Rregullimi i Kopshteve

mirëmbajtja dhe kujdesi mbas mbjelljes, i
cili qëndron në marrjen e një seri masash
agroteknike që kanë të bëjnë me
shkrifërimin e tokës dhe plehërimin e saj,
me vaditjen, krasitjen etj.
a. Punimi dhe shkrifërimi i tokës. Drurëve
dhe shkurreve të porsambjella, 3 herë në vit
(në pranverë, në verë dhe në vjeshtë), duhet
t’u bëhet punimi dhe shkrifërimi i tokës
përreth trungut. Ky punim zakonisht kryhet
me bel ose me shat, dhe është i nevojshëm
sidomos vitin e parë mbas mbjelljes.
Punimi dhe shkrifërimi i tokës në pranverë
bëhet jo më shumë se 10 cm, thellësi, me
qëllim që të mënjanohet tharja e shpejt e
tokës dhe dëmtimi i rrënjëve të fidanit.
Duhet që ky proces të kryhet mbasi të kenë
kaluar ngricat e pranverës. Me punimin e
shkrifërimin e tokës pastrohen njëkohësisht
edhe barërat e këqija, të cilat e varfërojnë
tokën dhe i marrin asaj lagështirën dhe
lëndët ushqyese.
Gjatë verës ky proces bëhet për të ruajtur
lagështirën e tokës duke mos lejuar që ajo të
formojë kore,kurse gjatë vjeshtës ky punim
kryhet në thellësi më të madhe me qëllim që
gjatë gërmimit të tokës të prishen larvat ose
vezët e insekteve që janë strehuar gjatë
dimrit, dhe që janë shumë të dëmshme për
bimët.
b) Plehërimi. Dihet se varfërimi i tokës me
lëndë ushqyese ngadalëson rritjen dhe
zhvillimin normal të drurëve e shkurreve të
porsambjella. Prandaj për të plotësuar këtë
lëndë ushqyese, është e nevojshme të kryhet
plehërimi sistematik i saj, i cili duhet bërë
Rregullimi i Kopshteve
105
sidomos për drurët dhe shkurret e mbjella
gjatë rrugëve e bulevardeve, mbasi këta,
lëndët ushqyese i marrin nga një hapësirë
shumë e kufizuar (brendapërbrenda gropës).
Si plehra më të mira konsiderohen plehrat
organike (pleh stalle, kompost, miell
kockash etj), të cilat jo vetëm pasurojnë
tokën me lëndë ushqimore, por përmirësojnë
edhe strukturën e saj fizike. Plehërimi i
tokës me këto plehra duhet të bëhet gjatë
vjeshtës ose pranverës, por mund të bëhet
edhe gjatë kohës së vegjetacionit. Në 1 m2
sipërfaqe toke zakonisht parashikohet për t’u
hedhur 6-8 kg, pleh organik, i cili përzihet
me tokën nëpërmjet punimit të saj në thellësi
deri 10-15 cm.
Plehrat minerale si nitrate, superfosfate,
sulfat, etj, zakonisht përdoren të përziera.
Kështu p.sh. në 1 m2 sipërfaqe toke,
parashikohet për t’u hedhur një përzierje
plehu që përbehet nga 30-35 gr. sulfat
amoni, 30-60 gr. superfosfat dhe 30-35 gr.
kripëra potasike.
Përzierja me plehra minerale mund t’i hidhet
tokës edhe në formë solucioni të tretur në
ujë, por duke qenë se kjo nuk është
ekonomike, përdoret vetëm për plehërimin e
drurëve dhe shkurreve të veçuara me vlera të
mëdha dekorative ose që mbahen në vazo.
c. Vaditja. Gjatë vitit të parë e sidomos në
periudhën e transpiracionit të madh (në ditët
e nxehta të verës) rrënjët e fidanëve të
drurëve e shkurreve të porsambjella nuk
kanë mundësi të mjaftueshme uji. Pikërisht
për këtë është e nevojshme që ato të vaditen