âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kontrola opozycji parlamentarnej<br />
kontrola i audyt<br />
Rady Ministrów jako całości), art.<br />
202-204 (relacje Najwyższej Izby <strong>Kontroli</strong><br />
z Sejmem). Instrumenty kontroli<br />
wyznaczają też ustawy, a zwłaszcza<br />
ustawa z 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej<br />
Izbie <strong>Kontroli</strong> 6 , ustawa z 9 maja<br />
1996 r. o wykonywaniu mandatu posła<br />
i senatora 7 , ustawa z 21 stycznia 1999 r.<br />
o sejmowej komisji śledczej 8 oraz<br />
uchwała mająca ustrojowy charakter<br />
– Regulamin Sejmu RP 9 . Kwestia odpowiedzialności<br />
politycznej będzie<br />
w niniejszym artykule tylko zasygnalizowana,<br />
ponieważ przesłanki korzystania<br />
z instrumentów odpowiedzialności parlamentarnej<br />
mają w zasadzie charakter<br />
polityczny.<br />
Powyższe środki realizowania funkcji<br />
kontrolnej parlamentu implikują<br />
wprost lub pośrednio konieczność<br />
zapewnienia różnych form kontroli<br />
sprawowanej przez opozycję parlamentarną.<br />
Dla większości instrumentów<br />
kontroli politycznej warunkiem<br />
koniecznym jest istnienie samodzielnej<br />
(niekoncesjonowanej) mniejszości<br />
w parlamencie (opozycji). We wszystkich<br />
sferach działania Sejmu lub jego<br />
„ogniw”, które wpisują się w ramy<br />
funkcji kontrolnej, kluby opozycyjne<br />
i poszczególni posłowie opozycyjni powinni<br />
korzystać z określonych możliwości<br />
działania. Wobec coraz silniej<br />
rysującej się w modelu parlamentarno-gabinetowym<br />
jednolitości politycznej<br />
rządu i większości parlamentarnej,<br />
działania opozycji w ramach wykonywania<br />
funkcji kontrolnej Sejmu nabierają<br />
specjalnego znaczenia 10 .<br />
Uprawnienia klubów<br />
i grup posłów<br />
Zważywszy na miejsce Regulaminu<br />
Sejmu w systemie źródeł prawa,<br />
nie powinien on tworzyć nowych, innych<br />
niż przewidziane w konstytucji<br />
i ustawach form prawnych kontroli.<br />
W praktyce od tego aktu również zależy<br />
niemało, bowiem określa on „sposób<br />
wykonywania” konstytucyjnych i ustawowych<br />
obowiązków organów państwowych<br />
wobec Sejmu. Znaczenie<br />
re gu laminu jest poważne, zwłaszcza<br />
w zakresie określenia relacji komisji<br />
sejmowych z organami podlegającymi<br />
kontroli sejmowej.<br />
W związku z brakiem wzmianki<br />
o opozycji w polskiej konstytucji i ustawodawstwie,<br />
należy omówić uprawnienia<br />
grup posłów (klubów poselskich,<br />
gdy przepisy przydają im pewne<br />
uprawnienia) oraz posłów indywidualnych.<br />
Przez pryzmat ich uprawnień<br />
można dojść do wniosków dotyczących<br />
praw opozycji w Sejmie. Jest oczywiste,<br />
że nie wszystkie uprawnienia grup<br />
posłów mają znaczenie dla sprawowania<br />
kontroli przez Sejm. Wśród tych<br />
6<br />
T.j. DzU z 2007, <strong>nr</strong> 231, poz. 1701 ze zm.<br />
7<br />
T.j. DzU z <strong>2011</strong> r., <strong>nr</strong> 7, poz. 29.<br />
8<br />
T.j. DzU z 2009 r., <strong>nr</strong> 151, poz. 1218.<br />
9<br />
T.j. MP z 2009 r., <strong>nr</strong> 5, poz. 47.<br />
10<br />
L. Garlicki: Parlament a rząd: powoływanie – kontrola – odpowiedzialność [w:] Założenia ustrojowe, struktura<br />
i funkcjonowanie parlamentu, red. A. Gwiżdż, Warszawa 1997, s. 240.<br />
Nr 6/listopad-grudzień/<strong>2011</strong> 21
Change language