KAZı SONUÇLARI - Kültür ve Turizm Bakanlığı

AioLis KYME'SiNDE YiRMi YıLDıR SÜRDÜRÜLENiTALYAN ARKEOLOJiK KAZı VE ARAŞTIRMALARISebastiana LAGONA *Ege'nin Protoarkaik Çağdaki en eski Hellen kolonisi ve en büyük liman kenti olanKyme, binsekizyüzlü yıllarda incelenen Troia, Efes, Milet gibi Anadolu yarımadası kentlerindenolmakla birlikte, arkeolojik buluntuların bir dizi insanı nedenlerle derhal yayınlanamamasındandolayı, adı günümüzde bilimsel çevrelere daha geç girmiş bulunmaktadır.Catania Üniversitesi arkeoloji heyetinin sürdürdüğü yirmi yıllık kazı ve araştırmalarınsonunda. gelenek ve anıtlarla zengin büyük bir kent (Kyme) gün ışığına çıkarılmıştır.Kentin 1.0.1. binyıldan itibaren (1.0. ıX-Vııı yüzyıl), edebl kaynakların olduğu kadar(Esiodo), arkeolojik kalıntıların gösterdiği gibi, Ege'nin belli başlı pazarlarıyla yoğunticarı ilişkileri mevcuttur..Batıdaki ilk kolonilerin kurulmasında başrolü olan Kalkides kolonileriyle birliktekent, ıtalya yarımadasından Campania bölgesinde Cuma (=Kyme)'nın anavatanıdır.Anadolu'nun güney sahilinde, "Lesbos ile birlikte" Side'nin de arasında bulunduğu yaklaşık30 kadar kentin (Strabon) kurucusudur.Mükemmel bir liman kenti olan Kyme'nin refah içindeki yılları tüm Arkaik Çağıkapsamıştır. Pers savaşlarının karanlık döneminden sonra Apollo Tapınağına bir şamdanarmağan eden Büyük ıskender zamanında tekrar parlamıştır.Roma'nın imparatorluk evresinin ilk yarısında, öncesi kadar zengin olmasa dayine önemli konumunu muhafaza etmesine rağmen, Romalılar tarafından daha güneydeinşa edilen Efes'in yavaş yavaş gelişmesi, Kyme limanının terkedilmeye başlamasıanlamına gelmiştir.Daima liman alanı etrafında geliştiği anlaşılan kent yaşamının, Orta Çağın geçdönemlerine değin devam ettiği görülmektedir.Binsekizyüzlüyıllarda ilk kez incelenmesine başlanan kent (Baltazzi, Heinach),1925 (Salaç) kazıları ile önemini belli etmeye başlamıştır. 1982 yılından itibaren, ıtalyanarkeolojik heyetince, sistemli bir şekilde sürdürülen kazılarla araştırmalara devamedilmektedir.Kazıların ilk zamanlarında, Aiolis bölgesine ait bu kentin daha temellerinin atılmasındanitibaren ayrıcalıklı bir konuma sahip olduğu anlaşılmaya başlamıştır. Sonbeş yıllık çalışma sırasında araştırmaların liman, tiyatro, kuzey tepesi, merkez kısmı,güney tepesinin yerleşme alanlarında sürdürülmesiyle ve açılan yeni çukurlar sayesindebulunan Roma hamamı, sözde sütunlu yol, liman mahallindeki portik gibi yapılarlaKyme'nin Akdeniz bünyesindeki önemli rolü daha iyi kanıtlanmıştır.Sebastiana lAGONA, Universita di Catania lstıtuto di Archeologia Via A di Sangiuliano 262 95124 Catania/iTAlYA.Not: Kyme kazıları 2001 yılı kampanyası 10 Ağustos-1O Ekim tarihlerinde yapıldı. Çalışmalara Diyarbakır ArkeolojiMüzesi arkeologlarından Sayın Nevin Soyukaya Bakanlık temsilcisi olarak katıldı.485