20.06.2013 Views

Rregullimi i Kopshteve

Rregullimi i Kopshteve

Rregullimi i Kopshteve

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

të shkriftë e të pasura me humus, toka<br />

plugohet mirë, plehërohet me plehra<br />

organike e potasike. Afati i mbjelljes<br />

varet nga qëllimi i përdorimit,koha e<br />

lulëzimit etj. Mbjellja bëhet në rreshta<br />

15 cm larg njëri tjetrit 5-6 cm thellësi<br />

dhe ujiten menjëherë pas mbjelljes.<br />

Zymbyli (hyacinthus sp); të gjithë llojet<br />

e zymbylit të sotëm e kanë origjinën nga<br />

specia e egër Hyacinthus orientalis, është<br />

bimë që kultivohet në të gjitha zonat e<br />

Mesdheut deri në 1000-1500 metra mbi<br />

nivelin e detit. Zymbyli pëlqen toka me<br />

ndricim të mirë,të mbrojtura nga ererat e<br />

forta. Plehërimi bëhet me potas ose sillet<br />

e tjera. Mbjellja bëhet në nëntor dhe në<br />

periudhën me ngrica mbulohet me<br />

gjethe. Rreshtat janë 20-30 cm larg,<br />

ndërsa bimët 10-15 cm larg.<br />

Bimët bulbore<br />

Në të vërtetë fjala më ë mirë dhe më e<br />

përshtatshme për tu përdorur është Geofites.<br />

Në fakt bimët me karakteristika të ngjashme<br />

që I përfshijmë në fjalën bulboze janë bulba<br />

por edhe tubere, rizoma, etj. Geofitet sjanë<br />

bimë me organe nëntokësore që shërbejnë<br />

për të garantuar në periudha të caktuara<br />

mbijetesën e bimës sidomos në periudhat e<br />

vështira klimaterike dhe të ushqimit. Në<br />

organet nëntokësore janë të grumbulluara<br />

lëndë ushqyese rezervë që ndihmojnë në<br />

zhvillimin e sythave derisa ata bëhen të aftë<br />

të mbijetojnë ose derisa kushtet e shqimit<br />

janë optimale. Bulbi që mund të ketë forma<br />

të ndryshme spirale si tek Narcisi, ose te<br />

rrumbullakëta si giacinto I cili mbledh të<br />

gjitha pjesët e bimës.<br />

<strong>Rregullimi</strong> i <strong>Kopshteve</strong><br />

140<br />

Bulbi ose tuberi është i përbërë nga rrathë<br />

nga ku pjesa e sipërme zhvillon gjethet dhe<br />

degët e pjesa e poshtme formon rrënjët.<br />

Gjethet quhen edhe katafile. Katafilet e<br />

jashtëm që janë më të fortë mbështjellin ata<br />

që janë më mishtorë. Në qendër të bulbit<br />

ndodhet sythi apikal i mbrojtur nga këto<br />

mbështjella si psh tek narcisi, tulipani,<br />

crinum, amarillis etj. Bulbat mund të jenë<br />

edhe të hapur si tek zambaku.<br />

Tuberi rrjedh nga transformimi i një pjese të<br />

rrënjës e cila fryhet dhe shërben për<br />

magazinimin e lëndëve ushqyese. Patatja<br />

është bima klasike që mund të merret si<br />

shembull por edhe bimët ornamentale janë të<br />

tilla si begonja tuberoze etj. Përmbajtja e<br />

tuberëve është e ndryshme nga ajo e<br />

bulbave. Ata kanë më shumë karbohidrate<br />

dhe janë të pajisur me shumë sytha nga të<br />

cilët dalin rrënjë dhe gjethe.<br />

Rizoma është edhe kjo një lloj modifikimi<br />

që shpesh ndodhte pak centimetra nën tokë<br />

më e gjatë dhe më e shtirë sesa tuberi. Nga<br />

ajo dalin rrënjët drejt fundit dhe sythat<br />

gjethorë drejt lartësisë. Irisi, Calla dhe Cann<br />

florifera kanë rizoma si shumë nga bimët<br />

ujore. Edhe rizoma është e pasur me lëndë<br />

ushqyese është i fortë dhe i drunjëzuar.<br />

Kormoja ose më saktë bulbi tuber është një<br />

organ nëntokësor i përbërë nga një tuber i<br />

shkurtër mbi të cilin zhvillohet një numër<br />

gjethesh papirace që mbrojnë sythin. Në<br />

pjesën nëntokësore zhvillohen rrënjët dhe<br />

bulbilat. Si shembuj mund të përmendim<br />

croco, gladiola etj.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!