Rregullimi i Kopshteve
Rregullimi i Kopshteve
Rregullimi i Kopshteve
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
19. Kopshtet franceze<br />
Në Francë u tentua të imitohej kopshti dhe<br />
parqet e rilindjes në Itali, të admiruara gjatë<br />
pushtimit, duke i përshtatur në territorin<br />
francez, shumë ndryshe sepse ishte më i<br />
ndriçuar dhe më i mbushur me pyje.<br />
Shkëlqimi maksimal i parqeve franceze ishte<br />
në periudhën e mbretërimit të Luigjit 17 me<br />
kopshtarin e njohur Le Notre dhe mjeshter të<br />
tjerë. Këta krijuan një stil kombëtar, të<br />
përcaktuar mirë, duke u frymëzuar nga<br />
kopshtaria italiane duke ruajtur format<br />
gjeometrike dhe shkurret gjithmonë të<br />
gjelbra dhe duke i adoptuar në terrenet<br />
franceze, nga relievet plot me pyje deri tek<br />
fushat me bar dhe lule. Me të njëjtin qëllim<br />
u mënjanuan tarracimet dhe shkallët në<br />
favor të zonave të gjera deri sa të shikonte<br />
syri. Kishte kudo një bollëk lulesh, grupe<br />
pemësh të krasitur uniformikisht, etj.<br />
Këto parqe të mëdhenj, zakonisht<br />
këndvështrimin më të mirë e kanë duke u<br />
nisur nga shtëpia, me një rrugë të gjerë që<br />
humbet në horizont. Kjo rrugë vlerësohet<br />
dhe mbushet me lule shpesh të vendosura në<br />
mënyrë simetrike me ujë dhe zona peshkimi.<br />
Rruga kryesore ndahet edhe në degëzime<br />
drejt pikave më interesante të parkut. Bëhet<br />
fjalë për një park klasik, gjeometrik të<br />
rregullt dhe që kërkon shumë hapësira.<br />
Parqet vanviteliane<br />
Shpesh ju është bashkuar parqeve franceze<br />
si ndërtim, edhe pse me shumë mundësi<br />
Vanviteli duke e projektuar merrte parasysh<br />
eksperiencën e parqeve të rilindjes ndaj të<br />
cilët u referuan edhe francezet. Parku që<br />
duket sot është vetëm një pjesë e asaj që<br />
ndërtoi Luigji Vanvitelli. Ndërsa del nga<br />
pallati dukesh si i ndarë në dy pjesë ku njëra<br />
është e përbërë nga një rrugicë që shkon deri<br />
afër shatërvanëve. Këto lloj hapësirash në<br />
fakt duhet të ishin ndarë me shkurre të<br />
krasitura dhe lule shumëngjyrëshe, por në<br />
fakt ai i zëvendësoi nga një shtresë e madhe<br />
dhe e gjerë bari jeshil ku në mes ndërtoi<br />
ishuj të vegjël.<br />
1.30. Figura e një parku Vanvetielian<br />
Pylli limitohet nga buste mermeri. Në të<br />
majtë të pallatit aty ku është pylli i vjetër<br />
ngrohet kështjellëzë, një ndërtim që të jep<br />
një kështjellë në miniaturë. Është e ndërtuar<br />
në rrënojat e një ndërtese trekëndore me dy<br />
kate. Në park ka shumë shatërvanë të cilët<br />
marrin edhe emrat e personazheve te njohur<br />
të kohës. Shatërvanët janë të mbushura me<br />
statuja perëndish dhe nimfash.<br />
Parqet peisazhiste ose tipike angleze<br />
Parku peizazhist lindi në Angli, ku çdo gjë i<br />
lihet rastësisë dhe spontanitetit. Pranohen<br />
vetëm format natyrore, nuk ka simetri, gjëra<br />
të njëjta dhe gjeometrike; mendohen vetëm