âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
kontrola i audytx<br />
xMichał Bartoszewicz<br />
analiza całokształtu funkcji kontrolnej<br />
opozycji i poszczególnych jej elementów<br />
musiałaby obejmować zbadanie<br />
wszystkich przepisów prawnych składających<br />
się na tak zwane prawo parlamentarne,<br />
mogących kształtować sposób<br />
wykonywania tej kontroli, wpływać<br />
na nią pobudzająco lub hamująco,<br />
nawet gdy cele regulacji prawnej nie<br />
są właściwie z tym związane. Nie jest<br />
to możliwe w jednym artykule. W niniejszym<br />
opracowaniu zostanie przedstawiony<br />
wybór ważniejszych instrumentów<br />
kontroli sejmowej, z których<br />
korzysta opozycja. Ponieważ rola, jaką<br />
opozycja w Sejmie ma do odegrania,<br />
nie zależy tylko od wspomnianego prawa<br />
parlamentarnego, nie można abstrahować<br />
od praktyki parlamentarnej,<br />
przynajmniej z ostatnich kilku lat.<br />
Konstytucyjne podstawy<br />
kontroli sejmowej<br />
Funkcja kontrolna Sejmu wynika<br />
z prze pisów Konstytucji RP. Zgodnie<br />
z art. 95 ust. 2 4 , Sejm sprawuje kontrolę<br />
nad działalnością Rady Ministrów,<br />
w zakresie określonym przepisami konstytucji<br />
i ustaw. Właściwe rozumienie<br />
tego przepisu wymaga uwzględnienia,<br />
że został on umieszczony w samej ustawie<br />
zasadniczej, jak również usytuowania<br />
w jej systematyce. Pojęcie kontroli<br />
w prawie konstytucyjnym zawiera elementy<br />
kontroli jako instytucji prawa<br />
administracyjnego, lecz powinno być<br />
traktowane szerzej, obejmując też polityczny<br />
charakter relacji między parlamentem<br />
a innymi organami. Jak trafnie<br />
zauważa L. Garlicki, „kontrola parlamentarna<br />
nie ogranicza się tylko do<br />
działań mających na celu ustalanie faktów<br />
i formułowanie ocen, ale ewoluuje<br />
w stronę podejmowania przez parlament<br />
różnych środków wpływania na<br />
podejmowanie decyzji przez organy<br />
rządowe lub nawet współuczestniczenia<br />
w podejmowaniu tych decyzji. […].<br />
Zjawiska te rysują się zwłaszcza w systemie<br />
parlamentarno-gabinetowym” 5 .<br />
Należy podkreślić, że Sejm, sprawując<br />
kontrolę nad działalnością Rady Ministrów,<br />
nie jest pozbawiony możliwości<br />
kontroli wykonywania zadań przez organy<br />
wchodzące w skład Rady Ministrów,<br />
jakimi są ministrowie, a także<br />
całej administracji rządowej. Odmienna<br />
interpretacja pozbawiałaby sejmową<br />
kontrolę skuteczności i czyniła ją powierzchowną<br />
(chyba że byłaby bardzo<br />
rozbudowana pod względem proceduralnym).<br />
Taka interpretacja uwzględnia<br />
też istnienie zasady suwerenności narodu<br />
wraz z przedstawicielskim charakterem<br />
Sejmu.<br />
Formy i zakres kontroli Sejmu nad<br />
rządem Konstytucja RP określa między<br />
innymi w art. 111 (możliwość powołania<br />
komisji śledczej), art. 115 (interpelacje<br />
i zapytania poselskie), art.<br />
157-159 (odpowiedzialność polityczna<br />
członków Rady Ministrów oraz<br />
4<br />
DzU z 1997, <strong>nr</strong> 78, poz. 483.<br />
5<br />
L. Garlicki: Komentarz do art. 95 Konstytucji [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, tom 1,<br />
Warszawa 1999, uwaga 4, s. 3.<br />
20 kontrola państwowa
Change language