Rregullimi i Kopshteve
Rregullimi i Kopshteve
Rregullimi i Kopshteve
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nyja konsistonte në një hapësirë pak a<br />
shumë të gjërë, në qiell të hapur dmth të<br />
pambuluar, e rrethuar nga portikë, gjithmonë<br />
të ndërtuara në forma të rregullt dhe të<br />
mbyllur. Në formën e saj kuadratike gjenden<br />
shumë simbole që e kthenin këtë vend për<br />
meditim dhe qetësim, duke sjellë në një farë<br />
mënyre parajsën në tokë. Në qendër është<br />
simboli i Zotit që është një pus që<br />
simbolizon burimin e jetës, uji që rrjedh në<br />
kanale të vegjël është uji i jetës në mënyrë<br />
simbolike, në të cilin duhet të lahesh për të<br />
hyrë në parajsë. Në këtë epokë raporti Zot –<br />
njeri ishte një domosdoshmëri e madhe dhe<br />
shoqërohej me një mbyllje të natyrës në<br />
bukurinë ë saj dhe me frikën për atë që është<br />
e mbinatyrshme. Kjo mënyrë e konceptimit<br />
të jetës ishte e mishëruar edhe në artin e<br />
ndërtimit te parqeve dhe kopshteve.<br />
Shumë nga këto vende me kalimin e kohës e<br />
humbën origjinalitetin e tyre dhe sistemin<br />
kuadratik fillestar dhe bimësia me kalimin e<br />
kohës u zëvendësua me pllaka guri sipas<br />
përdorimit që do te kishte ambienti.<br />
Megjithatë është akoma tërheqja e tyre.<br />
Në shtepitë e kësaj periudhe sidomos në<br />
zonat pas shtëpive, kishin filluar të<br />
ndërtoheshin kopshte për qëllime të<br />
ndryshme kultivimi, me forma kuadratike të<br />
rregullta, me bimë aromatike, bimë për<br />
konsum të përditshëm, vreshta dhe fruta.<br />
Janë kopshte të limituar nga një mur<br />
rrethues duke krijuar një vend perfekt të<br />
mbyllur (hortus conclusus) ku çdo gjë ishte<br />
natyrale.<br />
Nga kopshtet e mesjetës që ishin të<br />
ndërtuara në brendësi të kështjellave,<br />
manastireve apo shtëpive vetjake, kanë<br />
ngelur vetëm disa dëshmi të shkruara, ose<br />
tablove të piktorëve të famshëm siç është<br />
psh ajo e shek 15.<br />
14. Parqet dhe kopshtet arabo-marokene<br />
dhe nomade.<br />
Në 831 Pas Krishtit, një nga qytete që u<br />
pushtua dhe u kthye në një qytet arab ishte<br />
edhe Palermo. Arabët nga dëshira e madhe e<br />
zbukuruan me lulishte dhe parqe dhe<br />
mrekulli të tjera. Kur në vitin 1702 u<br />
pushtua nga Nomadët, kultura arabe u<br />
kultivua edhe më tej. Bukuritë e kësaj epoke<br />
kanë mbërritur deri më sot sidomos<br />
nëpërmjet arkitekturës. Nga parqet dhe<br />
kopshtet arabo-nomade nuk ka mbijetuar<br />
asgjë por ka edhe të ngjashme me to në<br />
rajonin e Mesdheut, që u islamizuan në atë<br />
periudhë. Ishin të rrethuara me mure të larta,<br />
të përshkuara nga kanale guri ku rridhte ujë<br />
që mbushte vaskat, shatërvanët dhe liqenet<br />
me peshq, që ujiste lulet. Mungonin llojet e<br />
luleve por kishte shumë palma dhe pemë<br />
frutore.<br />
Këto lloj oborresh të zbukuruara shërbenin<br />
për të kënaqur njerëzit e tyre në 5 drejtime:<br />
pamja me lule shume ngjyrëshe, linjat e tyre<br />
të rregullta, aromën e tyre intensive në çdo<br />
stinë, shijimin e frutave të shijshme, dhe<br />
dëgjimin e gurgullimës së ujit që rridhte<br />
papushim. Popujt arabë të mësuar me<br />
vështirësitë e shumta në shkretëtirë, kanë<br />
shumë dëshirë për ujë dhe vegjetacion të<br />
shumtë.<br />
15. Parqet e katërqintës<br />
Në projektimin dhe realizimin e tyre u<br />
reflektuan ndryshimet e mëdha kulturore që
Change language