Rregullimi i Kopshteve
Rregullimi i Kopshteve
Rregullimi i Kopshteve
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
“Natyralizimi” i bulboreve.<br />
Me termin “egërsim” ose natyralizim duhet<br />
të përdoret vetëm për futjen e bimëve me<br />
origjinë hortikale në habitatin origjinal ose<br />
në një habitat të ri ku duhet të lihen të<br />
pashqetësuara dhe në të cilin kuptohet jo<br />
vetëm mbijetesa e tyre në vite, por edhe<br />
rritja dhe shumimi i tyre në koloni. Praktika<br />
e vetme e kultivimit në kopshte pa nxjerrë<br />
bulbat, rizomat, tuberët ose rrënjët tuberiale,<br />
nuk mund të quhet natyralizim. Kjo<br />
përshtatje është vetëm një teknikë për<br />
kopshtari me shume bulbe që bëhet e mund<br />
nga aftësia e këtyre bimëve për të mbijetuar<br />
në periudha të vështira klimaterike<br />
nëpërmjet organit letargjik.<br />
Padyshim që jo të gjitha bulboret në treg<br />
janë të afta dhe tu adoptuar për këtë qëllim.<br />
Nuk janë veçse hibride të llojeve origjinale<br />
të tulipanëve, por megjithatë ato në<br />
përudhën e dimrit nuk dëmtohen. Si specie<br />
të tilla mund të përmendim llojet si<br />
Anemone, Erythronium, Fritillaria,<br />
Lachenalia, Lilium, Techophilaea, Zantedeschia.<br />
Të shumta janë edhe speciet dhe<br />
kultivarët bulboze me lulëzim veror që nuk<br />
mund të lihen në shtretërit e parqeve gjatë<br />
dimrit. Ato vijnë nga kushte klimatike të<br />
ndryshme nga vendet ku mbillen dhe duhet<br />
patjetër të mbrohen dhe përkujdesën gjatë<br />
periudhës së letargjisë.<br />
Për të vendosur cilat bulbeza mund të lihen<br />
të pashqetësuara për disa vjet nën tokë, ose<br />
në kontenitorë është e nevojshme të kemi<br />
njohuritë e nevojshme. Egërsimi i vërtetë<br />
ose natyralizimi siç edhe përcaktuam më<br />
sipër janë të mundshme sidomos në speciet<br />
<strong>Rregullimi</strong> i <strong>Kopshteve</strong><br />
143<br />
dhe varietetet me lulëzim pranveror. Klima<br />
mesdhetare e pjesës më të madhe të territorit<br />
lejon natyralizimin e specieve bulbore nga<br />
Azia e vogël, ose jug-perëndimi i Amerikës<br />
qendrore, të disa zonave të Amerikës Jugore<br />
etj. Llojet e lulëzimit veror të aftë për<br />
natyralizim janë më pak të gatshme sepse<br />
shumica e kanë origjinën nga zona klimatike<br />
të ndryshme.<br />
Nuk është e mundur të vendosim saktësisht<br />
pa njohur çdo detaj të kushteve<br />
pedoklimatike të zonës së destinuar, se cilat<br />
bulbore janë më të përshtatshme. Me<br />
përjashtim të rasteve të rifutje së bulboreve<br />
në zonën e tyre të origjinës, është e<br />
nevojshme të kryhen prova adoptimi me sasi<br />
të vogla bulbesh për një periudhë të paktën<br />
dy vjeçare në atë zonë.<br />
Ndër bulboret pranverore ka shumë lloje të<br />
përshtatura mirë për klimën e Italisë,<br />
Francës dhe pjesës më të madhe të Evropës.<br />
Shumica e kanë prejardhjen nga zona<br />
tropikale dhe subtropikale dhe kanë nevojë<br />
për shumë kujdes. Mund të ketë sukses<br />
natyralizimi i varieteteve të Anemone<br />
coronaria në fushë.<br />
Në zona pyjore me shumë lagështi mund të<br />
tentohet natyralizimi i specieve të llojit<br />
Arisaema. Në vevanti është shumë me<br />
interes futja e species Arum dhe Asarum që<br />
duan hije.<br />
Në zona të thata me kushte pedoklimatike të<br />
ngjashme me të Kalifornisë është e mundur<br />
natyralizimi i specieve dhe varieteteve<br />
Brodiaea dhe Triteleia. Këto bimë janë