Rregullimi i Kopshteve
Rregullimi i Kopshteve
Rregullimi i Kopshteve
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
trungu 11,42 metra. Më i vjetri është Pinus<br />
longaeva që ka 4700 vjet.<br />
Gjethet.<br />
Gjethet e shumicës së konifereve janë të<br />
gjata dhe të holla, spinoze, por disa kanë<br />
edhe forma të sheshta dhe trekëndore. Disa<br />
sidomos ato të familjeve Araucariaceae e<br />
Podocarpaceae kanë gjethe të gjera. Në<br />
shumicën e rasteve gjethet janë të vendosura<br />
në spirale përveç atyre të familjes<br />
Cupressaceae dhe një lloj Podocarpaceae<br />
(Nageia), ku janë të vendosura në rrathë me<br />
3-4 gjethe. Në shumë specie me gjethe të<br />
vendosura n spirale baza e gjethes është e<br />
rrotulluar për të prezantuar gjethet në një<br />
plan të vetëm horizontal në mënyrë që të<br />
maksimizojnë thithjen e dritës diellore.<br />
Gojëzat e gjetheve janë në linja mbi gjethe<br />
dhe mund të hapen ose të mbyllen nëse është<br />
ftohtë ose shumë vapë. Gjethet janë me<br />
ngjyrë të gjelbër të errët për të thithur në<br />
maksimum energjinë diellore. Koniferet e<br />
zonave të ngrohta me shumë rrezatim diellor<br />
si psh (Pinus brutia), shpesh kanë gjethe me<br />
ngjyrë të gjelbër të shkëlqyer, ndërsa të tjera<br />
si psh (Picea pungens) kanë një mbulesë hiri<br />
që të reflektojnë ngjyrën ultravioletë. Në<br />
pjesën më të madhe të konifereve ato janë<br />
gjithmonë të gjelbra dhe gjethet mund të<br />
qëndrojnë shumë vite në bimë por tre lloje;<br />
Larix, Taxodium e Metasequoia i humbin<br />
gjethet në vjeshtë duke qëndruar të zbuluara<br />
gjatë dimrit. Në disa lloje gjethet rinore janë<br />
të ndryshme nga ato kur bima është e rritur.<br />
Riprodhimi.<br />
Koniferet zakonisht janë bimë monoike, por<br />
disa janë sottodioike ose dioike. Farat e<br />
<strong>Rregullimi</strong> i <strong>Kopshteve</strong><br />
155<br />
konifereve zhvillohen në një qese të<br />
mbrojtur që quhet strobilo. Strobilet duan<br />
nga katër muaj deri në tre vjet për të arritur<br />
pjekurinë dhe janë 2mm deri 600 mm të<br />
gjatë.<br />
Në disa raste si tek lloji Cedrus e Abies,<br />
qesja disintegrohet, në disa të tjerë hapet e<br />
në disa raste hapet vetëm për të lëshuar<br />
farat. Qeset mashkullore kanë disa struktura<br />
që quhen mikrosporange që prodhojnë një<br />
polen të verdhë. Ai lëshohet dhe<br />
transportohet nga era drejt koneve femërore.<br />
Granulat e polenit të pinofiteve aktuale<br />
prodhojnë tuba si të angiospermave. Kur<br />
poleni arrin atë femëror, e fekondon. Aty<br />
zhvillohet një embrion e që jep një farë<br />
bime. Pasi fara bie në tokë dhe nëse kushtet<br />
janë të favorshme formohet një bimë e re.<br />
Karakteristika të tjera.<br />
Megjithëse numri i specieve është i vogël<br />
koniferet janë me shumë rëndësi ekologjike;<br />
janë bimë që dominojnë në zona të gjera<br />
sidomos pyjet borealë në hemisferën<br />
qendrore, por edhe në klima malore të<br />
zonave meridionale. Shumë konifere<br />
prodhojnë rrëshira aromatike që i përdorin<br />
për tu mbrojtur nga insektet dhe kërpudhat.