Rregullimi i Kopshteve

e veçanërisht me bimësinë ë lartë
dekorative. Kështu një skulpturë do të duket
më qartë dhe më ë detajuar kur vendoset
përpara një grupi drurësh.
Elementët arkitektonikë,veprat skulpturore
elementët dekorativë përmirësojnë pamjen e
përgjithshme të parqeve e lulishteve sepse
pa to sipërfaqet gjelbra do të dukeshin
boshe, pothuaj të njëllojta dhe nuk do të
ngjallnin kënaqësinë e duhur tek
frekuentuesit.
2.5. Sipërfaqet dhe efektet ujore në
sipërfaqet e gjelbra.
Në sipërfaqet dhe efektet ujore bëjnë pjesë
banesat dhe pasqyrat ujore, liqenet lumenjtë,
kanale shatërvanë, çezmat etj të cilat kanë
një rëndësi të madhe për sipërfaqet e
gjelbra,jo vetëm si elementë mikroklimatike
por edhe si motive të cilat e pasqyrojnë dhe
pasurojnë edhe më shumë peizazhin e
parqeve dhe lulishteve. Ato mund të jenë të
krijuara nga natyra ose dora e njeriut, të
kompozuara në forma natyrore dhe në forma
gjeometrike.
Sipërfaqet dhe efektet ujore ne stilet
gjeometrike shërbejnë ose si fillimi
kompozimit të një aksi rrugor ose si fundi
i tij. Këtu bëjnë pjesë, fontanet, shatërve,
pasqyrat ujore, kaskadat, kanalet, puset
etj.
1- Shatervani, është efekt ujor me përdorim
të gjerë në sipërfaqet e gjelbra të stilit
gjeometrik. Përbëhet nga dy elementë:
baseni ujor dhe motivi skulpturor
dekorativ i cili shërben si burim i
Rregullimi i Kopshteve
46
hedhjes së ujit. Shatervanet janë: katrore,
rrethore ose të kombinuara. Shpesh në
kompozimet e tyre merr pjesë edhe
elementi i tretë tapeti i barit ose lulet.
Shatërvani është efekt ujor më i
përdorshëëm. Vendet më të mira për tu
vendosur janë parqet dh lulishtet. Edhe në
rastin kur shatervani vendoset mbi shtresat e
ngurta të shesheve prej pllakash asfalti
etj,krijimi i një gjelbërimi me bar dekorativ
dhe me lule përreth tij e plotëson,
harmonizon dhe e gjallëron më shumë
efektin e tij.
Madhësia e tij varet nga madhësia e vendit
ku është vendosur dhe sipërfaqes së gjelbër.
Për kursimin e ujit (kur është i pijshëm)
shatërvanët bëhen më qarkullim të të njëjtit
ujë duke shfrytëzuar për këtë fuqinë
motorike të elektropompave. Rëndësi duhet
tu jepet formimit të peizazhit përreth tyre.
Rreth mund të krijohen gjelbërim me kurora
vajtuese drurësh dekorativ si psh shelg
vajtues, mështekne, veri, rrap, etj. Në plan të
parë e pisha, bredha gështenjë etj në plan të
fundit.
2- Pasqyra ujore përfaqëson sipërfaqe
ujore më të mëdha që shërbejnë për
pasqyrimin e ambientit që i rrethon.
Këto zakonisht nuk pasqyrohen me
vepra arti, fontane e ujë në lëvizje,
prandaj edhe veprimi i tyre dinamik
është horizontal dhe jo vertikal.
3- Çezma nga elementë arkitektonikë më të
përdorshëm në sipërfaqet e gjelbra. Ajo
mund të ndërtohet prej guri të gdhendur,
prej granili, betoni, druri etj. Ajo mund
të jetë e thjeshtë kur shërben vetëm për