âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
âKontrola PaÅstwowaâ nr 6/2011 - Najwyższa Izba Kontroli
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kontrola i audytx<br />
xLech Oniszczenko, Józef Wojnarowski<br />
W 28 zbadanych dokumentacjach geologicznych<br />
(dodatkach) suma udokumentowanych<br />
zasobów geologicznych<br />
wyniosła około 12,7 mld ton, w tym<br />
zasobów bilansowych 9 mld ton (71%<br />
całości) i pozabilansowych 3,7 mld ton<br />
(29%). Zmiany w wielkości i strukturze<br />
zasobów prześledzono na podstawie<br />
dodatków do już istniejących dokumentacji.<br />
W 22 dodatkach suma<br />
zasobów geologicznych była mniejsza<br />
o 2,5 mld ton niż ustalona w poprzednich<br />
opracowaniach (spadek z 12,9 mld<br />
ton do 10,4 mld ton, czyli o ponad<br />
19%). Zasoby bilansowe obniżyły się<br />
natomiast o 400 mln ton (z 7,4 mld ton<br />
do 7 mld ton, tj. o ponad 5%). Najwyższy<br />
był spadek zasobów pozabilansowych<br />
– o 40%, to jest z 5,5 mld ton do<br />
3,3 mld ton.<br />
Ubytek zasobów geologicznych z tytułu<br />
eksploatacji i związanych z nią<br />
strat wyniósł 250 mln ton, natomiast<br />
łącznie w wyniku skreślenia zasobów<br />
z ewidencji, zaprzestania ich dokumentowania<br />
albo zaliczenia do strat ubyło<br />
ponad 1 mld ton, czyli czterokrotnie<br />
więcej. Te ewidencyjne ubytki zasobów<br />
akceptowane były przez ministra<br />
środowiska, pomimo iż nie miały podstawy<br />
prawnej bądź były niezgodne<br />
z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.<br />
Żaden przepis nie reguluje bowiem<br />
zasad skreślania zasobów z ewidencji<br />
ani zaprzestania ich dokumentowania.<br />
Naruszeniem ustawy – Prawo<br />
geologiczne i górnicze było natomiast<br />
zaliczenie ponad 173 mln ton zasobów<br />
geologicznych (w tym bilansowych<br />
i pozabilansowych) do strat. Ustawa<br />
nie stwarza bowiem takiej możliwości.<br />
Wśród przyczyn wykreślania poszczególnych<br />
zasobów z ewidencji, zaprzestania<br />
dokumentowania lub zaliczania<br />
ich do strat, wymieniano głównie: zaburzenia<br />
tektoniczne (zwłaszcza występowanie<br />
uskoków), odcięcie przez<br />
uskoki od dróg transportowo-wentylacyjnych,<br />
odosobnione położenie parcel,<br />
zagrożenia naturalne (głównie tąpnięcia),<br />
małą i zmienną miąższość (dotyczyło<br />
to głównie pokładów cienkich<br />
o miąższości 1–1,5 m) oraz zaleganie<br />
zasobów w filarach ochronnych. Innymi<br />
powodami były także małe rozmiary<br />
i nieregularny kształt parcel, co czyniło<br />
je nieprzydatnymi do eksploatacji<br />
systemem ścianowym, a także stosowanie<br />
niszczącej podbudowy.<br />
Zdaniem NIK, powyższe zmniejszenie<br />
udokumentowanych zasobów stanowi<br />
naruszenie przepisów art. 125<br />
i 126 ustawy – Prawo ochrony środowiska,<br />
które zobowiązują do ochrony zasobów<br />
złoża. Usuwanie ich z ewidencji jest<br />
także sprzeczne z przepisami rozporządzenia<br />
ministra środowiska z 18 grudnia<br />
2001 r. w sprawie kryteriów bilansowości<br />
złóż kopalin 14 , które dopuszczają jedynie<br />
zmianę tych kryteriów. Nieuprawnione<br />
przekwalifikowania zasobów były<br />
także niecelowe i niegospodarne, ponieważ<br />
wyeliminowane z ewidencji zasoby<br />
faktycznie utraciły ochronę prawną.<br />
14<br />
DzU <strong>nr</strong> 153, poz. 1774 ze zm.<br />
54 kontrola państwowa
Change language