatmasında yoğunlaşır. Dikey alanlandırılmış kabartma zikzak bantlarlabölünmüş bezeme, merkezde konsantrik dairelerden oluşan bir örge etrafında, içleritaralı karmaşık geometrik alanlardan oluşmaktadır. Girift bir yapı sergilemesine rağmen,kendi içinde uyum gösteren bezerne; özenli ve dikkatli işlenmişliğiyle yetkin birsanat anlayışının temsilcisi durumundadır. Uretimdeki özen, gövdenin düzenlenişindekisimetrik yapı, bezemelerdeki estetik kaygı açısından birebir benzerlikler yansıtmasabile, benzeri anlayışla üretilmiş daha ilkel örnekler Çayönü'nden de biltnrnektedlrt-.Aralarındaki farklılıklar, yöresel beğenilerle açıklanabileceği gibi, Körtik Tepe ürünlerininyetkin bir kültürün ürünleri olduğu biçiminde de yorumlanabilir ki, ikinci değerlendirmedaha doğru görünmektedir.Yalın ve geometrik bezekli taş kapların yanı sıra, az sayıda da olsalar, figürlü örneklerde önemli bulgular arasında yer alır. Bunlar, figür içeren taş vazolar ile biçim olarakbirliktelik içinde olmasalar bile, genelde geniş düz yüzeyli, yaklaşık basık silindirikgövdeli ürünlerden oluşmaktadır. Kırık parçalar halinde ve üzerlerinde özellikleri belirlenemeyenbazı betimler içeren örneklerin yanı sıra, bütün halinde korunmamış olsabile, figürleriyle ayrı bir öneme sahip taş vazo ünik bir yapıt durumundadır. Alt kesimikırık olmakla birlikte, biçim ve bezeme düzenlenişi hakkında yaklaşık bilgi verebilecekbütünlüktedir, Korunabildiği kadarıyla basit ağız kenarlı, kaideye doğru düz inen basıksilindirik gövdesi ve ağız kenarındaki askı delikleriyle söz konusu taş kap, kazıma yöntemleişlenmiş figürleriyle özgün bir doku sergiler (Çizim: 3). Ait olduğu dönem açısındanoldukça gelişkin ve özgün bezemeye sahip kap üzerinde bazı hayvan figürleri yeralır. Tanımlanabilen hayvanlar arasında akrepler, kıskaçlı bir çift duyu ve gövdesinin ikiyanındaki diğer ayakları ile kuyruk bitimindeki kıvrık iğneleriyle, anatomilerine uygun bi-14 Çambel 1974, Fig.14.426