KAZı SONUÇLARI - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Liman alanında yerleşik kısımla ilgili en ilginç buluntu, Salaç tarafından işaretedilen limandaki iskele boyunca ilerleyen, uzun andezit duvarın görkemli bir sur işlevinesahip olduğu anlaşılmasıdır. Surun kuzey kesimindeki kamusal alanın tiyatroya bakankısmını sınırladığı, güneye doğru bir dik açı çizerek kıvrıldıktan sonra, yine limanalanını kentin geri kalan kısmından ayırdığı qörülrnüştür. 2001 yılı kazısı, duvarın 1.0.ıV. yüzyılın son çeyreğine ait zamandizinsel saptamaları doğrulamıştır. Yamaçtan denizedoğru inen taş kaplama ve tiyatroya doğru ilerleyen bir diğer..yol ile anıtsal bir kapıdakesiıen yolun bahse konu surla ilişkisi gözlemlenebilmiştir. Ote yandan, duvardabatıya dogru açılan, yine arabaların geçmesine elverişli, yaklaşık üç metre genişliğindebir diğer kapı, mutlaka deniz kenarındaki bir yol ve kare biçimli temele sahip (heeren?)ile yapının, yan taraflarında yarım sütunlu, koyu ve açık gri, beyaz renkli mermerbasamaklı girişi ile alakalıydı.Diğer yandan, Anadolu yarımadasında bilinenlerin en büyüklerinden biri olduğuanlaşılan tiyatroya ait sahne yapısı, orkestra ve caveanın bir kısmı gün ışığına çıkarılmıştır.Tiyatro, birincisi Hellenistik, diğer ikisi de Roma'nın Imparatorluk Devresi olmaküzere üç yapım dönemi geçirdiğini ortaya koymaktadır.En son yapım dönemine ait ele geçirilen feston ve silen maskeleriyle süslü taştanbir frize ait fragmanlardan başka, caveay i sınırlayan zarif bir parapete ait kısımlarele geçirilmiştir. Ayrıca, yeniden kullanım malzemesiolan mermerlerden birinde görülen,Kyme yöneticilerinin Bergamalı Pietero'ya yazdıkları mektup ve karşılık olarak dayardım teklif eden yanıtı son derece önemli tarihi bir belge niteliğindedir.Tiyatro alanının güneyinde geçen yıl bulunan "stilobat" duvarda bir başka sondajdaha açıldı. Rölöveler sonunda 30 metreyi geçen uzunluğu nedeni ile bu "stilobat"duvarın büyük bir yapıya ait olması gerektiği ortaya çıktı, bu yapı bir revak da olabilir.Yapının tam kronolojisi henüz kesinlik kazanmamışsa da Helenistik Dönem içindearaştı rı lacaktı r.Prag Üniversitesi mensupları, kuzey tepesindeki kutsal alanda tanrıça isis'e aitbir küçük tapınağa rastlamışlardı. Ayrıca, kare biçimli iki kutsal alan ve Klasik çağa aitbir yol bulunmuştu. Bu kısımda, yağ kandilleri, heykelcikler ve bol miktarda para ele geçirilmiş,Klasik Döneme ait bir duvarda yeniden kullanım malzemesi olarak yararlanılanbir Aiolis sütun başlığının bulunmasıyla Geç Arkaik Dönemin bir aşamasına rastlanmıştır.Kıymetli bir taş ve bir yazıt üzerinde okunanlar, yapının Ls. ii. ve iii. yüzyıl arasındakitarihlendirmeyi teyit eder mahiyettedir.Bunun biraz güneyinde Çekoslovakların bir kazısı sırasında (1925) bir yolunmevcudiyetine rastlanmıştır (agora için mi?), bu yol Türk arkeologların kazılarında(1979) genişletilmiş ve Geç Roma Dönemi yapıları bulunmuştu. Şimdilerde yapılan kazıve incelemeler ise hatırı sayılır yoğunlukta bir Helenistik çağ mevcudiyetinin üzerinekurulu diğer Geç Roma yapılarının bulunduğu teyit etmektedir.Güney tepesinde, içinde günlük yaşantıda kullanılan malzemelerle dolu bir sarnıçbulunan Hellenistik Devri mahallesinde son yıllarda sürdürülen incelemelerden, antikkentin bu kesiminde sürekli yaşandığı anlaşılmaktadır. Nitekim, Geç Roma Dönemineait konulardan oluşan yapı bütünü oldukça ilginç bir buluntudur.Ayrıca kentin kuzey ve güneyinde diğer ilginç kalıntılara rastlanmıştır. Kuzeydekitepeciklerden birinde, muntazam blok taşlarla inşa edilmiş, ojival kemer girişli ve üstüuzun blok taşlarla örtülü tümülüs tipi bir mezar bulunmuştur. Çok daha eski örneklerihatırlatan mezar boş olarak bulunmuştur. Anlaşıldığı kadarıyla, olasılıkla zengin mücevherlerdenoluşan ölü hediyeleri mezarın tavanında açılan büyük bir delikten içine girilerekçalınmıştır.Güneyde, nehrin ötesinde, günümüzde büyük bir çimento fabrikasınca işgal edilenyerde, Neolitik Evrenin başlarına tekabül eden bir tarih öncesi yerleşme merkezinerastlanmıştır. Doğudaki diğer yerleşmelerle bağlantıları ve zamandizinsel açıdan oldukçailginç bir buluntuyu teşkil etmektedir (Ege'nin bu bölgesindeki en eskisi olanadır).486