KAZı SONUÇLARI - Kültür ve Turizm Bakanlığı

lunan metinler, M.Ö. 11. yüzyıla kadar yoğun bir Asur etkisini göstermektedir. Asur hakimiyetiKırık Obelisk'teki metne göre büyük bir ihtimalle Ararrtl kavimlerle olan savaşlarnedeniyle sona ermıştır-. Uçtepe'de (eski adıyla Kurkh) bulunan ünlü yazılı stelden,ancak ii. Assurnasirpal'in yaklaşık M.O. 882'de Asur hakimiyetini yeniden Dicle'ye kadargetirebildiğini ve Tushan şehrini yeniden kurduğunu öğrenmekteyiz 5 . Asur kralı bölgeninNairi ülkelerinden biri olduğunu bildirmektedir. Dolayısıyla, Yukarı Dicle bölgesinin,Assurbelkala ve ii. Assurnasirpal dönemleri arasında, yaklaşık olarak 150-180 senelikbir süre için, Asur hakimiyetinde bulunmadığı anlaşılmıştır. Giricano ve bölgedekidiğer buluntu yerlerinde Orta ve Geç Asur Dönemi tabakaları arasında kalan arkeolojiktabakalarda bulunan yivli seramikler bu boşluğu doldurrnaktadırö. Büyük bir ihtimalle,OrtaAsur hakimiyeti Arami kavimleri tarafından yıkılmış olmasına rağmen, kuzeydengelen, yivli seramikleri getiren halk bu boşluğu doldurup verimli Dicle ovasına gelmişolmalıdır. Hem tarihsel hem de coğrafi sebeplerden, daha önce düşünülen Mu_kilersöz konusu olmasa da/, yivli seramiğin bulunduğu bölge genelolarak Nairi ülkelerinebenzer bir bölgeyi kapsarnaktadıre. Nairi ülkeleri, birbirine çok sıkı bağımlı olmayanbirçok etnik gruptan oluşan bir kavim olduğundan, Dicle bölgesinde bulunan yivliseramiklerin belli bir gruba bağlanması imkansızdır.Orta Asur Dönemiilk iki yılın kazılarında çalışmalar höyüğün üst tarafında yoğunlaşmış, hem 01hem de 06 açmasında Erken Demir Ça~ı tabakasının hemen altında Orta Asur Dönemineait bir yerleşim tespit edilmiştir. Yogun tahribat ve açılan alanların büyüklüğü nedeniyleşimdiye kadar tam bir bina kazılamamıştır. Ancak bu dönem yapılaşmasınıntaştemelsiz, düzenli kerpiç binalardan oluştuğu anlaşılmaktadır. Orta Asur Dönemine ait01 açmasında en azından 4,06 açmasında birbirini takip eden 2 ya da 3 mimarı tabakatespit edilmiştir. Dolayısıyla, bu yerleşimin uzun bir süre kullanıldığı anlaşılmıştır.Her iki açmada kazılan alanlarda, mimarınin ve dolayısıyla söz konusu bölgeninişlevinin sıkça değiştiği anlaşılmıştır. Höyüğün kuzey tarafı, bu dönemin en geç tabakasınaait olan çukurlardan anlaşıldığı gibi bir çöplük olarak kullanılmış olmalıdır. 01açmasında Orta Asur Döneminin ikinci tabakasında ise açık renk sıvanmış mekan içive duvarın diğer tarafında kalan açık alan işlevselolarak ayırt edilmiştir (Çizim: 3).Odanın içi temiz tutulmuş, dışında ise birçok ocak yeri, küllü alanlar, çukur, düzensiztaş sıraları bulunmuştur. Bu buluntular bu alanda aralarında metalurjinin de bulunduğuçeşitli faaliyetlerin gerçekleştirildiğine işaret etmektedir.Yalnızca geç dönem mezarları değil, Orta Asur Döneminin daha geç oyulmuşolan çöp çukurları da yoğun tahribata sebep olmuştur. Bunlardan en büyük olan 01:53çukuru, Orta Tunç Çağı tabakalarına kadar derinleştirilmiştir(Çizim: 3). Söz konusu çukur,oval-dikdörtgen bir şekle sahip olup yapısı ve büyüklüğüyle Kuzey Mezopotamya'nındiğer yerleşimlerindegörülen çukurlarla benzerlik sergilemektedir. Stratigrafik nedenlerdenbu çukurun Orta Asur Döneminin en son tabakasına ait olduğu anlaşılmıştır.2000 yılı kazılarının başında bu çukurun kuzey kenarında, kırık parçalar halindetam bir kap içinde 15 adet çivi yazılı tabıet bulunmuştur. Tabletlerin i~inde bulunduğukabın ağzı, bir başka kabın dip parçasıyla kapatılmış, bu da kabın bogaz kısmında birmiktar kille tutulan bir kumaş parçasıyla sıkıştırılmıştır. Açığa çıktıklarında pişirilmediklerianlaşılan tabletler, Diyarbakır Kız Olgunlaşma Enstitüsü'ne ait seramik fırınında pi-4 Roaf, Schachner (Baskıda).5 Yukarı Dicle Havzasında Nairi ülkelerinin yayılımı için: Grayson 1991, 261, A.0.101.19 92-69; Tushan'ın yeniden kurulmasıve Subria'dan kaçan Asurlularınyeniden yerleşimi için: Grayson 1991, 202 A.0.101.1 ii 3-9, 242-3, A.O.101.17ii 6-28; genelolarak Radner, Schachner 2001,757-761; Roaf, Schachner baskıda.6 Köroğlu 1998, 72-74, 8 Res.1.7 Summers 1994, 245-247.8 Nairi ülkeleri: Salvini 1998, 87-91; Yivli seramiğin yayılışı: Roaf, Schachner baskıda.448